🌎به بهانه ۱۵اسفند روز درختکاری: پیوند هویت ایرانی با درخت سرو

🌎به بهانه 15اسفند روز درختکاری: پیوند هویت ایرانی با درخت سرو

آنچه در زیر می خوانید برشی از یادداشتی است پیرامون نقش درخت سرو در پاسداشت هویت ایرانی از دیرباز تا کنون. برای خواندن یادداشت کامل در انتهای مطلب بر روی INSTANT VIEW بروید.

🔸درخت سرو از درختانی است که ریشه در فرهنگ ایرانی داشته و جایگاه ویژه‌ای در میان مردم دارد. این درخت که به عنوان یک درخت همیشه سرسبز و استوار حتی در سرما پایداری می‌کند نزد آیین‌های کهن ایرانی مقدس شمرده می شده است و این تقدس هنوز هم نزد روستاییان خراسان اعتبار خود را حفظ کرده است.
@sahatzist
🔸سرو ایرانی به عنوان نماد استقامت و سرفرازی ایرانیان توصیف می شود. سرو در تصویرگریهای پس از ورود اسلام به ایران به شکل سرشکسته دیده می شود. به روایتی این گونه تصویرگری از سرو در نقاشی های این دوره نشان از این دارد که اعراب به این وسیله در پی نشان دادن از بین رفتن صلابت ایرانیان پس از حمله به ایران بوده اند.


🔸در متنهای تاریخی پس از اسلام، به نام سروعظیم مقدسی بر می‌خوریم که با زرتشت و موبدان و مغان پیوستگی دارد و تا اواسط قرن نهم میلادی بر سر پا بوده‌است که نام آن سروکشمر است.
در شاهنامه آمده‌است که پیامبر زرتشت، یک درخت سرو شگفت که سرشتی مینوی و اندازه‌ای بسیار بزرگ داشت، در ناحیه کشمر (از روستاهای شهرستان بردسکن کنونی) بر در آتشکده برزین مهر بر زمین نشاند.

بهشتیش خوان ارندانی همی
چرا سروکِشمَرش خوانی همی،
چراکش نخوانی نهال بهشت،
که چون سرو کِشمَر به گیتی که کشت؟
@sahatzist
🔸این درخت بسیار زیبا و بزرگ و مورد تقدس مردم بوده و وقتی شهرت آن به متوکل خلیفه عباسی رسید وی فرمان به بریدن آن در سال ۸۴۶ میلادی (۲۳۲ هـ ق) داد.
داستان این دستور متوکل با روایات های فراوان و مختلفی ذکر شده است.

🔸برای مثال یکی از حکایت ها چنین است:
خلیفه دستور به قطع آن داد و پیشنهاد زرتشتیان آن شهر که پنجاه هزار سکه طلا برای قطع نکردن آن درخت بود مورد قبول واقع نشد و آن را قطع کرده و برای خلیفه به بغداد بردند. یک روز قبل از رسیدن درخت به بغداد، متوکل به قتل رسید و این مطابق پیش گویی زرتشت بود که گفته بود هر که این درخت را قطع کند، کشته خواهد شد. این سرو در زمان قطع شدن بیش از ۱۴۰۰ سال عمر داشت. روایت بود پیامبر باستانی ایران، اشو زرتشت آن را با دست خود از بهشت آورده و در زمین کشمر کاشته‌است و حکیم فردوسی در مورد آن می‌فرماید:
یکی شاخ سرو آورید از بهشت بدروازه شهر کشمر بکشت


🔸باید دانست که درخت سرو از دیر باز علامت و نشانه ایران باستان بوده است. اینکه در قالیها، فرشها و غیره نقش سروهای شاخه برگشته بسیار دیده می‌شود، بقایای آثار همان سنت ملی است(سرو نماد ملت ایران است، چنان که جبر زمانه سر او را خم کرده اما در مقابل انیران کمر خم نکرده و استوار است). در اطراف و اکناف ایران، بویژه نقاط ییلاقی، سروهای کهنی است که مردم آنرا هزار ساله و شاید بیشتر میدانند و آنها را جمشیدی می‌گویند.
ایرانیان همه ساله در اولین روز فصل زمستان (روز خور) با خدای خود پیمان می‌بستند که تا سال دیگر یک سرو خواهند کاشت، زیرا سرو نماد مقاومت در برابر سرما هم بود. نماد سرو خمیده همان است که بعدها در فرهنگ ایرانی به شکل ترمه به حیات خود ادامه داد.

🔸بعد از ورود اسلام به ایران سرو نیز همچون بسیاری از نمادهای دیگری ایرانی راه خود را در میان نشانه های اسلامی گشود و حتی برخی از مورخان معتقدند آن نخلی که امروزه در بخش‌های مرکزی ایران به هنگام عزای امام حسین(ع) بلند می‌کنند همان نماد سرو است.
درخت تاقوک یا درخت تاگوک یا داغداغان. یا تَگوک Taghouk نیز یکی از درختانی است که به همراه درخت سرو نزد ایرانیان باستان از تقدس برخوردار بوده و معمولاً صاحبان حاجت بر آن پارچه‌ای می‌بستند و برای رفع بلا و یا بر آورده شدن حاجات از آن کمک می طلبیدند. این سنت در بعضی از مناطق ایران به خصوص نواحی شمالی حفظ شده‌است. نام این درختان که بر آن باریکه های پارچه بسته شده است در فرهنگ سنتی این نواحی "آقادار" است

@sahatzist
ساحت زیست

https://goo.gl/iR8PMK