🔵بحران‌ها؛ فرصتی برای بازاندیشی.. ✍🏻رضا امیدی

🔵بحران‌ها؛ فرصتی برای بازاندیشی

✍🏻رضا امیدی

🔸می‌توان بسیاری از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی طی دهه‌های اخیر را مثال زد که نتیجۀ آن‌ها به انباشت نارضایتی و احساس بی‌آینده‌گی منجر شده است. سیاست‌هایی که موجب شده تا جامعه احساس بی‌صدایی و تنهایی کند. کارکردهای شبکه‌های سنتی حمایتی (نظیر خانواده) تحت چنین سیاست‌هایی تضعیف شده، و شبکه‌های حمایتی مدرن نیز با انواعی از محدودیت‌ها و سختگیری‌ها مواجه بوده‌اند.

🔸در حوزۀ رفاه اجتماعی طی 5 سالۀ اخیر تلاش‌هایی صورت‌گرفته که در نوع خود بسیار مهم است: ایجاد پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، حساسیت‌زایی نسبت به فقر در دولت، افزایش سطح مستمری خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی، تدوین برنامه و تأمین مالی برنامۀ تضمین حداقل درآمد برای خانوارها، مسئله‌شدگی کودکان بی‌شناسنامه، کودکان بازمانده از تحصیل، و برنامه‌های دیگری که به‌رغم اهمیت آن‌ها در منظومۀ سیاست‌های مقابله با فقر، دستاوردهای چشمگیری در کاهش فقر مطلق در ایران نداشته‌اند که مهم‌ترین دلیل آن گستردگی برنامه‌ها و دینامیزم‌های فقرزا و بی‌توجهی به الزامات نهادی و سازمانی است.

🔸ایران برای مواجهه با فقر و بهبود وضعیت عدالت اجتماعی با کمبود منابع مواجه نیست، اما نظام تعیین اولویت‌ها و تخصیص منابع کشور، عدالت اجتماعی را در دستور کار ندارد و می‌توان گفت در سطح سیاسی نیز عدالت اجتماعی به یک لفاظی سیاسی تبدیل شده است. اینجا همان نقطه‌ای است که هم نظام سیاسی و هم نخبگان اجتماعی در آن ابتکار عمل را از دست داده‌اند.

🔸جامعه ایران «امکان‌ها» و «موهبت‌هایی» داشته اما در نتیجه سیاست‌های دهه‌های اخیر برایش «دورازدست» و «ناممکن» شده است و این روند همزمان شده با شکل‌گیری یک طبقۀ فرادست که با دسترسی به منابع رانت و برخورداری از توان لابی‌گری برای خود حباب بلورینی ساخته که دیگران را بدان راهی نیست.

🔸ناآرامی‌ها دی‌ماه فرمی بود برای شنیده‌شدن و دیده‌شدن؛ ابزاری بود برای پیگیری حقوق ازدست‌رفته‌ (آموزش رایگان، بهداشت رایگان و درمان ارزان، اشتغال، حقوق مدنی و اجتماعی پیشتر داشته، و ...). نظام سیاست‌گذاری باید بپذیرد که در راه طی شده‌اش بازاندیشی کند و برای این بازاندیشی نیاز به ایده‌های رادیکالی دارد که بن‌بست‌ها و قفل‌شدگی‌های نهادی را بشکند. اگر چنین نشود، به تعبیر جرج بالدوین (از اعضای گروه مشاوران هاروارد که در اواخر دهۀ 1330 در تدوین برنامه‌های توسعۀ ایران همکاری داشتند) در کتاب «برنامه‌ریزی و توسعه در ایران»، اساساً اگر بحرانی رخ ندهد باید تعجب کرد.

#جامعه
#سیاست_گذاری


🌐شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology