آغاز قصیدهٔ دهم.. تهنیت فتح روس و مدح ابوالمظفر جلال‌الدین شروانشاه اخستان بن منوچهر …۱

آغاز قصیدهٔ دهم

تهنیت فتح روس و مدح ابوالمظفر جلال‌الدین شروانشاه اخستان بن منوچهر


۱. صبح است کمانکش اختران را
آتش‌زده آب‌پیکران را

🍃🍃🍂🍁🍂🍃🍃
وزن: مفعولُ مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)

کمانکش: کماندار و تیرانداز، این نکته قابل ذکر است که در قدیم دو نوع تیر و کمان بوده است؛ یکی اینکه فقط با آن تیر پرتاب می‌شده است و دیگر آن‌که علاوه بر تیر شعلهٔ آتشی را برای آتش زدن با خود به همراه داشته است.
آب‌پیکران: کنایه از ستارگان، اطلاق آب‌پیکران به ستارگان به مناسبت درخشندگی و شفافیت آن‌هاست؛ زیرا وقتی از زمین دیده می‌شوند، مانند آب لطیف و لرزانند و گویی موج می‌زنند.
شاعر صبح را به صورت تیراندازی مانند کرده است که برای راندن اختران کمان می‌کشد و همچنین خاقانی خاموش شدن اختران را به سوخته شدن و آتش گرفتن آن‌ها تشبیه کرده است که این تشبیه در دفتر اول مثنوی بیت ۶۶ در داستان شاه و کنیزک آمده است:
چون رسید آن وعده‌گاه و روز شد
آفتاب از شرق اخترسوز شد

@khaghanieshervani