بخش‌های از مصاحبه جامعه شناس برجسته آقای دکتر محمد فاضلی با خانم ابتکار در ویژه نامه نورزی مهرنامه

بخش های از مصاحبه جامعه شناس برجسته آقای دکتر محمد فاضلی با خانم ابتکار در ویژه نامه نورزی مهرنامه
فقط پنج سال [برای زندگی در ایران] وقت داریم!
بخش چهارم:
@sahatzist
فاضلی: آخرین سوالم درباره تغییر اقلیم است. شما در اجلاس پاریس شرکت کردید که نشستی بی‌نظیر با حضور رهبران ۱۹۵ کشور جهان بود. اما احساس من اینست که در کشور درکی از مقوله تغییر اقلیم وجود ندارد. نظام تصمیم‌گیری هنوز تغییر اقلیم را نمی‌فهمد. اگر با همین الگو پیش برویم از این ایران و تمدن ایرانی چیزی باقی نمی‌ماند. من اغراق می‌کنم یا الگوهای شما هم همین را تایید می‌کنید؟ طبق ارزیابی‌های شما، چقدر فرصت داریم که شیوه دیگری پیش بگیریم؟@sahatzist
ابتکار: بعضی‌ها می‌گویند فقط همین پنج ساله برنامه ششم فرصت داریم، چون سرعت تخریب طبیعت بالاست. به طور دقیق نمی‌توان پیش‌بینی کرد. گاهی اوقات حس تعجیل و بزرگنمایی مشکلات برای مسئولان خوب است ولی اگر بخواهیم واقع‌بینانه صحبت کنیم باید بگوییم ما چه به عنوان عضو جامعه جهانی و چه به لحاظ داخلی اصلا زمان نداریم و نمی‌توانیم با تغییرات سطحی و ظاهری پیش برویم و حتما باید تغییرات عمیقی رخ دهد. مثلا در بخش کشاورزی معتقدم باید انقلابی رخ دهد. در اصلاح الگوی کشت، اصلاح الگوی آبیاری، تغییر رویه‌ها و مدیریت طبیعت و منابع طبیعی به یک انقلاب نیاز داریم. ادامه روند چرای دام، تخریب مراتع و فرسایش بالا، از بین رفتن جنگل‌ها، قاچاق، بهره‌برداری‌های بی‌رویه و …قابل قبول نیست. طبیعت به اندازه کافی خم شده و برای تامین نیازهای خودمان از آن بهره کشیدیم، طبیعت را خم کردیم، تغییر جهت دادیم. این خمش به جایی می‌رسد که ممکن است بشکند و این شکستن خیلی خطرناک است. به آن نقطه نزدیک می‌شویم. اگر فشار‌ها را کم نکنیم آن نقطه ممکن است آسیب‌های زیادی ایجاد کند. کما اینکه الان هم این آسیب‌ها را می‌بینیم. تا مقداری باران می‌بارد تبدیل به سیل می‌شود. چرا باید این گونه شود؟ یا گرد و غبار که بخشی از آن منشا خارجی دارد چون منطقه هم چنین مشکلاتی دارد. منطقه دچار ناامنی است و سرزمین‌های بدون دولت دارد. ظرفیت طبیعت برای تحمل این فشار‌ها تمام شده و در حال حاضر دارد واکنش‌های منفی نشان می‌دهد.
@sahatzist
تغییر اقلیم به تدریج در لایه‌های مختلف اجتماعی دارد جا می‌افتد. ما گزارش تغییر اقلیم را در همین دولت ارائه دادیم. البته در مجلس هم خیلی درباره این موضوع صحبت کرده‌ام. در سطوح مختلف هم کار کردیم، از جمله مجمع تشخیص مصلحت نظام، مراکز پژوهشی و تحقیقاتی. مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم کارکرد خوبی دارد. شورای فرابخشی تغییر اقلیم تشکیل شده و حتی در سطح وزرا جلسه داشتیم و وزیران نفت، نیرو و صنعت و معدن در آن فعال هستند. ارزیابی من اینست که وضعیت ما نسبت به گذشته در نگاه به تغییر اقلیم بهتر شده است. وزیر نیرو در بحث آب و انرژی کاملاً متوجه شرایط هست. وزیر کشاورزی می‌داند که کشاورزی سازگار با اقلیم را در پیش بگیرد. این‌ها مسائلی است که در سطح عالی یک وزارتخانه شکل گرفته است. اینکه چقدر در لایه‌های مدیریت‌های میانی نفوذ کرده جای بحث دارد. اینکه دولت در برنامه ششم توسعه، اقتصاد کم‌کربن را تصویب کرد، اتفاق خیلی مهمی بود. تصویب دولت به منزله تائید و پذیرش تمام دستگاه‌هاست. وزارتخانه‌های نفت، نیرو، صنعت و راه همه پذیرفتند که ما باید برنامه ششم را در جهت اقتصاد کم کربن اجرا کنیم. برنامه ششم مصوبه دولت فصل محیط زیست و سند فرابخشی دارد که تمام سیاست‌های اقتصاد کم کربن در آن و در دستور کار تمام وزارتخانه‌های مرتبط آمده است. در لایحه هم کاهش شدت انرژی آمده است؛ یعنی از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی در برنامه ششم، هزینه‌ کاهش شدت انرژی و آلودگی هوا پیش‌بینی شده که اتفاق خیلی مهمی است. موضوع اصلاح الگوی مصرف آب نیز پیش‌بینی شده است.
@sahatzist
فاضلی: ما در این پیش‌بینی‌ها تجربه‌های تلخی داریم. سیاست‌های کلی آب را رهبری نظام در سال ۸۰ ابلاغ کردند و ۱۴ سال گذشته است.
ابتکار: بخشی از دلایل آن سیاسی است. عملکرد دولت‌ها و مجالس هم مهم بوده است.
http://s1.upzone.ir/6969/images.jpg