✅ و این روزهای ایران ….. ✍🏻دکتر راغفر

✅ #اعتماد_اجتماعی و این روزهای ایران...

✍🏻دکتر راغفر

📍مهم‌‌ترین عامل کاهش اعتماد اجتماعی، نابرابری‌های گسترده‌ای است که از نظام اجتماعی ایران سرچشمه می‌گیرد. این نابرابری‌ها بر اثر سیاست‌گذاری‌ها ایجاد و تقویت می‌‌شود. این سیاست‌ها عملاً عرصه نزاع بر سر #منافع اقتصادی است و اگر جامعه‌ای احساس کند که تنها گروه‌های اندکی در این عرصه برنده می‌شوند و دیگران بازنده‌اند، آنگاه اعتمادش به نظام تصمیم‌گیری‌های عمومی کمتر می‌شود.

📍اگر سازوکارهای سیاسی و اقتصادی و رسانه‌های وابسته به صاحبان قدرت و سرمایه، این اندیشه را نقض کنند که افراد از ارزش یکسانی در مشارکت‌های اجتماعی برخوردارند، شکاف‌های متعددی بین افراد جامعه ایجاد می‌شود. حتی ممکن است افراد از نظر سیاسی متعلق به یک طبقه باشند، اما از نظر اقتصادی و اجتماعی به #گسیختگی دچار شوند. در چنین جامعه‌ای، سرمایه‌های اجتماعی و اعتماد عمومی کاهش خواهد یافت.

📍اگر قرار است برنامه‌های اقتصادی تحقق یابد و نتیجه‌بخش باشد، باید #دستگاه_قضا کار خود را درست انجام دهد. اگر دستگاه قضایی در جامعه‌ای کار نکند یا سیاسی‌کاری کند و خودش به فساد دچار باشد، به مهم‌ترین سرچشمه کم‌رنگ شدن اعتماد اجتماعی تبدیل خواهد شد.

📍ما دهه 1360 را تجربه کرده‌ایم. کاهش نابرابری‌ها در آن سال‌ها باعث شده بود که سرمایه اجتماعی در کشور بسیار افزایش یابد. یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی که البته بعدها ضایع شد، حرکت ما از فرهنگ #مصرف‌گرایی شدید نیمه اول دهه 1350 به‌سوی جامعه‌ای بود که می‌توانست بحران‌ها را تحمل کند. در آن دوره، رویکردمان از مصرف‌گرایی افراطی به ساده‌زیستی تغییر کرد. ولی ما این ارزش‌ها را که با هزینه بسیاری به دست آورده بودیم، به‌راحتی ضایع کردیم.

📍همه می‌پرسند که برای حل مشکلات چه کنیم؟ من فکر می‌کنم که جامعه خودمان در این سال‌ها بسیار پیشرفت کرده است. اوضاع امروز را با سال 1388 بسنجید. امروز بسیار جلوتر از آن سال هستیم. فضای امنی برقرار است که می‌توانیم این جمع را تشکیل دهیم و آسوده‌تر حرف بزنیم.

📍علت اینکه امروز این فرصت برای ما فراهم شده، این است که عده دیگری هزینه سنگینی متحمل شدند. اینکه منتظر معجزه‌ای باشیم تا قهرمانی از آسمان بیاید و دوباره انقلاب شود، منطق اجتماعی را خودبه‌خود نقض می‌کند و نقش فردی را به هیچ‌وپوچ فرو می‌کاهد. به‌هرحال، همه ما در این مشکلات #نقش داریم.

📍ما در برابر جامعه، خانواده و نسل‌های آینده، #مسئولیت دینی و ملی و اخلاقی داریم و باید اعتراضمان را مطرح کنیم. این اعتراض‌ها حتماً به نتیجه خواهد رسید. جامعه #مقاومت می‌کند، حرف می‌زند و تأثیر می‌گذارد. بنابراین اینکه در انتظار معجزه باشیم، کاری بیهوده است.

📍انقلابِ دوباره، ممکن است افراد دیگری را به قدرت برساند. تغییرات باید تدریجی باشد تا مشکلات کم‌کم حل شود. یک ساختمان را می‌توانیم یک‌روزه خراب کنیم، اما #ساختن آن مستلزم زمان است و همه ما باید برای انجام وظایفمان تلاش کنیم. حل مشکلات، وظیفه گروه یا فرد خاصی نیست، بلکه مسئولیت اجتماعی #همه مردم است.

📍ما تلاش می‌کنیم تا اجتماعات مدنی مانند همین نشست‌ها را تشکیل دهیم و ارتباطمان را با دیگران حفظ کنیم. ما وظیفه داریم که به مسئولان هشدار دهیم و به آن‌ها بفهمانیم که- حداقل برای حفظ قدرت و ثروت خودشان- باید این هشدارها را جدی بگیرند. وگرنه این جامعه نابود خواهد شد.

📍مسئولان هیچ کشوری به حرف مردم گوش نمی‌دهند، مگر اینکه فشار از پایین به بالا باشد. ما باید به مسئولان فشار بیاوریم، درخواست‌های مردمی را مطرح کنیم و هزینه آن را بپذیریم. آن‌هایی که به زندان می‌روند، می‌دانند که به زندان می‌روند؛ ولی به‌هرحال حرفشان را به زبان می‌آورند.

📍قرار نیست که عده‌ای فقط هزینه بدهند و عده‌ای فقط استفاده کنند. قرار نیست اسلحه به دست بگیریم، بلکه همه باید نقش خودشان را بپذیرند. من کاری می‌توانم انجام دهم که دیگری نمی‌تواند، او هم کاری می‌تواند انجام دهد که من نمی‌توانم. هرکس باید منطقی حرف بزند و نارضایتی خود را از تبعیض‌ها و نابرابری‌ها اعلام کند. مطمئن باشید که این کار دیر یا زود به نتیجه می‌رسد.

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology