«توهم جهش طبقاتی»

"توهم جهش طبقاتی"
✍ رضا مجد


در جوامعی که فاصله طبقاتی بیداد می کند، قدرت حاکم، برای سرپوش گذاشتن روی فاصله ها و شکافها و تفاوتهای موجود از یک نوع توهم سود می برد، "توهم جهش طبقاتی"، کارکرد این توهم بازتولید امید در سطح روئی یک "ناامیدی ریشه ای" آنهم در طبقات پایین و زیر خط فقر،یا همان طبقه بیچیزان است، سازوکار این توهم در سطح کلان بازتولید و قوام بخشیدن به ساختار این سیستم نابرابر و پوشاندن شکاف های آن است. توهمی که با چنگ انداختن به پاره ای روانشناسی های موفقیت، انواع شانس بخت و انواع قرعه کشی های خرد و کلان که هر روزه شاهدش هستیم، به ما بقبولاند که می توانیم با تلاش و استفاده ی بهینه از موقعیتها و با کمی هم برخورداری از شانس، به زندگی دلخواه و بهتری دست پیدا کنیم،( در حالی که در واقعیت امر فاصله بین فقیر و مرفه، کیلومترهاست، ما می توانیم، با یک جهش طبقاتی این فاصله را طی کرده، و از دل فقر مطلق به دل رفاه مطلق بجهیم، و دنیای خیالی خودمان را مبدل به دنیایی واقعی بکنیم، چیزی که اینجا کاذب است این نیست که آنها وعده ی دروغ می دهند یا به وعده خود عمل نمی کنند، و یا تقلب می کنند، بلکه دقیقا کاذب است چون به وعده ی خود عمل می کند، تا این تصور امیدوارانه را بازتولید کند که "هی توی فقیر و بی چیز، می توانی با یک شانس جادویی صاحب همه چیز شوی" . و این یعنی انتزاع فقر و فاصله ی طبقاتی از زمینه ی اجتماعی و اقتصادی آن و فروکاستن فقر و ثروت در حد شانس و تصادف، و منطقی که تولید می کند این است که همانگونه که تصادفن می توانی ثروتمند بشوی، همانگونه هم ممکن است تصادفن فقیر شوی، به همین راحتی. و آنچه پنهان است در پس و پشت تمام این سازوکار و پروسه ی "ساختن دروغ از دل واقعیت" ، و امیدی کاذب است که به پایداری چنین روندی و پذیرفتن ساختار چنین جامعه ای منجر می شود. و از چنین جامعه ی ناعادلانه ای قاعده می سازد.
و نمونه های عینی آن هم زیاد است، از شانس بختها گرفته تا قرعه کشی هایی که در تمام بخش ها صورت می گیرد، و اینکه چگونه با فرستادن یک پیام کوتاه ساده می توان برنده جایزه ای معادل حقوق یک عمر یک کارگر شد، تا برنده شدن در قرعه کشی بانکها و لوازم بهداشتی و مواد غذایی و حتی شارژ ایرانسل.
آری هژمونی آموخته که چگونه با ایجاد چنین فضای کاذبی، می توان مردمانی را که محکومند به زندگی در طبقات پایین، با فریبی ایدئولوژیک، و رسیدن خیالی به زندگی بهتر، از طریق جهش طبقاتی امیدوار کرد.



@Kajhnegaristan