🎥 🔴 ایران، جنوب غربی؛ داستان زوال زیستگاهِ یک تمدّن کهن.. 🖋 گزارش از: میعاد نوحه‌خوان

🎥 🔴 ایران، جنوب غربی؛ داستان زوال زیستگاهِ یک تمدّن کهن

⭕️ گزارش توصیفی – تحلیلی نشست شصتم «رخداد تازه‌ی مستند» در محلّ پروژه‌های نیومدیا در خصوص فیلم مستند «ایران، جنوب غربی»؛ ساخته‌ی محمدرضا فرطوسی.
🖋 گزارش از: میعاد نوحه‌خوان
@sahatzist
⭕️ در نشست شصتم گروه «رخداد تازه‌ی مستند»، فیلم «ایران، جنوب غربی» ساخته‌ی محمّدرضا فرطوسی نمایش داده شد. در این نشست، نسترن صارمی (فعّال محیط زیست) به عنوان کارشناس، میهمان برنامه بود. همچنین جمعی از اهالی و فعّالان محیط‌زیست استان خوزستان نیز در نشست حضور داشتند. آنچه در ادامه می‌خوانید، خلاصه‌ی برخی از مباحث کلیدی مطرح شده در این نشست است که شما همراهان گرامی می‌توانید مشروح گفت‌وگوها را در لینک پایانی مطلب مطالعه کنید.
@sahatzist
🔹 نسترن صارمی: به واسطه‌ی این فیلم، در وهله‌ی اوّل با یک سؤال کلّی مواجه هستیم که «برای چه کسی و توسط چه کسی؟» و وقتی بخواهیم به این پرسش جواب دهیم مجبوریم به مشخّصات محلّی نگاه کنیم. علیرغم این‌که مشکلات زیست‌محیطی امروزه ابعاد جهانی دارند، در مقیاس محلّی ناگزیریم که ویژگی‌های تاریخی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره را درهم در نظر بگیریم. این فیلم نیز به ما کمک می‌کند که ببینیم چطور می‌شود تاریخ یک اقلیم را دید. منطقه‌ی مورد نظر، بستر تمدّن کهن بین‌النهرین است و در عین حال با توجه به تصاویر ناسا و سایر داده‌های دیگر، جزو اوّلین مناطقی که رو به نابودی می‌رود نیز هست. تصاویری که نشان‌دهنده‌ی بخشی از تاریخ میان‌مدّت ما هستند، با این تفاوت که آن فیلم‌ها به این مسئله نمی‌پردازند که خودِ مقوله‌ی جنگ چه بلایی بر سر منابع طبیعی‌ نظیر همین تالاب هورالعظیم می‌آورد. برای مثال به این آمار توجه کنید؛ در طول هشت سال جنگ ما با عراق، 85هزار هکتار جنگل، 853هزار هکتار چراگاه و مرتع و 7میلیون درخت بارور خرما در خوزستان از بین رفته است.
@sahatzist
🔹 در تاریخ این منطقه همیشه با مسئله‌ی دولت‌هایی مواجه بوده و هستیم که درگیر وسعت قلمرو بوده و هستند. این در حالی است که حتّی نقاط مرکزی ایران هم که گرم و خشک است از زمان پهلوی به بعد متأثّر از تصمیمات دولت مرکزی بوده است. در خصوص این دولت-ملّت‌های جدید، نکته‌ی مهمّ دیگری که وجود دارد این است که مفهوم توسعه‌ای که آن‌ها مدّ نظر دارند، چیزی است که می‌توان آن را «توسعه‌ی بخشی» نام گذاشت. به همین دلیل است که سازمان‌های مختلفی که متولّیِ برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌ها هستند، گویی با یکدیگر هیچ‌گونه ارتباطی ندارند. دقیقاً به همین دلیل است که در دولت‌های مختلف، کارهای مختلفی باب می‌شود.
@sahatzist
🔹 همه‌ی این‌ها نشان از این دارد که ما با سرعت سرسام‌آوری به سمت فروپاشی زیستِ محلّی و محیط‌زیست می‌رویم که البته همانطور که پیش‌تر اشاره شد، این نوع از فروپاشی مختص ماست و با جاهای دیگر دنیا تفاوت اساسی دارد. سکانس پایانی فیلم هم از همین جهت بسیار غم انگیز بود؛ دیوارنگاره‌ی بسیار ساده‌ای که شیوه‌ی زیست چندهزارساله‌ی مردم آن منطقه را نشان می‌داد و این‌که این شیوه‌ی زیستِ کهن در لحظات پایانی خود به سر می‌برَد.
@sahatzist
🔹 همانطور که در فیلم دیدیم و در سال‌های اخیر نیز تجربه کرده‌ایم، ریزگردها بدون توجّه به مرز حرکت می‌کنند و پایشان به تهران هم باز شده است. یعنی به‌جز مردم منطقه که زندگی‌شان از آن متأثّر شده است، حتّی مردم و شهرهای مرکزی ایران را نیز تحت تأثیر قرار داده است و به نوعی مرزها را در نوردیده است. بنابراین و به‌عنوان یک جمع‌بندی می‌توان گفت که این ماجرای توسعه‌ی بخشی در ایران و عدم اهمّیت به طرح آمایش سرزمین، تمام ایران را متأثر ساخته و صرفاً محدود به جنوب ایران نیست.
@sahatzist
🔹 محمّد فرطوسی: همان‌طور می‌دانید مسئله‌ی محیط‌زیست برای بسیاری یک مسئله‌ی فانتزی و لاکچری است ولی برای مایی که آن‌جا زندگی کرده‌ایم، مسئله‌ی مرگ و زندگی بوده و هست. اگر در فیلم اشاره شده که مردم روستاهای مجاور تالاب در حال مهاجرت هستند، امروز که ما اینجائیم می‌دانیم که از خود اهواز هم مردم در حال مهاجرت هستند. در سال 2001، سازمان ملل به ما اخطار داده بود که فاجعه‌ای در مقیاس عظیم‌ترین فجایع بشریت در حال رخ دادن است و ما علی‌رغم قابل پیش‌بینی بودن، به آن توجّهی نکردیم. مثل همین الان که آب کارون را به دلیل خشکسالی‌های شهرهای مرکزی به آن‌جا کشیده‌ایم و عواقب این