✍️هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی!.. 🔹 روز پدر است و من همچنان نمی‌دانم چرا پدر شدن تبریک دارد؟

✍️هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی!

🔹 روز پدر است و من همچنان نمی دانم چرا پدر شدن تبریک دارد؟ آن توصیه ای که #حافظ در مصرعِ بالا دارد و سفارش می کند به اینکه «ای پسر بکوش که روزی پدر شوی»، واقعا چه تناسبی با تبریک های کلیشه ای و خشک و بی مایۀ روزگارِ ما دارد؟
چرا باید خوشحال باشیم که یک نفر را به این دنیا اضافه کرده ایم که قرار است تا سالهای سال بعد از ما، درگیر مشکل تامین مسکن، مشکل تحصیل و اشتغال، مشکل پیدا کردنِ روابط اجتماعی پایدار، مشکل وامهای بانکی و ... شود؟

🔹 اضافه کردنِ یک نفر یا چند نفر به «دومینویِ مشکلات» کجایش تبریک دارد؟!
اضافه کردنِ یک نفر به تهران که حتی هوایِ خوب برای تنفس ندارد، بارک الله گفتن دارد؟

🔹 تبریکِ روز پدر آن وقتی معنی دارد که آن قصّه ها و آن «شروط» که #حافظ در این غزل شرح کرده، محقق شده باشد ورنه چه فایده؟

همه می دانند که حافظ جان ما، اهلِ «مستقیم و صریح سخن گفتن» نبوده (و حرفهایش با آن تسلط شگرفی که به لغت داشته) «پرده در پرده» بود. ولی همان حافظِ پرده نشینِ مُغلق گوی، در این غزل، مقابلِ ما نشسته و همچون یک منبری ساده به موعظه پرداخته.
اما حافظ و موعظه؟!

🔹بیت بیت این غزل، نصحیت است. و حقّ هم چنین است. که مگر پدر شدن شوخی است؟
اصلا جنسِ این غزل به جنس سایرِ غزلیاتِ حافظ نمی خورد. برخی از غزلیات حافظ چنان تو در تو است که گاه هر «تک بیت»، موضوعی مجزاست. اما حال چه شده که حافظ نشسته و اینگونه روان و ساده (و امام محمد غزالی گونه) ما را #نصیحت می کند؟
✔️خلاصۀ حرفِ حافظ اینجا چیست؟

🔹خلاصه حرف حافظ در این غزل مبتنی بر این است که آقا جان! تو تا خودت اوضاعِ درست و حسابی نداری، و تا سر و سامانی نداری، خب بدیهی است که «دیگری» را هم نمی توانی خوشبخت کنی.

حافظ اینجا می گوید «بکوش که پدر شوی» ولی با چه شرایطی؟!
اوه! با این «شروطی» که حافظ گذاشته، بله! خیلی خوب است پدر شدن ولی غیر از اینها باشد، «اضافه کردن به جمعیت» مگر تبریک دارد؟

"اگر" کسی بر مدارِ زندگی استقرار دارد، اگر کسی به تعبیر حافظ «راهرو» هست، اگر کسی «زَر» شده (نه اینکه "زر" پیدا کرده، بلکه "زر شده"!) خب پدر شدن و #روز_پدر، مبارکش باد که یکی را به «زندگی» افزوده. به تعبیر حافظ «راهرو» بوده، حالا «راهبر» شده.
وگرنه آنکه راهرو نبوده غلط کرده یکی یا چندتای دیگر را هم به این «خراب آباد» افزوده.

آنکه خود بیقرار است چگونه دیگری را "قرار" بخشد؟ آنکه خود فقیر است چگونه دیگری را غنی کند؟ آنکه خود کلافه است چگونه زندگی معطّر برای دیگری مهیا کند؟

🔹روز پدر است و ملول از اینهمه تبریکهای کلیشه ای و بیهوده، گمان می کنم که چقدر ما مسئولیم در برابر اضافه کردنِ انسانها به این عالم. در این رگبارِ تبریک گفتن ها، تاملی باید.


▪️▪️▪️
*غزل با صدای موسوی گرماروی (لینک)


#امروز_با_حافظ
#روز_پدر


🖊محمدرضا اسلامی
@solseghalam