‌✅ ناسخ و منسوخ در قوانین اجتماعی:. تاملی در باب ممانعت برای حضور بانوان در استادیوم. 🖋 سیدجواد

‌✅ ناسخ و منسوخ در قوانین اجتماعی:
تاملی در باب ممانعت برای حضور بانوان در استادیوم
🖋 سیدجواد #میری

📍 اگر قائل به این نباشیم که عدم اجازه ورود بانوان ایرانی به استادیوم نوعی منحرف کردن افکار عمومی از موضوعات مهم اجتماعی و سرگرم نمودن مردم در جزئیات و به گونه ای تقلیل دادن سقف انتظارات مردم از حاکمیت است، آنگاه شاید بتوان این نوع از سر در گمی ها را تبیین مبنایی کرد. به سخن دیگر، در نظام جمهوری اسلامی مبنای حاکمیت تفکر فقاهتی است و ادعای این سنت فکری این بوده است که فقه پویا بر خلاف تفقه سنتی توانایی مدیریت مدرنیته را در تمامی ساحات حیات انسان معاصر را دارد و از این روی بنیانگذاران این تفکر قاعده و قواعدی را تعریف و تبیین نموده اند که نظام جمهوری اسلامی با ارجاع به مجموعه این قوانین قابل تمییز از دیگر مدلها می باشد. اما در مورد عدم ورود بانوان به ورزشگاه جایگاه فقه پویا کجاست؟ به نظر من برای فهم این "امر نافهم" شاید بتوان از زبان استعاره کمک گرفت. میگویند در زمانهای بسیار قدیم در معبدی گربه ای وجود داشت که هنگام مراقبۀ راهب ها مزاحم تمرکز آنها میشد . بنا بر این استاد بزرگ دستور داد هر وقت زمان مراقبه میرسد یک نفر گربه را گرفته و به ته باغ ببرد و به درختی ببندد. این روال سالها ادامه پیدا کرد و یکی از اصول کار آن مذهب شد. سالها بعد استاد بزرگ در گذشت و گربه هم مرد. راهبان آن معبد گربه ای خریدند و به معبد آوردند تا هنگام مراقبه به درخت ببندند تا اصول مراقبه را درست به جای آورده باشند . سالها بعد استاد بزرگ دیگری رساله ای در بارۀ اهمیت بستن گربه به درخت در هنگام مراقبه نوشت و به گونه ای این روش رویه اصلی در معبد گردید. این لطیفه به نوعی شرح احوال مدیریت حضور بانوان در اماکن عمومی ایران شده است و تو گویی قاعده ای که در یک وقت خاصی و شاید بنا به علت ویژه ای در یک موقعیت خاصی درباره ی یک حالت اضطراری و بنا به دلایلی اِعمال شده بوده است باید تبدیل به قاعده عامی برای تمام بانوان ایرانی و در تمامی وضعیتها تلقی گردد. اینجاست که من فکر میکنم مدیران جمهوری اسلامی روح القوانین قواعد جمهوری را که مبتنی بر قاعده "ناسخ و منسوخ" است فراموش کرده اند. علماء دین درباره این قاعده در چارچوب متن مقدس میگویند نسخ در لغت یعنی ازاله ، تغییر ، ابطال و مانند آن و در اصطلاح یعنی وضع قانون جدید که قانون سابق را نفی کند به طوری که جمع آن دو با هم ممکن نباشد . قانون جدید را ناسخ و قانون سابق را منسوخ می گویند. قرآن مجید در چند آیه به وقوع نسخ در قرآن اشاره کرده است از جمله آیه 106 سورة بقره که می فرماید :« ما ننسخ من آیة أو ننسها نأت بخیر منها او مثلها» ، « هر آیه ای را نسخ کنیم یا آن را به دست فراموشی سپاریم ، بهتر از آن یا مانندش را می آوریم ». ذکر این نکته لازم است که نسخ ( وضع قانون جدید و نفی قانون سابق) به معنای جهل شارع نیست بلکه از آن جا که احکام تابع مصالح و مفاسدند ، در پاره ای از موارد ، مصلحت یا مفسدة یک امری ، همیشگی نبوده بلکه محدود به زمانی خاص است لذا ارادة شارع نیز از همان آغاز به صورت موقت و محدود به آن تعلق می گیرد و با پایان یافتن مصلحت آن حکم ، حکم جدید ، جعل و صادر می شود . بنابراین آیات ناسخه ، احکام و قوانین جدیدند که بر اساس مصالح مستحدثه جدید وضع شده اند. به سخن دیگر، اگر در قرآن به مقتضیات زمان و مکان توجه شده است و فقه پویا هم مدعی است که اساس نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر ایده مقتضیات زمان و مکان قواعد را تعریف میکند، آنگاه این بی نظمی در تبیین ورود بانوان ایرانی به استادیوم مصداق توجه به مقتضیات زمان و مکان نیست و به نظر میآید ما امروز حتی در فهم ناسخ و منسوخ قرآنی که ۱۵ قرن پیش طرح شده است عقبتر هستیم. زیرا زبان قرآن این پارادوکس را به رسمیت شناخته ولی ما برای یک تبصره که معلوم نیست چه کسی در کجا و به چه دلیلی صادر کرده است اینقدر جامعه را معطل کرده ایم. البته نکته پایانی ی را هم بگویم و آن این است که یکی از پاشنه های آشیل فقه پویا و قاعده مقتضیات زمان و مکان این است که به زمان و مکان اجتماعی و تحول ذائقه های اجتماعی توجه ندارد و این دو عنصر را متافیزیکال مفهومسازی میکند در حالیکه این مفاهیم وجوه جامعوی نیز دارند که بی توجهی به آنها پیامدهای جدیی برای هر نظام سیاسی میتواند داشته باشد.

#زنان

♻️🔻 تصاویر حضور تماشاچیان زن سوری با عناوینی همچون "کاپیتولاسیون سوری" و "عدالت کو" در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد🔻

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology