مختصری از تاریخ توسعه در ایران

مختصری از تاریخ توسعه در ایران
@sahatzist
🔸آنچه در زیر می خوانید برشی است از یادداشتی با عنوان "چکیده‌ای از تاریخِ برنامه‌ریزیِ توسعه در ایران" که در تارنمای زیست آن لاین نشر یافته و نویسنده در این یادداشت کوشیده است تا تاریخ مختصری از توسعه ایرانی را به زبان ساده بیان کند.برای خوندن یادداشت کامل از لینک انتهای مطلب استفاده کنید.

🔸...در نتیجه‌ی اقدامات رضاشاه در جامعه‌ی ایران طبقات و اقشاری جدید با تخصّص و حرفه‌ی متمایز به وجود آمد و تولیدِ ناخالص ملّی طی نزدیک به ۱۵ سال ۲ برابر شد. مجموعه‌‎ی این‌ها بیانگرِ این است که رضا شاه به رغمِ حکومتِ خودکامه و روش‌های پلیسی‌اش‌ توانست توسعه‌ی فیزیکیِ ایران را طی مدت زمانی کوتاه به شدّت تسریع نماید. اما نباید از یاد برد که توسعه تنها در وجه عینی و ــ اصطلاحاً ــ سخت ‌افزاری خلاصه نمی‌شود و برای دستیابی به شرایط دلخواه ضروری‌ست توسعه‌ی ذهنی نیز مدّ نظر قرار گیرد. به باور برخی، رضا خان به توسعه‌ی ذهنی چندان پایبند نبود....
@sahatzist
🔸آن‌چه در دوره‌ی نخستِ توسعه محقّق شد صرفاً با اتّکا به خواستِ فردی و توانِ دیکتاتوریِ رضا شاه صورت گرفت و نه بر پایه‌ی برنامه ‌ریزی در معنای علمی و زمان ‌مند، آن‌گونه که امروز می‌شناسیم. در واقع تفکّرِ برنامه ریزی برای اجرای طرح‎‌ های عمرانی و توجه به توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی، ۲ سال پیش از به سلطنت رسیدن رضا شاه با تشکیلِ «کمیسیون اقتصادیات» در مجلس شورای ملّی به صورتِ جدّی و رسمی مطرح شده بود اما بی‌نتیجه مانده بود. ۱۴ سال بعد از آن ابوالحسن ابتهاج ایده‌ی «نقشه‌ی راه» را مطرح کرد و تا زمانِ تأسیس سازمان برنامه در سال ۱۳۲۷، طیِ تلاشی مستمر ترویجِ تفکّر برنامه ‌ریزی را پی گرفت و آن را به سرانجام رساند. ابتهاج که معتقد بود توسعه‌ی موزونِ کشور مستلزم استفاده از «نقشه‌ی اقتصادی» است در زمان سلطنت رضا شاه طی ۲ مرحله موضوعِ برنامه ریزی را مطرح می‌کند و هر چند موفق می‌‍شود در فروردین ۱۳۱۶ اساس‌نامه‌ی «شورای اقتصادی» را به تصویب برساند اما در نهایت تلاش ‌های وی ــ بیش‌تر به دلیلِ کارشکنی ‌ها و مخالفت‌ های وزاری مالیه‌ی بی‌اعتقاد به فرایندِ برنامه ‌ریزی ــ شکست می‌خورد و نیمه‌کاره می‌ماند. پس از حوادثِ شهریور ۲۰، یعنی انهدامِ ارتش ایران، تبعید رضاشاه و اشغالِ ایران توسّط متفقین، چندین سال بحرانِ اقتصادی و قحطی مجالی برای فعالیّت‌های توسعه و اندیشه‌ی برنامه ‌ریزی باقی نگذاشت.
@sahatzist
ساحت زیست
https://goo.gl/DXCDPu