📚. دیوان حافظ. 👤 شاعر: حافظ

📚 #معرفی_کتاب
دیوان حافظ
👤 شاعر : حافظ

✔️🔹 پرسش: آیا فرزندان خود را با #حافظ و #مولانا بزرگ کنیم یا خیر؟

🔺پاسخ سروش:این سوال بصورت شخصی میتواند متوجه بنده باشد که مثنوی میخوانم و مثنوی خوانی را هم توصیه میکنم.
#حافظ و #مولانا پاره های بزرگ سنت، تاریخ ادبیات و تاریخ تفکر ما هستند.
#حافظ امروز بسیار به دل ما می نشیند و بسی مشهود است این دلنشینی. بطوریکه هیچ کتابی بجز قرآن، رقیب کتاب حافظ نیست چه از نظر تعداد چاپ و چه از نظر نفاست طبع و حضورش در میان خانواده ها و جاری شدن سخنانش بر لبان ایرانیان و فارسی زبانان.
وقتی که شما این پدیده را ملاحظه میکنید چه نتیجه ای میگیرید؟
🔺نتیجه ای که بنده میگیرم اینست که ما کمابیش در #عصر_حافظ بسر میبریم.
و الا سخن او تا این حد برای ما دلنشین نبود. ما این احساس را داریم که سخن حافظ، حرف دل ماست و همانیست که ما می خواهیم بگوییم اما او از ما بهتر و زیباتر و هنرمندانه تر گفته است.

🔺 ما در همان دوران دیکتاتوریی زندگی میکنیم که #حافظ زندگی کرده است.
🔺 ما در همان دوران پر از #ریا و #تزویر زندگی میکنیم که حافظ هم زندگی کرده است. و همان گلایه ها و شکایتها و دغدغه ها را داریم که او هم داشت. اما او شجاعت بخرج داد و در عین اینکه شاعر و هنرمند بود، سخن اش را بسیار بهتر و بلیغ تر از ما بیان کرد.
و لذا امروز ما انسی با #دیوان_حافظ داریم و اصلا این کتاب به جان ما می نشیند. زیرا جان ما هنوز در همان فضا زیست و سیر میکند.
به همین اعتبار اصلا نمیتوان این سوال را مطرح نمود که آیا حافظ بخوانیم یا نخوانیم.

🔺 اصلا این #حافظ است که #ما را میخواند.

به تعبیر مولانا؛
🌿بس فسانه ی عشق تو خواندم به جان
🌿تو مرا کافسانه گشتستم بخوان

🔺یعنی #ما با #حافظ آنقدر "هم جان" و هم روح و هم افق هستیم که یا حافظ #ما را میخواند یا ما #حافظ را
و در واقع این حافظ است که قدم پیش میگذارد و ما نمیتوانیم او را نبینیم. #ما همچنان #حافظانه می اندیشیم و زندگی می کنیم.
و در یک فضای حیاتی مانند حافظ بسر می بریم. و این امر تا حدود زیادی اختیاری نیست. وقتی من می بینم کسی هم نفس و همدم و هم نوای من است، خود بخود با او #همنشین میشوم و نمیتوانم همنشینی نکنم.

🔺 وقتی حافظ، سخنش را برای ایرانی ها و فارسی زبانها و کسانی که در این فرهنگ بالیده اند بیان میکند، آنها سخنش را خیلی خوب تحویل گرفته و میتوانند با او ارتباط برقرار کنند و این معنایش اینست که #ما هنوز با حافظ، #هم_افق هستیم.

🔺 نکته ی دیگر اینکه #حافظ فقط حافظ #زمانه ی خویش نبود. اگر کسی صد در صد زیر لوای زمانه ی خودش باشد، نمیتواند به زمانه و عصر دیگری منتقل شود. و همین که زمانه و عصر خودش به اتمام میرسد، او هم به اتمام میرسد.

🔺 حافظ و امثال او سخنان #فرا_تاریخی دارند که برای همیشه "حرف" است.
ما همیشه و در هر برهه زمانی میتوانیم در مقابل ارباب قدرت بگوییم که؛

🌿ما آبروی فقر و قناعت نمی بریم
🌿با پادشه بگو که روزی مقدر است

این سخن، سخنی است که در همه ی اعصار میتوان بیان کرد و این چقدر میتواند روحیه بدمد در کالبد آدمیان یک #فرهنگ که این سخنان را میخواند.

🔺و لذا این نیست که فقط در زمانه ی حافظ کاربرد داشته باشد. اینها سخن یک انسان مفتخر و مغروری است که ارباب قدرت را به هیچ نمی انگارد.

🔺 #حافظ در باب #عشق هم با #ما سخن میگوید. او معتقد است که "عشق" یک "سفر" است و این چقدر فلسفه اش متفاوت است با کسی که معتقد است عشق، یک چاله و "دام" است.
حافظ نوعی #عشق_اختیاری را بما عرضه میدارد؛
🌿عاشق شو ار نه روزی کار جهان سرآید
🌿ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی

🔺بنده با خود می اندیشیدم که بسیاری از #افسردگی_ها در جهان جدید محصول چه عواملی هستند. تا اینکه به این بیت حافظی برخوردم؛

🌿نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس
🌿ملامت علما هم ز علم بی عمل است

این ملامت همان افسردگی است.
آدمی اگر نسبت به چیزی عالم باشد و بدان عمل نکند، دچار افسردگی میشود؛

🌿نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس
🌿ملامت علما هم ز علم بی عمل است
🌿جریده رو که گذرگاه عافیت تنگ است
🌿پیاله گیر که عمر عزیز بی بدل است


🔺 در این عالم، هیچ کتابی ماندگار و جاودانه نخواهد ماند مگر اینکه از عنصر #تمثیل ، #سمبل ، #نماد و مجاز برخوردار باشد.

🍀 #سمبل و #نماد و #تمثیل را نمیتوان بر روی هر اندیشه ی سست و متزلزلی بنا نهاد. ریشه های اندیشه باید آنقدر قوی و محکم باشد تا این #سمبل ها و #نماد ها و #تمثیل ها بتوانند در هر برهه ی زمانی، میوه های تازه بدهند.

🔻🔻🔻
@roshanfekridini13...