بحران آب در ایران و پیامدهای احتمالی آن و راهکارها.. ✒لقمان امامقلی

بحران آب در ایران و پیامدهای احتمالی آن و راهکارها

✒لقمان امامقلی
(دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه مازندران)
@sahatzist
یکی از چالشهای که جامعه جهانی به خصوص ایران با آن مواجه است، بحران آب است. بحران آب در زمره موضوعات تازه اي است که به صورت چالشي جدي فراروي دولتمردان و شهروندان و روستاییان قرار گرفته و زندگي آنها را با تهدید جدی مواجه کرده است. احداث سدها غیر کارشناسی شده بر روى رودخانه‌ها در نقاط مختلف، حفر هزاران چاه، فقدان مديريت درست آب، استفاده نادرست از آب(نظیر استفاده از آب آشامیدنی برای شستشوی اتومبیل، حیاط، لباس شویی، ظرف شویی و آبیاری باغچه)، توسعه نامتوازن شهرها و گسترش شهرنشيني و در نتیجه آن افزایش مصرف آب در شهرهای ایران بحران را تشديد کرده است.
@sahatzist
کشور ایران هم با توجه به اینكه بر روی كمربند خشكی قرار دارد و مساحت عمده ای از آن را مناطق كویری و نیمه كویری پوشانده با محدودیت کمیت منابع آب شیرین و به ویژه با مشکل توزیع غیر یکنواخت این منابع در نقاط مختلف رو به روست. ایران با متوسط نزولات جوی 260 میلی متر در سال (یک سوم متوسط بارندگی جهان) از کشورهای خشک جهان و دارای منابع آب محدود است. با توجه به رشد جمعیت در ایران سرانه ی منابع آب تجدید شونده که در سال 1335، 7000 متر مکعب بوده در سال 1375 به 2000 متر مکعب کاهش یافته است و پیش بینی می شود که تا سال 1400 به حدود 800 متر مکعب کاهش یابد که پایین تر از مرز کم آبی (1000 متر مکعب) است. با توجه به تقسیم بندی سازمان ملل متحد در سال مزبور ایران نه تنها شرایط تنش و فشار ناشی از کمبود آب را تجربه خواهد کرد بلکه وارد شرایط کمیابی شدید آب می گردد و این نه تنها خسارات اقتصادی بلکه تنش های اجتماعی- سیاسی و مخاطرات بهداشتی را در پی خواهد داشت (تجریشی و ابریشم چی 71:1383).
@sahatzist
بحران آب دارای پیامدهای کمی و کیفی است. از جمله پیامدهای کمی بحران آب می توان به بروز تنش هاي ناشي از تشديد رقابت بين متقاضيان آب، بروز مشكلات در تامين امنيت غذايي، گسترش فقر و بيكاري و گسترش پيش داوري هاي قومي و تضادهاي قومي اشاره کرد و از جمله پیامدهای کیفی آب می توان به بروز انواع بيماريها بويژه بيماريهاي صعب العلاج(شيوع انواع سرطانها) در اثر آلودگي آب، تهديد سلامت شهروندان و به تبع آن افزايش هزينه‌هاي بهداشت و درمان، بي اعتمادي به جامعه پزشكي و نارضايتي از دولت و حاكميت اشاره کرد كه در كنار خدشه دار شدن سرمايه اجتماعي، می¬تواند بروز تنش¬های اجتماعی را به همراه داشته باشد.
@sahatzist
بحران آب در ایران و پیامدهای احتمالی آن ضرورت توجه به مصرف پایدار آب را بیش از پیش توجیه می-کند. موضوع پایداری مصرف آب در نهایت در گرو تطبیق رفتار انسان با چرخه آب است، جوامع انسانی نیازمند آنند كه قابلیت خود را در مدیریت استفاده از آب تا حد توان توسعه دهند تا كیفیت و كمیت آب مصرفی انسان با توجه به نسل های آینده كه تنها به همین منابع دسترسی دارند حفظ شود.
گزینه های مختلفی در جهت مصرف پایدار آب وجود دارد از جمله سیاست قیمت گذاری مناسب، جیره بندی، استفاده از قطعات کاهنده ی مصرف و غیره. اما تجربه نشان داده که قانون به تنهایی نمی تواند مشکلات آبی را حل کند. برای مصرف پایدار آب در وضعیت بحرانی ایران لازم است از عقاید، نگرش ها، ادراک و نیات رفتاری مردم نسبت به صرفه جویی آب اطلاع حاصل شود تا سیاست ها و استراتژی هایی(نظیر تدوين برنامه جامع آموزشي، اطلاع‌رساني، آگاه‌سازي و جلب مشارکت عمومي) که نگرش و رفتار مردم را به سمت صرفه جویی آب سوق می دهند و همکاری آنها را در زمینه ی اجرای اقدامات مدیریت تقاضا افزایش می دهد، بهتر طراحی شود. به دنبال آن باید گفتمان عمومي(گفتگوي محلی) در خصوص بحران آب شکل گیرد.
ساحت زیست
@sahatzist
http://s1.upzone.ir/73242/635402460462121643.jpg