✅جامعۀ بی‌پناه.. ✍🏻رضا امیدی

✅جامعۀ بی‌پناه

✍🏻رضا امیدی

🔸در شرایطی که به‌دلایلی ازجمله رکود اقتصادی، جامعه تحت فشار و احساس ناایمنی قرار دارد، مهم‌ترین وظیفۀ دولت اتخاذ تدابیری است که انسجام جامعه را حفظ کند. بخش عمده‌ای از خدمات بیمه‌ای و رفاهی در جهان دقیقاً در دوران رکود و بحران گسترش یافته است و در این موقعیت‌ها دولت به‌عنوان پناهگاه و ملجأ جامعه ایفای نقش می‌کند تا بتواند از همبستگی اجتماعی و ائتلاف‌های اجتماعی حفاظت کند.

🔸رفتار دولت‌ها در ایران عکس این قاعدۀ کلی است و دولت‌ها گاه در شرایط سختی و تنگنا تا آنجا که بتوانند فشار را به جامعه منتقل می‌کنند. برای مثال دولت‌ها همواره کسری بودجۀ خود را از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی، نان، و یا حذف پنهانی برخی خدمات اجتماعی پیش می‌برند و با اتکا به فرمول‌های اقتصادی تنها به این موضوع اکتفا می‌کنند که مثلاً چنین افزایش قیمت‌هایی، تورم کمی ایجاد می‌کند و درنتیجه واکنشی از جامعه سرنخواهد زد.

🔸 همچنین گاه به‌دلیل فقدان نوآوری‌های سیاستی، طرح‌هایی اجرا می‌شود که نه‌تنها ائتلاف‌ها را حفظ نمی‌کند بلکه رابطۀ میان طبقه‌ها و صنف‌های اجتماعی را تا مرحلۀ رویارویی پیش می‌برد. «طرح کارورزی» یک تمونه از چنین اقداماتی است. اینگونه طرح‌ها در کشورهایی معنادار است که با وفور فرصت‌های شغلی مواجه‌اند، نه کشورهایی نظیر ما که در ایجاد فرصت‌های شغلی کافی ناتوان است. ازهمین‌‌روست که جمعیت هدف چنین طرح‌هایی (فارغ‌التحصیلان دانشگاهی) احساس تحقیر می‌کنند و خود را کالایی می‌یابند که از سوی دولت به قیمت ارزان در اختیار کارفرمایان و صاحبان سرمایه قرار گرفته‌اند.

🔸جامعۀ امروز ایران در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد. پیمایش‌های ملی سال‌های اخیر چند روند را نشان می‌دهد: 1. افزایش بی‌اعتمادی به نهادهای دولتی، 2. افزایش بی‌اعتمادی عمومی (اعتماد عمومی در میان مردم طی 10 سال گذشته به نصف رسیده است)، و 3. ناامیدی نسبت به بهبود وضعیت در آینده (بیش از 60 درصد پاسخگویان این پیمایش‌ها بر این باورند که وضعیت‌شان نسبت به گذشته بدتر شده و در آینده نیز وضعیت بدتری خواهند داشت). در چنین وضعیتی، سیاست‌هایی از نوع سیاست‌های پیش‌گفته صرفاً به افزایش بی‌اعتمادی و ناامیدی در جامعه منجر خواهد شد.

#جامعه

🌐شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_sociology