‍ دکتر حامد قدوسی. نجات آب و حیات (قسمت دوم)

‍ دکتر حامد قدوسی
نجات آب و حیات (قسمت دوم)

4- پیچیدگی سیاستگذاری: احیای تالاب‌ها و دریاچه‌ها زمان‌بر و نیازمند صرف منابع گسترده است. مسیر بهینه یا موثر احیا در اکثر موارد به خوبی شناخته‌شده نیست و استراتژی‌های مداخله برای نجات هم ممکن است پیامدهای ناخواسته داشته باشند. عنصر احتیاط و تامل را باید در سیاستگذاری احیا دخیل کرد و از ارائه وعده‌های قطعی و فوری و ایجاد انتظارات کوتاه‌مدت خودداری کرد. اقتصاددانان می‌توانند ادبیات تصمیم‌گیری تحت شرایط ابهام و کنترل مقاوم را وارد حوزه سیاستگذاری احیای تالاب‌ها کنند.
5- تامین مالی: متناسب با موقعیت تالاب تنوع روش‌ها و مکانیسم‌های تامین مالی احیا و تامین فیزیکی آب باید به رسمیت شناخته شود. مذاکره و استفاده از اهرم مشوق‌های تجاری برای افزایش حقابه هامون از سمت افغانستان، کاهش حجم کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه، ممنوعیت ساخت و ساز در تالاب انزلی و افزایش حقابه دریاچه بختگان از جمله سیاست‌هایی است که تاکنون اتخاذ شده یا مورد بحث قرار گرفته‌اند. مکانیسم‌های دیگر مثل تشکیل بازار آب، پرداخت‌های اکوسیستم، مالیات‌های محیط‌زیستی، سرمایه‌گذاری خصوصی برای احیا و شراکت در منافع، مشارکت بخش عمومی-‌خصوصی، Crowd-‌Funding در سطح بین‌المللی و استفاده از بازارهای آتی و اختیارات از گزینه‌های دیگری هستند که می‌توانند توسط اقتصاددانان و متخصصان مالی مورد بحث و تدقیق قرار بگیرند.

تالاب‌ها، علائم حیاتی اکوسیستم کشور هستند که به سرعت ناپایداری در بهره‌برداری انسانی از منابع طبیعی را در چهره خود نشان می‌دهند. علاوه بر مداخله‌های نادرست، ایران در حال ورود به یک وضعیت جدید اقلیمی نیز است و ادامه حیات در کشور مستلزم یک بسیج ملی برای بازتعریف شیوه بهره‌برداری و مدیریت منابع طبیعی و گنجینه‌های اکوسیستمی کشور از یک سو و تقویت زیرساخت‌های فیزیکی حوزه آب و انرژی و محیط‌ زیست از سوی دیگر است. افزایش تاب‌آوری محیط‌ زیست کشور در مقابل شوک‌های متعددی که با آن روبه‌رو خواهد شد باید جزو اولین اولویت‌های هر سیاستمدار و شهروند مسوولی باشد که علاقه‌مند به تداوم حیات در ایران زمین است.
از طرف دیگر نجات تالاب‌های بحرانی علامت بسیار ملموس و قدرتمندی از توان کشور برای بسیج نیروها در راستای حل معضلات ملی آن به شمار می‌آید. در نتیجه نتایج احیای یک دریاچه یا تالاب را نباید به آن تالاب خاص محدود کرد، بلکه باید اثرات سرریز (Spillover) آن را هم درنظر داشت. تجربه‌های موفق احیای هامون و ارومیه و هورالعظیم و گاوخونی و انزلی فتح‌المبین امروز ما در مقابل دشمن جدید است و می‌تواند شور و نشاط جدیدی به فضای کاری کشور تزریق کند.
به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
telegram.me/esfahaneconomy