✅ افراد از آنچه در صفحه نمایش می‌بینید از شما دورترند. ✍🏻فردین علیخواه

✅ افراد از آنچه در صفحه نمایش می بینید از شما دورترند
✍🏻فردین علیخواه

🔹 با گسترش شبکه‌های اجتماعی، بررسی پدیده « دوستی » دوباره مورد توجه محققان قرار گرفت. قبل از ظهور شبکه‌های اجتماعی، عمدتاً این پرسش مطرح بود که سیر زندگی فرد چگونه فرصت‌هایی برای « دوست‌یابی » ایجاد می‌کند و وجود دوست در زندگی افراد؛ چه تأثیراتی بر زندگی آنان دارد. در جهان جدید و با کم‌رنگ شدن پیوندهای سنتی، دوستی، نقش بیشتری یافت. به‌ویژه آنکه با کاهش روابط سنتی، «احساس تنهایی» نیز تبدیل به یکی از بحران‌های انسان معاصر شد. داشتن دوست، یکی از سازوکارهای مواجهه با احساس تنهایی تلقی شد.

رشد و گسترش شبکه های اجتماعی ازآن‌جهت تازگی داشت که به شکل شگفت‌انگیزی دایره روابط افراد را گسترش داد. درواقع در شرایط جدید، افراد با سهولت بیشتری می‌توانستند دوستان جدیدی بیابند. اگر در وضعیت‌های پیشین، هر فرد در طول دوره زندگی خود درنهایت می‌توانست دو یا سه دوست در کنار خود داشته باشد، در وضعیت جدید، ممکن بود که هرروز دوستان جدیدی به « تعداد» دوستان او اضافه شوند و در همان روز هم تعدادی از دوستان موجود او نیز او را ترک کنند و از « فهرست» دوستان او خارج شوند. در شرایط جدید، افراد تنها با لمس یک آیکون که روی آن نوشته شده است accept تعداد دوستان خود را افزایش و تنها با لمس آیکون remove ، از تعداد دوستان خود می‌کاهند. درنتیجه شرایطی شکل گرفت که بررسی و بازنگری در خصوص مفاهیمی چون صمیمیت، حریم و معاشرت ضرورت یافت. اساساً پرسش آن بود که دوستی‌های روی صفحه‌نمایش، چقدر می‌توانند به دوستی‌های واقعی بینجامند؟ دوستی‌های مجازی چقدر قابل‌اتکا و اطمینان هستند؟ آیا دوستی‌های مجازی می‌توانند صمیمیت موجود در دوستی‌های واقعی را داشته باشند؟ کاربران شبکه‌های اجتماعی بر اساس چه معیارهایی، تقاضاهای دوستی را می‌پذیرند، رد می‌کنند و یا در حالت تعلیق نگه می‌دارند؟

یافتن دوست در دنیای واقعی، معمولاً به‌تدریج شکل می‌گیرد. افراد در محیط مشترکی قرار می‌گیرند و با تعاملاتی که به‌تدریج وسعت می‌یابد خاطرات مشترکی می‌سازند و اشتراکاتی بین خود می‌یابند و دوستی‌ها به‌تدریج متولد می‌شوند. مثلاً با در نظر گرفتن حریم خصوصی، معمولاً هر فرد لایه‌های مختلفی از حریم گرد خود دارد. هر چه میزان صمیمیت در روابط دوستانه بیشتر می‌شود افراد از این لایه‌ها عبور کرده و به هسته مرکزی زندگی همدیگر نزدیک می‌شوند. آنان به وضعیتی دست می‌یابند که می‌توانند باهم حرف بزنند و مسائل همدیگر را درک کنند. برخلاف دنیای واقعی، در دنیای مجازی همه‌چیز سریع رخ می‌دهد. کاربری تصمیم می‌گیرد که با کاربر دیگری دوست شود، این تصمیم را با ارسال تقاضای دوستی، عملی می‌کند. در آن‌طرف رابطه، کاربری که دریافت‌کننده تقاضای دوستی است می‌تواند فردی مشتاق یا فردی محتاط در ایجاد رابطه باشد که هرکدام از این‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. پرسش آن است که متقاضیان دوستی با دیدن چه ویژگی‌هایی در طرف دیگر، تقاضای دوستی ارسال می‌کنند؟ همچنین « پذیرندگان مشتاق» دقیقا بر اساس چه معیارهایی تقاضاهای دوستی را به‌راحتی اکسپت می‌کنند؟

این روزها چند مسئله اشتیاق کاربران برای دوستی‌ها را تردیدآمیز جلوه می‌دهد. مسئله نخست ولع جمع‌کردن هوادار و ولع شماره اندازی تعداد « لایک» در بین کاربران شبکه‌های اجتماعی است. این موضوع باعث شده تا هم ارسال تقاضای دوستی و هم پذیرش زودهنگام و سریع آن، کمی تردیدآمیز جلوه نماید. مسئله دیگر تفاوت بارز چهره آدم‌ها در فضای مجازی با فضای زندگی واقعی است. درواقع هویت‌هایی که افراد در شبکه‌های اجتماعی از خود می‌سازند عمدتاً هویت‌های فتوشاپی و دستکاری‌شده است. افراد در شبکه‌های مجازی ازآنچه در صفحه‌نمایش می‌بینیم از ما دورترند! این امر موجب می‌شود تا شناخت‌های درستی در خصوص چیستی واقعی آدم‌ها وجود نداشته باشد و پیوندها نیز شکننده و مصنوعی باشند.

اخیراً با یکی از دوستانی که چند سالی ساکن یکی از کشورهای اروپایی است صحبت می‌کردم. از او پرسیدم که آیا در این چند سال توانسته است دوستی بیابد؟ پاسخ اش آن بود که روزهای شلوغی دارد. با افراد زیادی نشست‌وبرخاست دارد. با افراد بسیاری معاشرت می‌کند. ولی نه. هنوز دوستی نیافته است!

شبکه‌های اجتماعی دایره روابط ما را گسترش داده‌اند. شبکه‌های اجتماعی معاشرت مجازی ما را با سایر کاربران گسترش داده‌اند و این پدیده مثبتی است ولی گویا هنوز مأمن مناسبی برای دوست‌یابی نیستند. شاید در دنیای واقعی، آدم‌ها برای قطع دوستی‌شان، تصمیم بگیرند ولی برای آغاز دوستی‌شان معمولاً ریکوئیست ارسال نمی‌کنند. دوستی تنها فرزند ناخواسته‌ای است که شیرین است.

#روابط_اجتماعی
#جامعه

🌐جامعه‌شناسی علامه
@atu_sociology