به نام خدا کافه اقتصاد تلاش می‌کند با زبان ساده و رویکرد تحلیلی به موضوعات اقتصادی ایران بپردازد و از قالبهای صرفا خبری و تکراری استفاده نکند. انتقاد و پیشنهاد: @AliBahador
مصائب اقتصاد رانتی: مجامع بانک‌ها و سهامدار خرد …اخیرا نماد برخی بانک‌ها در بورس بسته شده است و بعضا در مجامع خود نتوانسته‌اند سود
مصائب اقتصاد رانتی: مجامع بانک‌ها و سهامدار خرد
اخیرا نماد برخی بانک‌ها در بورس بسته شده است و بعضا در مجامع خود نتوانسته‌اند سودی توزیع کنند. بر این مبنا برخی از سهامداران با اشاره به دلایلی همچون بدهی‌های دولت به بانک‌ها و نیز ادغام برخی موسسات در بانک‌های مربوطه زیان‌ها و عدم توزیع سود مربوطه را حاصل عملکرد بانک مرکزی و دولت می‌دانند و احساس می‌کنند بانک مرکزی و دولت از جیب آ‌ن‌ها به نفع خود و سپرده‌گذاران وجوهی را برداشت کرده است. در این نوشتار ملاحظاتی در مورد این قضاوت طرح می‌شود که نمونه‌هایی از مصائب اقتصاد رانتی است.
📝زوایای پنهان استدلال‌ها
در ادبیات تنظیم‌گری این که سرمایه‌گذار خرد -چه سپرده‌گذار و چه سهام دار- نیاز به حمایت دارد مطلبی پذیرفته شده و و غیرقابل انکار است. اما مساله مهم این است که سهام دار خرد در مقابل چه مواردی باید حمایت شود. سهامدار خرد بایستی در مقابل قدرت نفوذ سهامداران عمده، افراد دارای اطلاعات ویژه، دستکاری بازار، عدم شفافیت، اختلاسات، کلاهبرداری‌ها در شرکت‌ها و مواردی از این دست حمایت شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد مسائلی از این قبیل از جمله مشکلات عمده‌ی بازار سهام در ایران است و لذا تنظیم‌گران باید توجه خود را معطوف به این حوزه‌ها و نه لزوما دادن مجوز توزیع سود به قیمت آزاد کردن محدودیت‌های تنظیمی کنند.
در مورد ادغام موسسات در بانک‌ها هم باید گفت شنیده‌ها حاکی از این است که بانک مرکزی در هر ادغام به بانک‌ها امتیازاتی می‌دهد تا حدی که گاهی ادغام این موسسات بسیار جذاب نیز به شمار می‌رود. از جمله‌ی این امتیازات اعطای خطوط اعتباری مناسب در شرایط کمبود نقدینگی فعلی است. لذا ای بسا اگر این موسسات نبودند وضع برخی بانک‌ها بدتر هم می‌بود. در مورد بدهی‌های دولت هم باید گفت بسیاری از بانک‌ها به پشتوانه‌ی این بدهی‌ها از طریق شورای پول و اعتبار با حضور وزرای دولت خطوط اعتباری، تخفیف جرائم و تخفیف در اعمال برخی الزامات نظارتی می‌گیرند. اضافه کردن این موارد به تحلیل‌ها تعیین خالص منافع انتقالی بین بانک مرکزی، دولت و بانک‌ها را دشوار می‌کند
در مورد صورت‌های مالی ابلاغی جدید بانکی نیز باید یادآور شد که بانک‌ها به تکلیف قانونی و اخلاق حرفه‌ای (که این روزها بحث داغ بانکداری بین المللی است) موظف بوده‌اند که شفاف باشند و عملیات صوری انجام ندهند. صورت‌های مالی جدید نیز نه تنها بار جدیدی بر بانک‌ها نبوده بلکه کمی شفافیت و گزارش‌دهی را بهبود داده است. به عبارت دیگر عملیاتی که بانک‌ها به موجب قانون موظف به اجرای آن بوده‌اند را از حالت پنهان به صورت شفاف درآورده است. علاوه بر این بانک مرکزی در بسیاری از موارد جلوی تخلفاتی را گرفته که اصلا بانک‌ها نباید انجام می‌دادند.
📝اقتصاد ایران اقتصادی رانتی
به نظر می‌رسد اقتصاد ایران سراسر رانتی شده است و علی رغم این که ممکن است نهادهای ناظر اشتباهاتی نیز در اقدامات خود داشته باشند که در اقتصادهای کارآمد و غیر رانتی پذیرفته نیست اما در مجموع بسیاری از تلاش‌ها در کشور معطوف به امتیازگیری بیشتر و نه بهره‌وری بیشتر است. در شریط فعلی بانک‌ها نیز در درجه‌ی اول مدیران، اعضای هیات مدیره و سهامداران و در درجه دوم سپرده‌گذار کلان باید ضرر اصلی را متحمل شوند. البته اقدامات اصلاحی بهتر بانک مرکزی نیز می‌توانست این ضررها را تخفیف بدهد.
https://telegram.me/Economics_Cafe