بخش سوم. از ویژگی‌های شاخص فرهنگ ایران، نقش عظیمی است که ادبیات بر عهده دارد

#اهمیت_ادبیات_فارسی
بخش سوم
@sarv_e_sokhangoo

یکی از ویژگی‌های شاخص فرهنگ ایران، نقش عظیمی است که ادبیات بر عهده دارد.
دلیل اصلی شاخصیّت ادبیات در ایران‌زمین آن است که بنابر اعتقادات اسلامی سایر شاخه‌ها و رشته‌های هنری نظیر موسیقی و نقّاشی (بالاخصّ صورت‌گری و پیکره‌سازی) اموری غیر شرعی تلقّی و منع می‌شدند.
از آنجا که به ایران اسلامی اجازه داده نمی‌شد که عطش هنریِ خود را از چشمه‌سارانِ دیگر سیراب کند، همه‌ی اهتمام خویش را مصروف به ادبیات کرد و همه‌ی مهارت، استعداد و ذوق و قابلیّت‌های ذهنیِ خویش را در خدمت زبان فارسی، بالاخصّ شعر قرار داد.
ادبیات نه تنها خلأ سایر هنرها را پُر کرد، بلکه جولانگاهی شد برای بیان و ابراز بسیاری از آراء و اندیشه‌ها از جمله عرصه‌ای برای تجلّیِ اخلاقیات، فلسفه و تأمّلات اجتماعی.
از آنجا که به فلسفه با چشم مساعد نگریسته نمی‌شد، فلسفه نیز در قالب ادبیات نمود کرد و به زیّ ادبیات درآمد.
به همین نسبت چون هیأت حاکم، زبان سیاسی و بیان مسائل سیاسی را خوش نمی‌داشت، ادبیات واسطه‌ای شد تا در قالب نمادها و استعاره‌ها، گریزگاهی برای بیان سیاسی بیابد.
گذشته از این، آثار ادبی غالباً منابع قابل وثوقی از حقایقِ تاریخی هستند و بیش از خودِ تاریخ ارزش استفاده و ارجاع دارند؛ چه، تاریخ‌نگاران به‌طور اخصّ، فاقدِ آن آزادی‌ای بودند که حقایق را ثبت کنند و گذشته از آن، ابزارهای ثبت واقعی حوادث جاری را در اختیار نداشتند.
والاترین اندیشه‌های ادبی ایرانی را در آثار عارفانه می‌توان یافت. در عرفان است که چشم‌اندازی از حیات دنیوی و اخروی مشاهده می‌شود و زمین و آسمان یا به اعتباری دنیا و آخرت و مادیّت و معنویّت با یکدیگر آشتی می‌کنند و پلی می‌شوند در سازش بین دین و هنر و از این آشتی شاعرانی چون فردوسی، مولانا، سعدی و حافظ ظهور می‌کنند و به ادبیات ایران‌زمین شهرت جهانی می‌بخشند.
مردم ایران‌زمین در طول هزار سال با تحوّلات بسیاری مواجه بوده و شداید بسیاری را تحمّل کرده‌اند، این تجربیّات گونه‌گون و این تبدّل هستی در شاهکارها و نیز در تمثیل‌ها و مَثَل‌ها نمود یافته است:
اندیشه و ذهنیّتِ یک پیکره بودنِ نوع بشر، برتریِ خِرد و دانایی، برابری و برادری، توازن بین جسم و جان، قناعت و خشنودی و استغنای نفس، همه و همه تجلّیِ خود را در ادبیات یافته‌اند.


🌷دکتر اسلامی‌ندوشن🌷
#برگریزان

@sarv_e_sokhangoo