‍ عکس‌ها را از دیوار تاریخ نکنید. (محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی)

‍ عکس‌ها را از دیوار تاریخ نکنید
(محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی)
✅ دیوارهای گروه جامعه‌شناسی دانشگاه ما خیلی لخت و بی‌روح بود. دو سه نفر از دانشجویان تصمیم گرفتند عکس‌هایی از بنیان‌گذاران و بزرگان جامعه‌شناسی را روی دیوار نصب کنند. عکس‌هایی از مارکس، وبر، دورکیم، پارسونز و ده بیست نفر دیگر از بزرگان جامعه‌شناسی را به هزینه خودشان تهیه کرده و به دیوار چسباندند، خیلی محکم با سریش و میخ به دیوار نصب کردند.
✅ یکی دو ماه از این کار نگذشته بود که یک روز صبح متوجه شدم یکی از عکس‌ها نیست. کندن این عکس‌ها کار دشواری است چون در نهایت محکم‌کاری به دیوار چسبانده شدند. فردی یا افرادی عکس‌های برخی را کنده‌اند و اولین عکسی که قربانی شد متعلق به مرحوم «امیل دورکیم» بود، کسی که او را به نوعی بنیان‌گذار جامعه‌شناسی در دانشگاه می‌دانند، او رشته جامعه‌شناسی را در دانشگاه نهادینه کرد. سه عکس دیگر نیز تاکنون و از جمله عکس کارل مارکس کنده شده است.
✅ من نمی‌دانم چه کسانی این کار را انجام داده‌اند، اما می‌دانم که این ادامه طرز تفکری است که فکر می‌کند اگر عکس‌ها را از دیوار تاریخ بکنیم، معنا، واقعیت تاریخ و اثر آن عوض می‌شود. این همان تفکری است که تاریخ را به خوب و بد تقسیم می‌کند، خوب و بدی بر مبنای معیار و سلیقه آن‌که تقسیم می‌کند. اصحاب این تفکر هنوز بر این تصورند که اگر از دورکیم یا مارکس خوش‌مان نمی‌آید، عکس‌های‌شان را که از دیوار بکنیم، تاریخ هم فراموش‌شان می‌کند. دورکیم و مارکس به روی دیوار دانشکده بودن نیاز ندارند، کتاب‌های‌شان همه جا هست، اندیشه داشته‌اند و در تاریخ ساری و جاری هستند.
✅ راستش را بخواهید، کندن عکس‌ها از دیوار دانشکده ما ادامه کاری است که گروه‌هایی به مدت چند دهه انجام داده‌اند؛ یا اصلاً گروه‌هایی در همه تاریخ انجام داده‌اند. تاریخ برای این‌ها دیواری است که برخی عکس‌ها حق دارند روی آن باشند و برخی عکس‌ها را باید کند، پاک کرد و از جلوی دید مردم کنار گذاشت. این‌ها اصلاً به مغزشان هم خطور نمی‌کند که درست عین عکس‌های دیوار دانشکده ما، جای خالی عکس‌های کنده شده، حاضرتر و پررنگ‌تر جلب توجه می‌کنند و جای چسب سریش و میخی که آن‌ها را به دیوار چسبانده بود، همه نظرات را به خود جذب می‌کند.
✅ عکس هیچ کسی را که به‌واسطه خوبی یا بدی‌هایش، پاکی یا ناپاکی‌اش و خدمات یا خیانتش بر دیوار تاریخ حک شده است نمی‌توان از این دیوار کند. تاریخ برای دوست داشتن یا نداشتن آدم‌های حک‌شده بر دیوار آن نیست، عکس‌های حک‌شده بر دیوار تاریخ برای یادآوری، آموختن، عبرت گرفتن، معنا کردن و خلاصه الهام گرفتن جهت رفتن در مسیرهای بهتر است، برای اندیشه‌ورزی است؛ دیوار تاریخ برای زورآزمایی و کندن عکس‌های حک‌شده بر آن نیست.
✅ دست از کندن عکس‌های دیوار دانشکده ما و مهم‌تر از آن کندن عکس‌های دیوار تاریخ بردارید؛ بگذارید الهام‌بخش ما باشند؛ کندن عکس‌ها، تحریف تاریخ است، بیشتر نشانه عجز ماست، آدم‌های این عکس‌ها از خاطره‌ها، کتاب‌ها، اندیشه‌ها، احساس‌ها و گفتارها پاک نمی‌شوند. عکس‌های زیادی را از دیوار تاریخ کنده‌اید، اما دردی درمان نشده است؛ همه در غیبت‌شان پررنگ‌تر حاضرند.
(این متن را اگر می‌پسندید، برای دیگران نیز ارسال کنید.)
https://t.me/fazeli_mohammad

@v_social_problems_of_iran