✅رابطه صادرات و نرخ ارز (قسمت دوم). ✍دکتر عباس شاکری

✅رابطه صادرات و نرخ ارز (قسمت دوم)
✍دکتر عباس شاکری

احتمالا رشد صادرات غیرنفتی محدود به این اقلام است و در این موقعیت دلار اگر افزایش بیابد قیمت ریالی را نیز رقم بالاتری اعلام می کنند. از آن طرف هم، واردات ایران در آمارها به جهت اینکه کالاهای واسطه ای وارد می کنیم، آمار دقیقی نداریم. مثلا یک شرکت کره ای اعلام کرده بودند این اقلام کالای نهایی نیستند و اینگونه از تعرفه واردات فرار کردند، ایران کالای تمام شده را به عنوان کالای واسطه ای صورت دهد. مقداری هم در تعاریف برخی اقلام مانند گندم تغییر ایجاد شده مثلا گندم را کالای واسطه ای می گرفتند. کالای سرمایه ای با وجود تحریم بخش عمده وارادات ما را شامل می شود و طیف گسترده ای را دربر می گیرد. کالاهایی که مردم هم با خود از سفر می آورند و قاچاق هم ارقام قابل ملاحظه ای هستند که در آمار واردات لحاظ نمی شود.

اگر بخواهیم صادرات افزایش بیابد چه باید کرد؟ تولید وابستگی به مواد اولیه، واسطه ای و سرمایه ای دارد ما حمایت می کردیم اما حمایتی درست نبوده است و جایگزین آن کالای نهایی کرده ایم و به کالای اولیه و واسطه ای وابسته هستم بنابراین بالارفتن نرخ ارز برای تولید داخلی مشکل ایجاد می کند. خودرو سازی که می گویند نسبت به سال قبل رشد دارد و در صادرات موفقیت نداشته ایم رییس شرکت خودروسازی می گوید که ارز افزایش یافت بنابراین باید قیمت خودرو را افزایش دهیم چراکه وابستگی به مواد اولیه داریم. کارخانه نساجی هم به دلیل گران شدن ارز و قیمت نخ بر کالای خود می افزاید. در سال های گذشته تولید صنعتی به وضعیتی دچار شده است که هنوز کمر راست نکرده است.

در شرایط کنونی ما به کشورهای اروپایی و... نفت صادر می کنیم و فروش نفت به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یافته است بنابراین اینکه برای صادرات گشایشی صورت گیرد اتفاقی نمی افتد اما برای تولید ممکن است.

خوردو سازی باید تقویت شود چراکه در همه کشورها به دلیل تقاضایی که برای بخش های دیگر ایجاد می کند و ایجاد ایده در صنعت می تواند اوج بگیرد مالیات خوبی دریافت کنند، اشتغال در آن بالا است اما باید اصلاحات صورت گیرد. در غیر این صورت پارسال کاهش یافته و اکنون وابستگی خارجی داریم همین نرخ ارز بر تولید خودرو تاثیرگذار خواهد بود.

آنچه به عنوان افزایش نرخ ارز برای صادرات اتفاق می افتد تنها مبلغی در اختیار صنایع مادر و خام فروش قرار می گیرد. حدود 16 میلیارد هم این برنامه دریافت کرده اند. در این شرایط تولیدکننده یا باید قیمت ها را بالا ببرد و با توجه به اینکه در اینجا قیمت تولید کننده را کنترل می کنیم در حالی که صنایع مادر آزاد است و به بازار سپرده ایم. در حوزه واردات هم در خدماتی مانند مسافرت را شامل می شود هم نفی است. کسانی که ورق آهن دارند پول های زیادی به دست می آورند و این توزیع درآمد را به هم می ریزد. جدا از اینکه عدالت اجتماعی وجود ندارد، نظام انگیزشی را هم تحت تاثیر قرار می دهد و قدرت خرید بخش دیگر را تحت شعاع قرار می دهد. در سال 94 سهم خوراکی از بودجه خانوار کاهش یافت مسکن و خوردو در همین شرایط قرار داشت . در چند روز گذشته هم حتی کالاهای بی ارتباط با ارز افزایش قیمت داشته است.

ریاست جمهوری هم دستور پیگیری داده است برخی روزنامه ها مطر می کند که بازار عمل می کند؛ کریسمس پارسال هم بوده است. در گذشته نفت 10 تا 12 دلار ارزان تر از الان بوده است و این چه بازاری است تقاضا کجا زیاد شده است؟

تراز خدمات و مسافرت ها هم منفی است چه کسانی به سفر می روند هواپیما ها به تایلند و ترکیه می روند. این ها پول را به دست می آوردند مسافرت هم بیشترمی روند. این افراد از همان دست هستند که کالای خارجی را می خرند.

در اقتصاد سالم رو به رشد چنین مسائلی مطرح نیست اما در اقتصاد ایران این مسائل ار جمله موارد رشد محسوب می شود و در این شرایط است که می گوییم که در منابع رانتی شریک هستند. درسی هم نمی گیریم و در این شرایط آمارهای خوب اعلام می کنیم رشد بالا است ماه بعد تورم شش درصد می شود، در حالی که اثرات مخرب خود را به جا می گذارد.

برای پیش بینیهای اقتصادی به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
telegram.me/esfahaneconomy