🔴در مورد جایگاه محیط زیست در نقد رادیکال و جنبش سیتواسیونیستی

🔴در مورد جایگاه محیط زیست در نقد رادیکال و جنبش سیتواسیونیستی
بخش دوّم: مصاحبه‌ی سمیّه خواجه‌وندی با بهروز صفدری
@sahatzist
↙️به نظر شما، به عنوان مترجم و معرف آثار جنبش سیتواسیونیست‌ها یا موقعیت‌سازان، مسئله‌ی محیط زیست چه جایگاهی در نقد و اندیشه‌ی رادیکال مدرن داشته است؟
خوب است برای پراختن به این پرسش یک چشم‌انداز کلی از موضوع ترسیم کنیم. برای این کار به کتابی استناد می‌کنم با عنوان رویداد آنتروپوسِن، زمین، تاریخ، و ما که در سال ۲۰۱۳ در فرانسه منتشر شد، نوشته‌ی دو تاریخ‌شناس علم به نام‌های کریستف بونوی و ژان ـ باتیست فِره‌سُز. آنتروپوسن اصطلاحی است در گاه‌شماری زمین‌شناختی، مرکب از دو کلمه‌ی یونانی آنتروپو (انسان) و سن (جدید و نو) و، در مجموع، یعنی عصر جدید یا نودوره‌ی انسانی در تاریخ زمین‌شناسی، که از حدود دو قرن پیش آغاز شده است. این اصطلاح را شیمی ـ زمین‌شناس برنده‌ی جایزه‌ی نوبل، پل کراتزن، در سال۲۰۰۰ پیش‌نهاد کرد. بد نیست یادآوری کنیم که تا پیش از این پیش‌نهاد، بنا به زمان‌‌بندی دانش زمین‌شناسی، دوره‌ی چهارمِ ( کواتِرنِر) زمین که از دو میلیون سال پیش آغاز شده و شامل دوره‌ی آنتروپوزوئیک (انسان‌زیستی) است، به دو زیردوره‌ی دیگر تقسیم می‌شد: پلیستوسن (نودوره‌ی چندگانه)، از حدود دو میلیون سال پیش تا حدود یازده هزار سال پیش، و هولوسن (نودوره‌ی کامل)، از یازده هزارسال پیش تا کنون.
@sahatzist
آن‌چه دوره‌ی آنتروپوسن را از دیگر دوره‌های زمین‌شناسی متمایز می‌کند این است که برای نخستین بار فعالیت انسانی به تعیین‌کننده‌ترین عامل تغییر و تحولِ سیاره‌ی زمین تبدیل شده است. این دوره‌ی جدید زمین‌شناسی به همه‌ی نمودارهایی استناد می‌کند که از سال‌های ۱۷۵۰-۱۸۰۰ تا کنون نشان‌دهنده‌ی تخریب فراینده‌ی زمین و زندگی روی زمین است: جمع‌شدن گازهای گل‌خانه‌ای در جوّ زمین، افزایش میانگین درجه‌ی حرارت، بالا آمدن سطح آب اقیانوس‌ها، جنگل‌زدایی، کاهش وخیم تنوع زیستی جانوری و گیاهی، افزایش اختلال‌‌های اقلیمی، توفان‌ها، سیل‌ها، آلودگی‌ها، بیماری‌های مزمن، و به طور کلی به هم خوردن تعادل اکوسیستم به صورتی برگشت‌ناپذیر. از این دیدگاه، از آن‌جایی که فعالیت انسانی دیگر نه از بیرون بلکه از درون بر طبیعت اثر می‌گذارد و ماهیت آن را تغییر می‌دهد، دیگر نمی‌توان بنا به تفکیک کلاسیک، فرهنگ و طبیعت را دو سپهر جداگانه تلقی کرد. بنابراین، نقدِ این جدایی سنگ بنای نقدِ رادیکال مدرن است.
@sahatzist

↙️ویژگی‌های اصلی نگرش موقعیت‌سازان به زیست‌بوم و رابطه‌ی انسان و طبیعت چیست؟
به طور کلی، در ارزیابی رویکرد جنبش سیتواسیونیستی به مسئله‌ی اکولوژی چند نکته را به اجمال می‌توان یادآور شد. فراشد تحولاتِ بینشی و نظری این جنبش، از آغاز، وجود و تحول دو رویکرد متفاوت را در این جنبش نشان می‌هد. یکی رویکرد امیدوارانه به پیشرفت تکنولوژی و دل بستن به امکان رهاسازی دستاوردهای تکنولوژیک از چنگ منطق انتفاعی سرمایه و قراردادن این دستاوردها در خدمت زندگی انسانی. این رویکرد با نوعی بینش به امکان چیرگی و تملک انسان بر طبیعت همراه است. رویکرد دوم، که می‌توان آن را رویکرد رمانتیک سیتواسیونیست‌ها نامید، بیان‌گر نوعی نوستالژی نسبت به کیفیت بهتر زندگی اجتماعی در دوره‌های تاریخی گذشته‌ است. همین رویکرد سپس به شکل رمانتیسمی معطوف به آینده و نقد از منطق پیشرفت تکنولوژیک به محور تحلیل‌های نقادانه‌ی نویسندگانِ این جنبش تبدیل می‌شود. همچنین باید اشاره کرد که آشنایی و ارتباط این جنبش با کسانی چون ژاک اِلول، که یک مؤمن پروتستان بود و نقدهای رادیکالی از منطق تکنولوژیک ارائه داده بود، آنری لوفِور، و کارنلیوس کاستوریادیس در تعمیق و تدوین نگرش اکولوژیک این جنبش تأثیر به‌سزایی داشته است.
@sahatzist
🖋برگرفته از وب سایت شخصی بهروز صفدری
برای خواندن ادامه‌ی مطلب روی INSTANT VIEW کلیک کنید:👇
نکته: برای دسترسی به لینک زیر با رایانه از فیلتر شکن استفاده کنید اما در صورتی که از تلفن همراه استفاده می کنید نیازی به فیلترشکن ندارید.
yon.ir/oyVbQ