🔵 ایران در عرصه یک نبرد بین‌المللی؛ ی روزنامه همشهری با دکتر ناصر به بهانه تحولات جدید - (بخش۲)

🔵 ایران در عرصه یک نبرد بین‌المللی ؛ #گفتگو ی روزنامه همشهری با دکتر ناصر #هادیان به بهانه تحولات جدید #خاورمیانه - (بخش2)

🔹 تفاوت رویکرد تیم جدید #ترامپ با تیم قبلی نسبت به #برجام چیست؟ آیا در 22اردیبهشت‌ماه که موعد بعدی تصمیم‌گیری درباره تعلیق تحریم‌هاست، ترامپ بار دیگر تحریم‌ها را تعلیق خواهد کرد؟

تیم جدیدی که روی کار آمده‌ ممکن است هر اقدامی را برای نقض صریح برجام انجام دهد اما تیم قبلی و افرادی مانند مک مستر یا تیلرسون تلاش می‌کردند تندروی‌های رئیس‌جمهور را تعدیل کنند. برای مثال آنها در مواجهه با تصمیم ترامپ برای تعلیق نکردن تحریم‌ها، سعی می‌کردند اروپایی‌ها را به‌صورت تدریجی با مواضع ترامپ همراه کنند و از طرف دیگر، برای اتلاف وقت، ترامپ را متقاعد می‌کردند که برای انجام تغییرات مورد نظر او با اروپایی‌ها در حال مذاکره هستند و برای این منظور کارگروه مشترک با اروپا تشکیل داده‌اند. تیم قبلی در مقام اجرا، مانع همکاری شرکت‌ها با ایران نمی‌شدند و آنها را الزاما به‌دلیل همکاری با ایران تنبیه و جریمه نمی‌کردند. اما تفاوت تیم جدید این است که کاملا با ترامپ علیه برجام همسو بوده و حتی مواضع رادیکال‌تری نسبت به او دارند؛ بنابراین بهتر است ما فرض را بر این بگذاریم که ترامپ تحریم‌ها را تعلیق نمی‌کند و از برجام خارج می‌شود.

🔹 اما هنوز بخشی از بدنه نظام تصمیم‌گیری #آمریکا بر این باورند که نفع آمریکا در ادامه تعلیق تحریم‌هاست.

این باور در میان اعضای کنگره و حتی کسانی که مخالف برجام بودند مانند باب کورکر و جیمز متیس وجود دارد. اما این رویکرد هم شرایط دشوارتری را برای ایران ایجاد می‌کند و نمی‌توان گفت که تعلیق تحریم‌ها به این شکل به نفع ایران است. برای مثال، طرح کورکر برخلاف تصمیم ترامپ برای خروج یکباره از برجام، شرایط پیچیده‌ای را برای برجام پیش‌بینی می‌کند و 3 بخش اصلی را شامل می‌شود؛ ١- کنگره آمریکا قانون‌هایی تحریمی در حوزه‌های غیربرجامی علیه ایران اعمال کند. ٢- دولت این کشور به‌دنبال تشدید فشار بر ایران از طریق ایجاد نظام راستی‌آزمایی قوی‌تر و اجرای قوی‌تر برجام برود. ٣- ایالت‌های مختلف آمریکا با توجه به‌نظام فدرالی این کشور بر حجم فشارهای ایالتی بر ایران بیفزایند.
طرح ترامپ با کورکر نتایج متفاوتی خواهد داشت؛ چنانچه آمریکا براساس طرح ترامپ یکباره از توافق خارج شود، این کشور در سطح بین‌الملل منزوی می‌شود اما اجرای بد برجام که روش مدنظر کورکر است، هدف خروج ایران از برجام را مدنظر قرار داده تا کشورمان با این کار در سطح بین‌المللی منزوی شود.

🔹 آیا این امکان وجود دارد که در نتیجه نقض‌های مکرر و صریح برجام توسط آمریکا، #ایران پیش از آمریکا از برجام خارج شود؟

اینکه ترامپ از برجام خارج می‌شود یا نه، برای ما اهمیت ثانوی دارد. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که آیا برجام منافع ما را تامین خواهد کرد یا نه. باید توجه داشت که منافع برجام صرفا اقتصادی نیستند. در ارزیابی منافع برجام باید ترازویی را درنظر بگیریم که در یک کفه آن منافع اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و ... و در کفه دیگر آن مضرات و زیان‌های ماندن در برجام قرار دارد. پس از سبک و سنگین کردن این کفه‌ها ما می‌توانیم برای ماندن یا خروج از برجام تصمیم بگیریم. بر این اساس رفتارهای آمریکا، اروپا و دیگر طرف‌های برجام برای ما اهمیت ثانوی خواهند داشت. اگر با وجود همه رفتارهای آنها، کفه منافع برجام برای ما سنگین باشد ما در برجام می‌مانیم و در غیراین صورت، چه ترامپ تحریم‌ها را تعلیق کند چه نکند، ما باید از برجام خارج شویم. ملاک ما در اینجا منطق سود و زیان(Cost–benefit) است. بر این اساس، تا آنجایی که منافع برجام بر مضرات آن بچربد ما در برجام خواهیم ماند و در غیر این‌صورت خارج خواهیم شد.

🔹در شرایط فعلی و با توجه به نقض برجام از طرف آمریکا، ایران باید چه رویکردی را در ارتباط با برجام در پیش بگیرد؟

پیام ایران برای کل دنیا و به‌ویژه اروپا باید این باشد که این کشور به تعهدات خود وفادار بوده و چنانچه منافعش در برجام تامین نشود، از آن خارج خواهد شد. وظیفه اروپا نباید صرفا راضی کردن ترامپ باشد بلکه ایران هم باید از اجرای توافق رضایت داشته باشد.

http://img8.irna.ir/1395/13951103/82396411/82396411-71345062.jpg