✅مسعود مهدویان فر، کارشناس اعتیاد بر این اعتقاد است که در طی چهار دهه گذشته در ایران پژوهش‌ها و مطالعات فراوانی درباره مسأله عمومی

✅مسعود مهدویان فر، کارشناس اعتیاد بر این اعتقاد است که در طي چهار دهه گذشته در ايران پژوهش‌ها و مطالعات فراوانی درباره مسأله عمومی اعتياد انجام شده است که اين مطالعات از چند جهت داراي ضعف هستند.

⬅️اولاً پژوهش‌های مرتبط با اعتياد در كشور پراكنده بوده و فاقد جهت‌گيري مطلوب برای پاسخ دادن به سوالات اصلی مورد نياز براي سياست‌گذاران هستند. ثانياً اين پژوهش‌ها عمدتاً در حوزه درمان و مقابله با عرضه و كاهش آسيب‌های اجتماعی بوده است و كمتر دارای رويكردهای پيشگيرانه هستند. ثالثاً پژوهش در حوزه سياست‌گذاری‌های اعتياد كشور بسيار ناچيز انجام شده است البته در عرصه بين‌المللی و با توجه به جهانی بودن مسأله مواد مخدر پژهش‌های ارزشمندی صورت گرفته كه نيازمند بومی‌سازی و مطالعات تطبيقی است.

⬅️بر اساس پژوهش انجام شده با عنوان آسیب شناسی اجرای برنامه های پیشگیری از اعتیاد در کشور ایران که جامعه آماری مورد مطالعه در آن نخبگان فعال در زمینه پيشگيري و کاهش تقاضاي مواد مخدر طی سالیان اخیر در مراکز ستادی، ملی و مجامع علمی بوده‌اند، پنج مانع اجرایی شامل فقدان پیشگیری مبتنی بر بازاریابی اجتماعی در کشور ، ضعف برنامه عملیاتی ( مخاطب ، قالب ، زمان و مکان مشخص)، فقدان نظام ملی پیشگیری در کشور ، ضعف نظارت و رفع ناهماهنگی ها در اقدامات پیشگیرانه و ضعف همکاری های بین بخشی به ترتیب به عنوان اصلی ترین موارد در موضوع اجرای برنامه های پیشگیرانه در حوزه اعتیاد مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند .

⬅️اگر بازاريابي اجتماعي را رويكردی برای سياست‌های بهبود يا تغييررفتار و ارتقاء سلامت در شهروندان بدانيم ، موفقیت اين رويكرد ، به شناخت کافی از نیازها، دیدگاه‌ها، ترجیحات، ارزش‌ها و محدودیت‌های جامعه هدف بستگی دارد و در مراحل بعدی ، باید از این اطلاعات برای تهیه یک برنامه موثر، برای رسیدن به رفتارهای مطلوب در جامعه هدف، چه در بالادست، و چه در پایین‌دست، استفاده کرد. بدون چنین شناختی، اقدامات پيشگيرانه از اعتياد، توفیق چندانی در رسیدن به اهداف مورد نظر نخواهند داشت، هم چنین برنامه عملياتي یک نقشه راه و برنامه دقیق است که اقدامات لازم برای رسیدن به هدف را به صورت کامل و جامع ترسیم می‌نماید. تولید یک برنامه عملیاتی معمولاً به صورت گام به گام ترسیم‌شده و گروه یا فرد را برای رسیدن به هدف غایی هدایت می‌نماید. بنا بر نظر خبرگان در طي ساليان گذشته اقدامات پيشگيرانه از اعتياد بعضاً با وجود داشتن برنامه عملياتي به دليل ضعف برنامه عملياتي و عدم شفافيت و يا بي توجهي به آن، موفق نبوده است.

⬅️ساختارهای تشكيلاتی از ابزارهاي بسيار مهم براي اجرای سياست های عمومي هستند و سازماندهی و بازتعريف نقش‌ها به طور مستمر از لوازم اجرا محسوب مي‌شوند . يكي از مواردي كه در متن سند «استانداردهای بین‌المللی پیشگیری از مصرف مواد» در سال 2013 مورد تاكيد قرار گرفته‌است، لزوم وجود نظام ملي پيشگيری در ساختار سازماني كشور است . اين امر ضرورت فعاليت ساختاری مستقل با رويكرد پيشگيری از آسيب های اجتماعی و به صورت خاص درباره اعتياد را بيان مي‌نمايد. همچنين مصوبه 308 شورای عالی امنیت ملی در خصوص «ایجاد ساختار متناسب برای پیشگیری از سوء‌مصرف مواد مخدر در همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های همکار» را مورد تاكيد قرار داده است با این وجود متاسفانه تاكنون با گذشت بيش از 15 سال از اين مصوبه، چنين ساختاری به صورت كامل اجرايی نشده‌است.

⬅️براي اولين بار در سال1390و در قالب سند جامع پيشگيری اوليه از اعتياد، اداره كل فرهنگي و پيشگيری ستاد مبارزه با مواد مخدر به عنوان نهاد مسئول هماهنگ‌كننده و نظارت بر اجرای سند معرفي شده است ، همين سند يكي از نقاط ضعف اقدامات سال‌های قبل از سال 1390 را در حوزه نظارت قلمداد می‌كند . بنابراين با گذشت دو دهه از اقدامات اجرايی پیشگيری اوليه از اعتياد، ضعف نظارت بر اجرا مانعي جدی برای موفقيت و بهبود سياست‌های آتی كشور محسوب می‌شود ، هم چنین عالی‌ترين سند سياستی در خصوص مبارزه با مواد مخدر يعني قانون مبارزه با مواد مخدر 22 دستگاه را در كشور داراي وظيفه مبارزه می‌داند . از اين ميان 18 دستگاه در كميته فرهنگي و پيشگيری ستاد مبارزه با مواد مخدر عضويت دارند. بنابراين از ضروريات اين ساختار پيشگيری چندنهادی، وجود همكاری و هماهنگی‌های بين بخشي است. حال آن كه ضعف همكاری‌های بين‌بخشي كه در كليه مسائل بوروكراتيک کشور دارای موضوعيت است، در مسأله اعتياد نيز به عنوان مانع اجرايی مهمی تلقی شده‌است .

خبر را در لینک زیر بخوانید:
https://goo.gl/ETK2vB
در کانال پایگاه خبری اعتیاد عضو شوید:
@ADNAnews


@v_social_problems_of_iran