صادق الحسینی، پژوهشگر اقتصادی در برنامه تلویزیونی پایش:

صادق الحسینی، پژوهشگر اقتصادی در برنامه تلویزیونی پایش:
ایران با اتکا به ظرفیت‌هایش از تله استراتژیک خارج خواهد شد

🔹شاید بد نباشد که ظرفیت‌هایی که داریم را بشناسیم و بر مبنای بستری که وجود دارد امیدوار باشیم. امروز مردم نگرانند و نگرانی مشهود است، اما چرا چنین است؟
🔹کشوری هستیم که طی دهه های اخیر، مداوم مسايل خود را حل نکردیم و صورت مسئله را عوض کردیم.
🔹مسائلمان تبدیل به بحران شده، و از بحران به چالش و سپس ابرچالش تبدیل شده است.
🔹ابرچالش‌ها، بحران‌هایی هستند که طی یک یا دو دهه قابل حل نیستند اما قابل مدیریت هستند.
🔹ابرچالش‌های بیکاری، محیط‌زیست و منابع آبی، نظام بانکی و سیاستگذاری‌های پولی طی دو دهه آینده جدی است.
🔹تجربه‌های دنیا نشان می‌دهد که این خود تحریم نیست که نتیجه تحریم را مشخص می‌کند بلکه واکنش تحریم شونده است که موفقیت یا شکست تحریم را رقم می‌زند.
🔹با وجود همه این ابرچالش‌ها با تحریم‌هایی روبه‌رو هستیم که در طول تاریخ شدیدترین تحریم‌ها هستند. معتقدم اگر این تحریم‌ها به کشورهایی مثل آلمان اعمال می‌شد اقتصادشان از هم می‌پاشید. چون در آنجا وابستگی به واردات بسیار بیشتر است‌.
🔹واکنش علط به تحریم یعنی عراق. در کشور عراق، هر دلار قبل از تحریم بود ۴ دینار عراقی اما بعد از تحریم هر دلار را کردند ۳.۵دینار و این واکنش غلط باعث شد تا دلار در بازار آزاد به ۴۰۰۰ دینار هم برسد.
🔹ما در ماه‌های اول واكنش غلط به تحريم نشان داديم. چنانچه ایجاد نظام ارز ترجیحی و دلار ۴۲۰۰تومانی، قاچاق اعلام کردن خرید و فروش ارز، تعطیلی بورس کالا، اعمال محدودیت در نظام دادوستد اقتصادی از جمله واکنش‌های غلط ما به اعمال تحریم‌ها بود.
🔹اما بعد از سه الی ٤ ماه با تغییر در بانک مرکزی واكنش‌ها بهتر شد.
🔹در همه سال‌های اخیر، مشكل‌ ما اين بود كه نرخ ارز را سركوب كرديم. در اين دوره هم اين كار را كرديم. اگر بخواهيم نرخ ارز را كنترل كنيم بايد تورم را مهار كنيم.
🔹وابستگی جی‌دی‌پی ايران به واردات ٢٢درصد است که یکی از کمترین‌هاست در دنیا. ما یکی از بسته‌ترین اقتصادهای دنیا را داریم در کنار ژاپن.
🔹توليد در كشور ما وابستگی زيادی به نرخ ارز ندارد. اگر نتوانستيم نرخ تورم را كنترل كنيم بايد اجازه دهيم نرخ ارز هم نوسان كند.
🔹در تحریم‌ها سه رکن؛ خانوارها، بنگاه‌های اقتصادی و بودجه دولت‌ها تحت فشار قرار می‌گيرند. شوک های وارده به اینها باید جبران شود.
🔹ما در سال آينده كسری بودجه بزرگ داريم. چه باید کرد؟
🔹يكی از ظرفيت‌های اقتصاد ایران كه به تهديد تبديل شده حجم بالای يارانه‌های انرژی است. این را باید به فرصتی بزرگ تبدیل کرد.
🔹محاسبات مراکز پژوهشی مختلف نشان می‌دهد بين ٦٠ تا ٨٠ميليارد دلار حجم يارانه پنهانی است كه در چهار حوزه گاز، بنزین، گازوییل و برق داده می‌شود و این رقم یعنی بیش از دو برابر کل بودجه سالانه کشور!
🔹ما گرفتار يک اقتصاد حمايتی شديم كه به نفع مردم نيست و منفعت گروه‌های رانت‌خوار را در پی دارد. اگر می خواهیم تحریم را پشت سر بگذاریم باید اقتصاد رقابتی جایگزین اقتصاد حمایتی شود.
🔹برای حمايت از مردم بايد از ظرفيت‌ها استفاده كنيم. بايد قيمت‌‌ها را واقعی كنيم و از محل آن منابع را باز توزيع كنيم.
🔹الان یارانه ها ناعادلانه توزیع میشود. مثلا در بنزین ۵۷ درصد مردم ایران ماشین ندارند! ١٩٣هزار تومان يارانه پنهان بنزين دهک دهم شهری ثروتمند است. ولی یارانه دهک یک فقط ۱۱ هزار تومان است.
🔹دومين ظرفيت استراتژيک نسبت بدهی دولت به جی‌دی‌پی است كه ٢٩درصد است كه متوسط جهانی ۸۲ درصد است.
🔹ظرفيت سوم دارايی‌های دولت است كه بیش از ۴۰۰ درصد جی‌دی‌پی است كه رتبه سوم پس از نروژ و روسیه هستیم.
🔹ايران دارای مرزهای طبيعی است، برخلاف دیگر کشورهای منطقه كه در تاب‌آوری يك كشور بسيار مهم است.
🔹ما در محاسبه نابرابری تنها كشور خاورميانه هستيم كه در رده كشورهای اروپايی هستيم. يعنی تبعيض احساس می‌شود اما قابل مقایسه با کشورهای خاورمیانه نیست.
🔹اين در حالی است كه سياست‌های يارانه‌ای و ارزی در حال زیاد کردن نابرابری است و این بسیار خطرناک است.
🔹ما دچار شوک ارزی شديم و با بيكاری گسترده روبه رو خواهيم شد.
🔹درباره بنزين اتفاقا حذف يارانه بنزين به نفع دهک‌های پايين است و فقط ۱ یا ۲ دهک بالا ضرر می کنند که صدا و رسانه هم دارند. ما باید از دهک‌های پايين حمايت كنيم.
🔹قیمت بنزین بايد به صورت پلكانی گران و از ۲ هزار تومان شروع شود و خود مردم در بازار تصمیم بگیرند قیمت چقدر باشد.
🔹نکته دیگر اینکه كمتر کشوری و کمتر فرهنگی مانند ايران اين ظرفيت را دارد، هويت واحدی داريم كه در بحران به كمک می‌آيد.
🔹اميدوارم با استفاده و مدیریت درست ظرفیت‌ها در اين مقطع بحرانی بتوانيم از تله‌ای كه گذاشته شده فرار كنيم./ اقتصادآنلاین
ماهنامه اقتصادی اجتماعی شب چراغ
@shabcheragh_monthly