◾️کتاب شناسی حافظ. 🔺معرفی نسخه‌های تصحیح شده معتبر

#کاوشهای_فرهنگی_ادبی

◾️کتاب شناسی حافظ
🔺معرفی نسخه های تصحیح شده معتبر
« قسمت دوم »

📗 ۳_ #تصحیح_دکتر_رشید_عیوضی
🔺دکتر رشید عیوضی، استاد دانشگاه تبریز سه نوبت دیوان حافظ را تصحیح کرده است. اولین بار در سال 56 به همراه دکتر اکبر بهروز (موسسه تاریخ و فرهنگ ایران، تبریز) دیوان حافظ را به چاپ رساند. این چاپ به نوعی بیشتر مخالفت خوانی با معتبرترین تصحیح رایج در آن ایام (قزوینی- غنی) بود و در مجموع، چندان مهم و علمی تلقی نمی شود ولی آغاز راهی است که عیوضی در تصحیح حافظ به آن دست زد.
پس از آن به تنهایی در سال 76 مجدد دیوان حافظ را منتشر کرد. در این چاپ بسیاری از نواقص چاپ اول برطرف شده ولی هنوز نمایانگر کوشش نهایی عیوضی نیست. مهم ترین و آخرین تصحیح و ویرایش عیوضی از دیوان خواجه، چاپ انتشارات امیرکبیر است که در سال 85 انجام شده.

دکتر عیوضی در این چاپ، بسیاری دیگر از اشکالات طبع های پیشین را رفع و از هر حیث از دو ویرایش قبلی بهتر عمل کرده است. وی در این مقدمه نوشته است:«در تصحیح علمی دیوان حافظ مصحح باید ضبط هایی را که از دیرباز با آن ها انس و الفت یافته است از ذهن خود بزداید آن گاه با پرهیز از هرگونه جانبداری فقط براساس اصول علمی به گزینش ضبط ها بپردازد.

📗 ۴_ #تصحیح_استاد_هوشنگ_ابتهاج
🔺استاد هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه) در سال 73 دیوان حافظی منتشر کرد که یکی از بهترین دیوان های حافظ محسوب می شود. این چاپ به غیر از ضبط های زیبا و حافظانه، مزیت دیگری هم دارد؛ ظاهر آراسته و چشم نواز. از این رو به کسانی که زیبایی ظاهری دیوان حافظ برایشان اهمیت زیادی دارد، همین چاپ را توصیه می کنم.

📗 ۵_ #تصحیح_دکتر_سلیم_نیساری
🔺دکتر سلیم نیساری، خدمتی فراموش نشدنی به حافظ پژوهی کرده اند. ایشان پنج نسخه خطی قرن نهم را بررسی کرده اند و پس از آن، همه اختلافات موجود در این نسخه ها را در دو جلد تحت عنوان «دفتر دگرسانی ها در غزل های حافظ» توسط انتشارات فرهنگستان به چاپ رسانده اند. یعنی کسی که این کتاب را دارد، گویی پنجاه نسخه قرن نهمی دیوان حافظ را در اختیار دارد.
📗۶_ #تصحیح_خرمشاهی_و_جاوید
🔺استاد بهاءالدین خرمشاهی و هاشم جاوید (شاعر و حافظ پژوه بزرگ شیرازی) به صورت مشترک دیوان حافظی به چاپ رسانده اند. این دو بزرگوار در این چاپ، متن حافظ قزوینی را معیار قرار داده و در حاشیه تفاوت این چاپ را با حافظ های پنجگانه ای که برشمردیم، آورده اند. (ایشان چاپ نورانی وصال/ جلالی نایینی را نیز مبنای این سنجش قرار داده اند.)

به این ترتیب، کسی که این چاپ حافظ را بخرد، اطلاعی کلی از سایر چاپ های معتبر حافظ نیز پیدا می کند. به دوستانی که می خواهند صرفا یک چاپ معتبر از دیوان حافظ داشته باشند، همین کتاب اخیر را توصیه می کنم (ناشر آن فروزان روز است). به نظرم این کتاب تنها یک نقص عمده دارد؛ در این چاپ مصححان، روایت قدیم تصحیح دکتر عیوضی و دکتر نیساری را به دست داده اند. رسم انصاف علمی آن است که در چاپ های بعد، جدیدترین ورژن های این دو چاپ را برای مقایسه در کتاب بیاورند.
@roshanfekridini13..