🔸 چرایی بازتولید تاریخی شعبان بی‌مخ‌ها. 🖋 رحیم زایرکعبه- دکترای جامعه شناسی

🔸 چرایی بازتولید تاریخی شعبان بی‌مخ‌ها
🖋 رحیم زایرکعبه- دکترای جامعه شناسی

در سالروز کودتای 28 مرداد نه به مصدق و دولت مردمی‌اش بلکه به شعبان بی‌مخ و دار و دسته سرکوبگرش می‌پردازم؛ چرا که ظاهرا موضوعی فرعی اما به واقع، حاوی مطلبی اساسی است. چنانکه می‌دانیم از عوامل اساسی سقوط دولت مصدق، اعمال تخریبی شعبان بی‌مخ و دار و دسته‌اش بود که در آن دوره خلق شدند. البته نباید چنین گمان کنیم که شعبان بی‌مخ فقط در دوره پهلوی دوم ظهور کرد و تمام شد، بلکه در طول تاریخ سیاسی ایران شعبان بی‌مخ‌ها چه به صورت رسمی یا غیررسمی، چه به شکل علنی یا مخفی و چه به صورت مستمر یا مقطعی، تولید و بازتولید شده‌اند. بنابراین سوال اساسی این نوشته این هست که چرا در تاریخ سیاسی ایران، شعبان بی‌مخ‌ها ظهور کرده، بازتولید شده‌اند؟

برای رعایت اختصار باید گفت، بازتولید شعبان بی‌مخ‌ها نتیجه حکومت‌های غیرمردمی و غیردموکراتیک هست. به این معنی که هر گاه پایه مشروعیت حکومت‌ها نه بر اساس رضایت و حمایت مردم بلکه ناشی از زر، زور و تزویر بوده، شعبان بی‌مخ‌ها تولید شده‌اند. چرا که چنین حکومتهایی برای به چنگ آوردن یا حفظ قدرت غیرمردمی خود مجبور بودند شعبان بی‌مخ‌ها را بکار گیرند تا قادر به کنترل، تهدید، ارعاب و نهایتا سرکوب مردم معترض شده، حکمرانی نامشروع خود را ادامه دهند. زیرا این گونه حکومتها نه قادر بودند از طریق آرای مردمی به قدرت دست یابند و نه قادر بودند دوره حکومت‌شان را به شیوه دموکراتیک تمدید کنند. از طرف دیگر شعبان بی‌مخ‌ها نیز به پاس کارهای شریرانه، خرابکارانه، زورگویانه و سرکوبگرانه‌ای که برای حکومتها انجام می‌دادند به قدرت و منابعی لایزال دست می‌یافتند و همین امر موجب مضاعف شدن قدرت ظالمانه شان می‌گشت.

بنابراین معامله دوطرفه برد-برد بین حکومت‌ها و شعبان بی‌مخ‌ها بر تاریخ سیاسی همه کشورهای با نظام سیاسی غیردموکراتیک حاکم بوده است. اما امروز در سایه جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات، مردم و بدنه اجتماعی قادر شده‌اند به صورت نسبتا آسان و سریع به اطلاعات و پنهان‌کاریهای حکومت، دسترسی پیدا کنند و اعتراضات خود را نه در دنیای واقعی و در کف خیابانها بلکه در دنیای مجازی و در کمپین‌های اعتراضی، شکل دهند. به این ترتیب مردم قادر شده‌اند رفتارها و اقدامات غیردموکراتیک حکومتها را به چالش بکشند. در شرایطی این چنین، شعبان بی‌مخ‌ها چندان کاری از دست‌شان ساخته نیست؛ چرا که نه قادر به شناسایی معترضین گمنام در فضای مجازی هستند و نه قادرند معترضان میلیون نفری را سرکوب کنند.

#نویسنده_مهمان

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology