🖊عربستان هسته‌ای: علت‌ها و پیامدها

🖊عربستان هسته‌ای : علت‌ها و پیامدها

در خبرها امده است دولت ترامپ فناوری هسته‌ای، احتمالا پیشرفته‌ای، را در اختیار عربستان سعودی گذاشته است. چند روز پیش هم اعلام شد که عربستان در وادی ساخت و تولید تسلیحات موشکی قدم گذاشته است.

استراتژیست نظامی معروف آلمانی، کلوزویتس، در کتاب "هنر جنگیدن" جمله‌ی بسیار معروفی دارد: " جنگ ادامه‌ی سیاست است منتها با ابزارهای دیگر". همان‌طور که دوره‌ی جنگ سرد میان دو بلوک غرب به رهبری آمریکا و بلوک شرق به‌رهبری شوروی سابق، به‌ناچار سر از مسابقه‌ی تسلیحاتی میان این دو بلوک در ‌آورد، تضاد ایدئولوژیک میان ایران و عربستان هم به ناچار سر از چنین مسابقه‌ای در می‌آورد. این واقعیتی است اجتناب‌ناپذیر.

آمریکا هم با انگیزه‌ی تجاری و هم با انگیزه سیاسی تحت فشار بیش‌تر قرار دادن ایران، پیشرفته‌ترین فناوری‌های نظامی از جمله هسته‌ای را در اختیار عربستان می‌گذارد. البته، انگیزه‌ی مهم دیگری نیز در میان هست که سابقه‌ی پیشین ندارد. عادی شدن روابط میان جهان عرب و اسرائیل. اگر همگرایی رخ داده میان این کشورها نبود، آمریکا تن به ریسک چنین کاری ولو در ازای منافع اقتصادی قابل توجه نمی‌داد. خیالش از این بابت که مسلح شدن عربستان به فناوری هسته‌ای، تهدیدی برای اسرائیل نخواهد بود راحت است. با توجه به منطق موقعیت کنونی منطقه و شکل‌گیری جبهه‌بندی‌های نوین، شاید اسرائیل خود حامی چینن برنامه‌ای باشد. تقویت هر چه بیش‌تر جبهه‌ی اعراب و اسرائیل در برابر ایران.

اکنون موقعیت پارادوکسیکالی پیش آمده است. نه می‌توان دسترسی عربستان به فناوری هسته‌ای را نفی کرد و آن را برخلاف ثبات منطقه‌ای تعبیر نمود و نه می‌توان ان را پذیرفت و به‌راحتی از کنار تهدید امنیتی‌اش گذشت.

داستان مسابقه‌ی تسلیحاتی، به نفع ایران نخواهد بود. تولید عربستان بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار است. ثروتی که در یک‌سال خلق می‌شود. با جمعیتی حدود ۳۳ میلیون نفر. همین ارقام برای ایران، ۴۵۰ میلیارد دلار و ۸۲ میلیون نفر است. این ارقام این پیام را دارد: اگر عربستان ۱۰ درصد تولیدش را هر سال صرف هزینه‌های نظامی کند می‌شود ۸۰ میلیارد دلار. همین رقم برای ایران می‌شود حدود ۲۰ درصد تولید. در عربستان ۷۲۰ میلیارد دلار باقی می‌ماند برای تامین امور اقتصادی و اجتماعی. در ایران ۳۷۰ میلیارد دلار می‌ماند. هم منابع باقی‌مانده عربستان چیزی حدود ۲ برابر است و هم جمعیتش چیزی حدود ۴۰ درصد جمعیت ایران. نتیجه واگرایی بیش‌تر، از نظر رفاه اقتصادی و اجتماعی، میان این‌دو است.

در سال ۱۹۵۹، معاون وزارت دفاع امریکا به نام ویلیام فورستر گفته بود: شوروی بخاطر رقابت تسلیحاتی با امریکا دچار مشکلات خواهد شد. چرا که تولید ما دو برابر شوروی است. این کشور برای رقابت با ما ناچار است سهم هزینه‌های نطامی از تولیدش را دو برابر ما کند. اگر در امریکا، ۱۰ درصد تولید صرف هزینه‌های نظامی بشود، در شوروی باید ۲۰ درصد باشد. اگر امریکا این سهم به ۲۰ درصد افزایش یابد، شوروی به‌ناچار باید ۴۰ درصد تولیدش را صرف هزینه‌های نظامی کند. این یعنی افتادن در تله‌ی مسابقه‌ی تسلیحاتی و ناتوانی در تامین نیازهای مردم.

علی دینی ترکمانی
۲ اسفند ۱۳۹۷
@shabcheragh_monthly