‍ …🌷 مرگ اندیشی، حقیقتی شیرین🌷 …ارنست بکر کتابی مهمی با عنوان «انکار مرگ» نوشت و شدیدترین و - به نظر اکثر روانشناسان - قانع کننده‌

‍ #فلسفه
#فرهنگ_و_تمدن

🌷 مرگ اندیشی ، حقیقتی شیرین🌷


ارنست بکر کتابی مهمّی با عنوان "انکار مرگ" نوشت و شدیدترین و - به نظر اکثر روانشناسان - قانع کننده‌ترین حملات را به فروید وارد کرد. او اوّلین روانشناسی بود که می‌گفت اتّفاقاً مرگ‌اندیشی (نه مرگ هراسی) علامت سلامت روانی مرگ اندیشان است. چرا؟
بکر می‌گفت مهمّ‌ترین علامت سلامت روانی انسان این است که از هیچ واقعیّتی نگریزد و با همه‌ی واقعیّات زندگی، کاملاً عریان مواجه شود. انجمن روانشناسی آمریکا کتابی را با عنوان راهنمای سلامت روانی منتشر می‌کند که تاکنون چهار ویرایش از آن در طول نزدیک به شصت سال منتشر شده است. بر اساس پیشرفت‌های روانشناسی و جدیدترین یافته‌ها، مؤلّفه‌های سلامت روانی در این کتاب دگرگون شده امّا از اوّلین ویرایش تا چهارمین ویرایش و در طول چهار دهه، تنها چند مؤلّفه از مؤلّفه‌های سلامت روانی تاکنون ثابت مانده و تغییر نکرده است. یکی از این مؤلّفه‌های سلامت روانی همین است که فرد با همه‌ی واقعیّات زندگی صادقانه روبه‌رو شود. از نظر بکر کسی که به مرگ نمی‌اندیشد از یکی از واقعیّت‌های زندگی و بلکه از مسلّم‌ترین واقعیّت زندگی فرار می‌کند. بنابراین حتّی باید مرگ‌اندیشی را ترویج کرد. او حتّی نشان داد که هرچه مرگ‌اندیشی افزایش می‌یابد مرگ هراسی کمتر می‌شود.

بکر معتقد بود این که هراس از مرگ در دوران سنّت خیلی کمتر از دوران مدرن بوده، به این دلیل است که در دوران سنّت مرگ‌اندیشی رواج بسیار بیشتری داشته است. او می‌گفت در دوران سنّت از در و دیوار، اندیشه‌ی مرگ می‌بارید و به همین جهت هراس از مرگ خیلی کمتر از امروز بود. بکر می‌گوید که ما در دوران مدرن، اندیشه‌ی مرگ را بایکوت کردیم و روزبه‌روز کاری کردیم که نسل‌های بعدی کمتر با اندیشه‌ی مرگ مواجه شوند. به تعبیر بکر با این که بهترین شاهکارهای ادبی جهان درباره‌ی مرگ است امّا ما این شاهکارها را از کتابهای درسی کنار گذاشتیم و به جای آن شاهکارهایی درباره‌ی عشق و زندگی و امید جایگزین کردیم. اتّفاقاً به باور بکر هرچه مرگ‌اندیشی را دور کردیم، مرگ هراسی افزایش پیدا کرد. مدام نام‌هایی فنّی برای هر آنچه به مرگ مربوط می‌شوند ابداع و انتخاب می‌کنیم تا فقط متخصّص از آن متوجّه شود. مثال: می‌گوییم کنسر به جای سرطان، تا چیزی را که تداعی مرگ می‌کند از ذهن دور کنیم.

بعد از انتشار کتاب ارنست بکر، جنبشی در روانشناسی و روان درمانگری نضج گرفت که از آن به «جنبش آگاهی از مرگ» (The Death Awareness Movement) تعبیر می‌شود. سخن این جنبش چنین بود که باید از آغاز زندگی، کودکان را با واقعیّت مرگ آشنا کرد و هرچه را که به مرگ مربوط می‌شود با کودکان در میان گذاشت. همانطور که وقتی آموزش رفتارهای جنسی شروع شد بسیاری از ترس‌هایی که مردم از آمیزش جنسی داشتند از بین رفت و علمی‌تر و بهداشتی‌تر با مسئله‌ی جنسی مواجه شدند. مطابق اعتقاد این جنبش، عمده‌ی هراس انسانها از پدیده‌های مختلف به دلیل این است که با آن پدیده مواجه نمی‌شوند و این مسئله هم درباره‌ی پدیده‌های محسوس صادق است، مثل ترس از مار یا موش، و هم درباره‌ی پدیده‌های انتزاعی‌تر مثل مرگ. بنابراین باید از بایکوت کردن مرگ در دوران مدرنیسم کاست.

استاد #مصطفی_ملکیان

@taft_Iran