فرهاد قنبری:. آندره تارکوفسکی.. هایدگر معتقد بود «هستی صامت است و ما هستی را به صدا در می‌آوریم»

فرهاد قنبری:
آندره تارکوفسکی

هایدگر معتقد بود «هستی صامت است و ما هستی را به صدا در می آوریم».
تارکوفسکی از آن سینماگرانی است که «هستی» را به زبان خاص و شاعرانه خود به صدا در می آورد. هستی در آثار تارکوفسکی به گونه دیگری از آنچه که می شناختیم بر ما پدیدار می شود. تارکوفسکی نگاه تاملی به هستی دارد و روایت هر کدام از فیلم هایش روایت انسانی است که نگاهش به هستی و اشیا نگاهی غیر محاسبه گرانه و غیر مادی است.
سینمای تارکوفسکی برای چشم و گوش هایی که به سینمای هالیوود عادت کرده است، سینمایی کسل کننده و حوصله سر بر خواهد بود، اما برای کسی که می خواهد با زبان دیگری هستی را لمس کند، فیلم های تارکوفسکی زیارتگاهی با ضریح های طلایی است.
سینما در خدمت تارکوفسکی معبدی برای نیایش، سرزمینی برای رها شدن در خنکای نسیم، کلاسی برای فلسفه، بوم زیبایی برای نقاشی و دفتر گرانقدری برای شاعرانگیست.
روایت تارکوفسکی روایت بی خانمانی انسان است، انسانی که خوشبختی و سعادت را گم کرده است، انسانی که خانه خود را گم کرده است.
اینگمار برگمان می گوید: «همواره می خواستم با فیلمهایم به اتاقی وارد شوم که تارکوفسکی به راحتی در آن قدم می‌زد، اما تنها به آستانه آن اتاق نزدیک شدم.»

جهان تارکوفسکی، جهانی خاص و ویژه است، جهانی که بدون تقلید از نسخه اصلی، ساخته و پرداخته می شود.
تارکوفسکی از خلوت گزینی و انزوا، از شرم و بازگشت به اصول بنیادی زندگی سخن می گوید. سینمای تارکوفسکی پاسداشت زلالی آب، سبزینگی گیاه و قداست زمین است. او در تک تک آثار خود مخاطبانش را به توجه و تامل در حیات فراخوانده و نگرانی خود را از فراموشی هستی ابراز می کند.

فیلم های تارکوفسکی خالق جهانی است که در آن هنوز قلب هایی با ایمان می تپند و هنوز جایی برای معجزه، ایثار و خطر کردن باقی است، قلب هایی که در پایان با مسئولیت پذیری و تصمیم خود راه رهایی را نشان می دهند.

تارکوفسکی نگران افول معنویت و بی معنا شدن زندگی انسانهاست. او در مصاحبه ای می گوید: «در غرب، آدم‌ها صد در صد ماتریالیست شده‌اند، موفقیت مالی بسنده است تا به زندگی آنها معنا بخشد. اینجا(غرب) سیاست، ایدئولوژی و پلورالیسم سویه معنوی زندگی را منکرند.»

سینمای تارکوفسکی از آن دست فیلم های برنده اسکاری هالیوود نیست که با پز روشنفکری و صدور بیانیه های سیاسی و فلسفی به بحث گذاشته شود، سینمای تارکوفسکی سیر و سلوکی عارفانه است که مخاطب خود را قدم به قدم در تودرتویی هزارخانه دعوت کرده و وادار به اندیشیدن و تامل می کند.
Telegram.me/kharmagaas