نقاب اقتصاد سیاسی بر چهره آب. منبع: وبلاگ دکتر محمد فاضلی. قسمت نهم:

نقاب اقتصاد سیاسی بر چهره آب
منبع: وبلاگ دکتر محمد فاضلی
قسمت نهم :

@sahatzist
در سال آتی مسئله آب چقدر می‌تواند برای دولت چالش باشد؟
فاضلی: مسائل زیست محیطی در یک سال حادث و بحرانی نمی شوند. امسال هم حداقل داده ها نشان می دهد نسبت به سال آبی گذشته بارش ها بیشتر بوده است، اما زمان دقیق بروز پیامدهای اجتماعی بحران محیط زیست و آب، کار بسیار دشواری است. من هم اطلاعی درباره تلاش منسجم برای ارائه چنین برآوردهایی ندارم. می توان گفت این مهاجرت ها دو وجه دارند: یک وجه مربوط به مکان هایی است که مردم آنجا را ترک می کنند.
ما در حال حاضر حدود ٩هزار روستای مرزی داریم که بخش مهمی از آن ها در ١٦ استان مرزی خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خراسان رضوی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کلاً حوضه شرق و جنوب شرق در معرض خشکسالی و عواقب آن هستند. اولین مشکل تأمین امنیت مناطقی است که خالی از سکنه شده اند. این افراد در جایی دیگر ساکن می شوند و اغلبشان مهاجران فقر هستند نه مهاجرانی که زندگی شان بهبود پیدا کرده باشد.
@sahatzist
آمارهای وزارت کشور نشان می دهد ١١میلیون حاشیه نشین در کشور وجود دارد. مهاجران در حاشیه شهرها به مشکلات مسکن، اشتغال و آسیب های اجتماعی دامن می زنند که منجر به بحران ادغام می شود؛ یعنی از گروه های قومی، زبانی و دینی مختلف در حاشیه شهرها قرار می گیرند. درحال حاضر، از روستاهای اطراف مشهد به داخل شهر مهاجرت می کنند؛ مگر مشهد دچار بحران آب نیست؟ گفته می شود مشهد یک میلیون و ٢٠٠ هزار نفر حاشیه نشین دارد. اگر به همین منوال پیش برویم، باید منتظر بحرانی باشیم که بحران آسیب ها، مهاجرت، جنگ آب و خالی شدن مرزها به خصوص در ناحیه شهری است.
فراموش نکنیم بحران داعش و شکل گیری جریان های تکفیری سلفی در خاورمیانه چیزی نیست که در بازه کمتر از دو تا سه دهه فروکش کند؛ یعنی روند به سمت بهترشدن نیست. فقر، توسعه نیافتگی، منازعات قومی شدید و مداخلات خارجی مولد ایدئولوژی های خشونت در آسیای میانه فعال هستند. تعدادی از دولت های بی سرزمین و سرزمین های بی دولت در خاورمیانه شکل گرفته است.
اکنون کشور عراق را داریم که یک دولت است، اما بخش مهمی از سرزمینش تحت کنترل خودش نیست. دولت سوریه را داریم که بخشی از سوریه تحت کنترل خودش نیست. سرزمین های بی دولت هم داریم که تحت کنترل داعش هستند. داعش به معنای واقعی دولت رسمی بین المللی و مسئولیت پذیر نیست. بخشی از سودان، یمن، لیبی هم همین وضعیت را دارد. افغانستان هم به درجاتی همین مشکلات را دارد... همه این ها در حاشیه مرزهای ما هستند.
انفجار افراط گرایی در افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، بیش از این در عراق و سوریه، مشکلاتی برای مرزهای ایران به وجود می آورد. تصور کنید در این وضعیت بحرانی حاشیه کشورمان هم از جمعیت خالی می شود. مهاجرها هم افرادی نیستند که وقتی مهاجرت می کنند، خیلی خوش و خرم وسایلشان را بردارند و مهاجرت کنند. اینها به عنوان ناراضیان مستعد ناآرامی های شهری، منطقه شان را ترک می کنند.
@sahatzist
میان‌آبادی: متأسفانه ما منابع آبی را نشناخته ایم. به طور کلی سیستم ها می توانند به دو صورت جهانی (global) و محلی (local) تقسیم بندی شوند. من معتقدم سیستم های منابع آبی هیچ کدام نیستند، بلکه جهانی- محلی (glocal) هستند. اجازه دهید مثالی بزنم: به خاطر سوءمدیریت در مدیریت هامون و هیرمند سیستان ما خشک می شود. مردم منطقه مجبور می شوند به شمال کشور، به خصوص گرگان، مشهد و سبزوار کوچ کنند و در پی آن، طبق مطالعات صورت گرفته، ناامنی اجتماعی در گرگان افزایش می یابد. چون این ها در منطقه خودشان دارای ساختاری اجتماعی- فرهنگی بوده اند که بعد از مهاجرت از هم پاشیده و سبب ایجاد بحران های اجتماعی شده است؛ بنابراین، می بینیم که سوءمدیریت در یک منطقه خشک و کم آب نه تنها باعث بحران اجتماعی و امنیتی در آن منطقه می شود، بلکه می تواند در یک حوضه آبریز دیگر مانند گلستان که از نظر ما حوضه پرآبی است، اما مشکل آب دارد، با هزار کیلومتر فاصله مشکلات اجتماعی ایجاد کند؛ یعنی سوءمدیریت ما در سیستان، در گرگان تأثیر اجتماعی و امنیتی می گذارد.
@sahatzist
http://s1.upzone.ir/39499/syrian-