✅ درمورد حرف آخر را درباره خواهد زد یا کنگره؟ بخش ۲.. ی نامه نیوز با دکتر

✅ درمورد #برجام #ترامپ حرف آخر را درباره #برجام خواهد زد یا کنگره؟ بخش 2

#گفتگو ی نامه نیوز با دکتر #رضا_نصری

🔹 بولتون پیش تر از ضرورت اقدام نظامی علیه ایران و تغییر رژیم سخن گفته است به نظر شما حضور او چه تغییراتی را در معادله ی سیاستهای کاخ سفید در مورد ایران و برجام ایجاد خواهد کرد؟

در آمریکا - بسته به شرایط و جهان‌بینی و شخصیت‌ افراد - پُست «مشاور امنیت ملی» می‌تواند به پُست بسیار مهمی تبدیل شود. مشاور امنیت ملی - همانطور که از اسم‌اش پیداست - هم به رئيس‌جمهور مشاوره می‌دهد و به دلیل نزدیکی فیزیکی به او (در مجاورت دفتر رئيس‌جمهور در کاخ سفید) دسترسی و قدرت نفوذ بالایی در روند تصمیم‌گیری او دارد. آقای بولتون هم فرد باهوش و کهنه‌کاری است که قصد دارد از طریق اِعمال نفوذ بر یک رئیس‌جمهور کم‌ تجربه، تازه‌کار و استثنایی (از نظر خصوصیات روانی)، سیاست‌ها و برنامه‌های مورد نظر خود را پیگیری کند. از این زاویه، حضور او در کاخ سفید می‌تواند برای ایران چالش‌برانگیز باشد. اما از طرف دیگر، جان بولتون، به دلیل کارنامه و عملکرد گذشته‌اش - و همچنین به دلیل مواضع ایدئولوژیک خطرناکی که همواره بیان داشته است - مقبولیت و اعتبار و محبوبیت بسیار پایینی در جامعهٔ بین‌المللی دارد. از این منظر،‌ حضور او در کاخ سفید می‌تواند برای دستگاه و دیپلماسی عمومی ایران یک فرصت تلقی شود؛ ضمن اینکه حضور او در کنار ترامپ به اجماع و انسجام اروپایی‌ها علیه واشنگتن کمک خواهد کرد.

🔹 تغییرات اخیر ایجاد شده در کاخ سفید به خصوص حضور جان بولتون و مایک پمپئو به عنوان مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه که از نئومحافظه‌کاران هستند تنها به فاصله یک ماه تا اعلام تصمیم ترامپ در مورد برجام چه معنایی دارد؟ آیا این تغییرات در راستای تغییر سیاست کاخ سفید نسبت به ایران است؟

بعضی تحلیل‌گران معتقدند انتصاب و معرفی این دو فرد برای تصدی این دو پُست بسیار‌ حساس ریشه در «پروژهٔ سیاسی» ترامپ یا تغییر سیاست کاخ سفید دارد. اگر هر فرد دیگری در آمریکا رئيس‌جمهور بود، می‌شد این برداشت را به راحتی قبول کرد. اما ترامپ از هر لحاظ استثنایی است و نمی‌شود به آسانی تصمیمات او را از زاویهٔ سیاست‌های کلان و برنامه‌های او - که حقیقتاً کم‌تر کسی از آن‌ها اطلاع دقیقی دارد - ارزیابی کرد آقای ترامپ تا بحال ۱۹ نفر از مشاوران و مدیران ارشد دولت خود را اخراج کرده و در بسیاری از موارد، اخراج‌ها و تعویض‌های او بیش از هر چیر ریشه‌ در خصوصیات روانی و مناسبات شخصی او با افراد داشته است.

دست‌کم در مورد انتصاب آقای بولتون نیز گزارشات حاکی از این است که عزل مک‌مستر و انتصاب بولتون بخاطر عصبانیت ترامپ از درز یک خبر محرمانه از دفتر مشاور امنیت ملی سابق صورت گرفته است. حتی در موارد مهم‌تر نیز نمی‌شود به آسانی تصمیمات ترامپ را به جهان‌بینی و پروژه‌های سیاسی او نسبت داد؛ و همواره باید عنصر «شخصی» و «ویژگی‌های روانی» او را در تحلیل‌ها لحاظ کرد. به عنوان مثال، تصمیم آنی و غیرمترقبه‌ٔ او در اعلام خروج نیروهای آمریکا از سوریه نه تنها تحلیل‌گران را شگفت‌زده کرد،‌ بلکه حتی بلندپایه‌ترین مقامات وزارت دفاع و وزارت خارجهٔ دولت او را نیز غافل‌گیر کرد.

در نتیجه، معتقدم هرچند ورود احتمالی این افراد به درون حلقهٔ تصمیم‌گیری ترامپ چالش‌های مهمی برای برجام و ایران ایجاد خواهد کرد، اما بر این باورم که نمی‌شود صرف انتصاب آن‌ها را به آسانی به «تغییر سیاست» در کاخ سفید نسبت داد.

🔹 با فرض خروج ترامپ از برجام راهکار منطقی برای ایران چیست ؟ آیا ایران باید از نوعی سیاست تقابل جویانه با هدف کاهش فشار از سوی ترامپ استفاده کند؟یا اینکه رفتن به سوی اروپا و دیپلمات‌های روس و چینی می‌توانند باعث خنثی شدن فشارهای آمریکا شود؟

معتقدم مادام که برجام برای ایران «منفعت» داشته باشد، نباید به راحتی از خیر آن گذشت. «منفعت» را هم نباید صرفاً «منفعت اقتصادی» تعریف کرد. به عبارت دیگر، اگر برجام برای ایران از نظر راهبردی، سیاسی، حقوقی و دیپلماتیک منفعت داشته باشد - مثلاً اگر حفظ چارچوب برجام به انزوای آمریکا، جلب همکاری راهبردی اروپا، شکستن اجماع علیه ایران، تحکیم روابط با روسیه و چین یا بسته ماندن قطعنامه‌های لغو شدهٔ شورای امنیت کمک کند - باید گزینهٔ حفظ برجام را، حتی در صورت خروج آمریکا، به طور جدی مورد بررسی قرار داد. تا کنون برجام نشان داده از ظرفیت راهبردی بسیار بالایی برای ایران برخوردار است. حتی اخیراً وجود برجام موجب شد در درون اتحادیهٔ اروپا هم امکان تصویب تحریم‌های جدید علیه برنامه موشکی ایران منتفی شود. در نتیجه، معتقدم باید نگاهی جامع (Holistic) و هوشمند به برجام داشت و از تصمیمات واکنشی و آنی در مورد آن به جد پرهیز کرد.

https://goo.gl/YznTWz