استقلال بانک مرکزی شرط لازم یا کافی (۳).. 📝تحلیل رابطه‌ی دولت و بانک مرکزی

استقلال بانک مرکزی شرط لازم یا کافی(۳)

✅هر چند استقلال بانک مرکزی یک ضرورت غیرقابل انکار است اما سوال اینجا است که آیا به سامان رسیدن مساله‌ی تورم و بدهی‌های دولت در اقتصاد ایران با استقلال بانک مرکزی تامین می‌شود؟

📝تحلیل رابطه‌ی دولت و بانک مرکزی

✅بانک مرکزی بانکدار دولت است. همانطور که افراد عادی زمانی که می‌خواهند بهای کالا و خدمات خود را پرداخت کنند به بانک خود دستور پرداخت از محل حساب خود را (از طریق چک یا کشیدن کارت روی دستگاه کارتخوان مغازه) می‌دهند، دولت نیز در کمترین سطح خود با بانک مرکزی چنین رابطه‌ای دارد.
✅اما دولت مانند هر فرد دیگری باید ساختارهایی برای مدیریت نقدینگی و مدیریت بدهی‌ داشته باشد و نبود یا ناتوان بودن این ساختارها در بخش دولت بخشی از مشکلات تورمی و غیر تورمی‌ ما را ایجاد کرده است.
✅مدیریت نقدینگی دولت باعث می‌شود پرداخت‌ها و دریافت‌های دولت به گونه‌ای مدیریت شوند که اولا در دوره‌هایی از سال دولت پول مازاد و بدون استفاده در حسابهایش نگه‌ ندارد ثانیا هر زمان که بایستی پرداختی را انجام بدهد پول کافی با حداقل هزینه در اختیار داشته باشد.
✅مدیریت بدهی اما باعث می‌شود دولت به گونه‌ای هزینه‌های خود را تامین مالی کند که اولا در یک افق زمانی چند‌ساله دچار انباشت بدهی‌های زیاد و ورشکستگی نشود به عبارت دیگر پایداری بدهی دولت تامین شود و ثانیا هزینه‌ی این تامین مالی حداقل بشود.
✅باید توجه داشت که اصلاح مصائبی که بخش عمومی فقط از طریق درآمد و مخارج خود به اقتصاد تحمیل کرده با تعبیه‌ی مدیریت نقدینگی و مدیریت بدهی دولت پایان نمی‌یابد و کارکرد صحیح آن‌ها نیازمند اصلاح زیر ساختارهای اطلاعاتی، اصلاحات درآمد، تغییر فرآیندهای تدوین و اجرای بودجه است.
✅ اما متاسفانه به نظر می‌رسد هنوز هم دولت‌مردان برنامه‌ی دقیقی برای اصلاح این ساختارهای غلط ندارند و صرفا به ثبت و نگه‌داری بدهی‌های خود رضایت داده‌اند.
✅بدتر آن که بازهم دولت یک راه حل غیر ریشه‌ای را -در قالب صرفا بازار پذیر کردن بدهی- در پیش گرفته و وجود نرخ واقعی بالای بدهی‌های دولت (نرخ‌های سود اوراق دولتی بسیار بالاتر از تورم) و نبود ساختارهای مدیریت بدهی و ... در دولت از همین الان نوید تجمیع بیشتر و ناپایداری‌های آتی بدهی دولت را می‌دهد.


📝سخن آخر
✅استقلال بانک مرکزی از دولت قطعا یک ضرورت است و هرگز نباید از آن چشم بپوشیم.
✅اما به یاد داشته باشیم تاریخ نشان می‌دهد راه حل‌های مقطعی، درمانی برای عدم تعادل‌های ساختاری نیستند و برای اصلاح باید چارچوب‌ها و قواعد را تغییر دهیم در غیر اینصورت عدم تعادل‌ها این بار به جای ترازنامه‌ی بانک مرکزی، ترازنامه‌ی بانک‌ها و .... در بخش دیگری از اقتصاد بروز خواهد کرد.
https://telegram.me/Economics_Cafe