✅امکان سیاستگذاری وجود ندارد.. بر اقتصاد ایران یک تفکر شتر گاو پلنگی حاکم است

✅امکان سیاستگذاری وجود ندارد

بر اقتصاد ایران یک تفکر شتر گاو پلنگی حاکم است

🔴وضعیت سیاستگذاری در فضای اقتصاد کلان ایران در گفت‌وگو با سیدعلی مدنی‌زاده

🔻برای اینکه بتوانیم تحلیلی واقع‌بینانه از مساله سیاستگذاری اقتصادی در کشور داشته باشیم ابتدا باید به یک تبیین شفاف و درک صحیح از وضع موجود برسیم. به‌طور خلاصه، ما در ابعاد مختلف و شاخص‌های متعدد به‌خصوص شاخص‌های توسعه انسانی، آموزش، بهداشت و فقرزدایی رشد نسبتاً بالایی را در چهار دهه پس از انقلاب تجربه کردیم که این رشد هم کمّی و هم کیفی بوده است؛ از این نظر در رتبه‌بندی‌های جهانی هم جایگاه بالایی کسب کردیم. همچنین می‌توان عنوان کرد که مهم‌ترین ویژگی توسعه چهار دهه گذشته، غیرمتمرکز بودن آن است؛ یعنی این توسعه تا حد قابل‌ملاحظه‌ای در مقایسه با سال‌های قبل از انقلاب در روستاها و مناطق محروم رخ داده است.

🔻یکی از دلایل اصلی بی‌ثباتی، مساله وجود منابع نفتی در کشور است. زمانی که کشور درآمد نفتی بالایی دارد، اگر مدیریت درستی صورت نگیرد، اقتصاد به دلیل کاهنده بودن نرخ حقیقی ارز به سمت واردات رو می‌آورد. دولت هم در سیاست‌های خود از روش تثبیت نرخ ارز استفاده می‌کند که به تولید داخلی آسیب می‌زند. ضمن اینکه بعد از مدتی با توجه به نوسانات دائمی بازار جهانی نفت، نمی‌تواند همچنان به تثبیت و سرکوب قیمت ارز ادامه دهد و فنر نرخ ارز جهش می‌کند و بحران ارزی ایجاد می‌شود؛ نتیجه ایجاد تورم است و نرخ‌های تورم بالا و نوسان‌کننده که از دلایل اصلی بی‌ثباتی است. کم و زیاد شدن درآمدهای نفتی هم منجر به این می‌شود که زمانی واردات و زمانی تولید به‌صرفه شود که عملاً یک نوع بی‌ثباتی کلی را در اقتصاد کشور حاکم می‌کند. به عبارتی یکی از دلایل اصلی مساله تورم که بی‌ثباتی ایجاد می‌کند، نفت است.

🔻مداخلات قیمتی دولت در بازارها از بازار کالا گرفته تا بازار کار یا پول یا ارز هم ناشی از همین تفکر است. شرم‌آور است که هنوز در بازار پول به روش مضحکی برای بانک‌ها نرخ مصوب اعلام می‌شود و بانک‌ها باید با آن نرخ وام بدهند. فعالیت دولت در امر تولید به دلیل نظام‌های انگیزشی موجود در ساختارهای دولتی، شرکت‌های دولتی را طی یک بازه زمانی کوتاه‌مدت یا میان‌مدت، زیان‌ده می‌کند. شرکت‌های دولتی زیان‌ده عملاً زیان خودشان را روی بودجه دولت و در واقع در نظام بانکی تخلیه می‌کنند که نتیجه ناگزیرش «تورم بالا» و «نوسان زیاد نرخ تورم» است.

🔻وظیفه دولت تامین و توسعه کمّی و کیفی کالاهای عمومی مانند آموزش، بهداشت، امنیت، نظام حقوقی، قوانین و... بوده است، همان‌جایی که به شدت در آن می‌لنگیم. در واقع ساختارها و نهادهایی که محرک و برانگیزاننده رشد هستند در کشور و اقتصاد ما شکل نگرفته‌اند. زمانی که ساختار و نظام حقوقی کشور ناقص باشد، طبیعی است که بخش خصوصی انگیزه‌اش را برای سرمایه‌گذاری از دست بدهد. حضور دولت در صنایع مختلف، جرات و جسارت بخش خصوصی برای فعالیت را از بین می‌برد.

🔻بر اقتصاد ایران یک تفکر شتر گاو پلنگی حاکم است، به‌طوری که نظام اقتصادی کشور نه سوسیالیستی است، نه کاپیتالیستی. حتی در نظام سوسیالیستی لااقل تکلیف روشن شده و می‌دانیم سیاستگذار به چه روشی می‌خواهد کشور و اقتصاد را اداره کند. نظام اقتصادی ما نه به‌طور کامل مبتنی بر سوسیالیسم است و نه بازار آزاد. ما گرفتار وضعیتی هستیم که دولت در آن وظایف اصلی خود را رها کرده و به جان بازار افتاده است و در تمام اموری که نباید، مداخله می‌کند. این نتیجه تفکر نادرست و راهبرد غلط موجود است. حالا باید دید در هر لایه چه سیاست و راهکاری باید برای اصلاح اتخاذ شود.
#تجارت_فردا
@shabcheragh_monthly