🔺چرایی علاقه گوته به اسلام؟

🔺چرایی علاقه گوته به اسلام؟

کاتارینا مومسن در کتاب خود تحت عنوان "گوته و اسلام" از علاقه عمیق گوته به شخصیت پیامبر، قرآن و اسلام می گوید و بیان دارد که او نسبت به اسلام از هر دین دیگری که مورد مطالعه قرار داده بود کشش بیشتری داشته است. بعنوان نمونه به شعری که او در 23 سالگی برای پیامبر سروده اشاره می کند و معتقد است که این علاقه او تا پایان عمر پیوسته وجود داشته است. او در جایی نیز از قول یکی از افرادی که آثار گوته را جمع آوری و تصحیح می کند نقل می کند که: "نمی توان این فرضیه را که گوته خود یک مسلمان بوده را مطلقا نفی کرد". البته در هیچ جایی قول صریح از خود گوته مبنی بر این مسئله وجود ندارد.

در ادامه کاتارینا مومسن به دلایل چرایی این علاقه گوته نسبت به مشرق زمین و اسلام اشاره می کند چراکه شاید در ظاهر این علاقه یک جوان اروپایی قرن هجدهم نسبت به یک دین و پیامبر غیر بومی بسیار عجیب باشد و مضافا اینکه از قرن هفت میلادی تا قرن هفدهم یعنی چیزی حدود هزار سال جنگهای خونین و فراوانی میان پیروان دو دین مسیحیت و اسلام در گرفته است و همین موجب می شود که در فضای عمومی آنها یک تصویر دشمن گونه از یکدیگر شکل گیرد و این تصویر در طی سالهای متمادی و قرن ها تثبیت شده است.
اما چطور می شود که افرادی چون گوته برخلاف جریان عمومی چنین گرایشاتی پیدا می کنند؟ بنا به نظر مومسن در عصری که گوته می زیسته است افرادی در کشورهای دیگر قبل از بوده اند که با نگرشهای متفاوت سراغ اسلام رفته اند به صورت همان ترجمه جرج سیلز که سو گیریهای کمتری دارد و یا در فرانسه بارتلمی د هربولت کتاب خود درباره مطالعات شرق شناسانه بنیان دیدگاه جدیدی را نسبت به اسلام بنا می نهد و همچنین افراد دیگر.
ازطرفی دیگر آن عصر موسوم به عصر روشنگری می باشد، عصر شکوفایی تفکرات جدید و گستره سیطره فکری انسان گرایان در اروپا، از ویژگیهای این اثر درواقع کنار گداشتن تعصب و کلیشه های ذهنی می باشد و گوته جوان که خود تحت تاثیر این عصر است با روحیه پرسشگری که دارد به مطالعه علوم، فرهنگ و ادیان مختلف می پردازد.
اما چرا اسلام و شرق؟ از آن جهت که نسبت به اسلام و خاور نزدیک اطلاعت فراوانی در دست بود و شاید بعد از مسیحیت بیشترین منابع و اطلاعاتی که درباره دین دیگری وجود داشت اسلام بود.

او یکی از مهم ترین آثار خود را به نام "دیوان غربی-شرقی" یا آنگونه که خود گوته به زبان عربی در ابتدای کتاب با دست خط خود نگاشته است"دیوان شرقی از مولف غربی" با تاثیر از حافظ نگاشته است و در فرازهای مختلفی از آن به مفاهیم و آیات قرآن اشاره کرده است.

مطالعات او در باب قرآن و اسلام محدود به ترجمه ها نشد و در برهه های مختلف آثاری وجود دارد که تلاشهای او برای یادگیری زبان عربی و فارسی را نشان می دهد.
نهایتا اینگونه می توان از این مطالب دریافت که گوته بدون پیش فرض های رایج اسلام، قرآن و حتی فرهنگ شرقی را مورد مطالعه قرار داده و از آنها نیز تاثیر پذیرفته و با تکیه بر خلاقیت های ادبی خود به خلق آثار جدید و همچنین تصویر جدیدی از اسلام می پردازد.

🔸در این مطلب گوته را بعنوان یک شرق شناس معرفی کرده ایم و شاید با تعاریف آکادمیک از واژه شرق شناس نتوان چنین عنوانی را به او نسبت داد اما منظور در اینجا مفهوم حقیقی کلمه می باشد. البته به نظر نگارنده شاید فهم گوته نسبت به فرهنگ شرقی از بسیاری شرق شناسان به نام و مشهور بیشتر بوده و دقت نظر او در بسیاری از مسائل بی بدیل و بی مثال است.

پایان مطلب

@islam_studien

http://uupload.ir/files/hkme_l3.png