تعریف و انواع دو زبانگی

تعريف و انواع دو زبانگی


دو زبانگی پديده ای است جهانی که در اکثر کشورهای جهان وجود دارد و عبارت از حالتی است که فرد به زبان ديگری غير از زبان مادری خود آموزش میبيند. زبان مادری اولين زبان آموخته شده توسط فرد است، زبانی که فرد بدان تکلم میکند، با آن رشد میيابد و عناصر فرهنگی و اجتماعی محيط خود را توسط آن دريافته، لمس کرده و با آن هويت میيابد. اما در بسياری از کشورها و از جمله کشور ما، زمانی که کودک به سنی میرسد که بايد تحت آموزش رسمی قرار گيرد، با زبانی غير از زبان مادری خود و با زبانی که در سراسر کشور به عنوان زبان رسمی شناخته شده و از لحاظ نظام آوايی- واژگانی و دستوری متفاوت از زبان مادری اوست، آموزش میبيند و از اين مرحله است که پديده دو زبانگی مطرح میشود. بنابراين، فرد دو زبانه به فردی اطلاق میشود که از زمان آغاز آموزش رسمی، با زبان ديگری که در کشور عموميت يافته و در حکم زبان دوم میباشد، آشنا شده و آموزش میبيند.
امروزه به ندرت میتوان کشورهايی را سراغ داشت که لااقل بخش کوچکی از جمعيت آن به دو يا چند زبان تکلم نکنند، هم اکنون حدود چهار هزار زبان گوناگون تخمين زده میشود. توزيع زبانها يکسان نيست، بعضی نواحی عملاً تک زبانه هستند، در حاليکه در برخی نواحی ديگر ممکن است حتی به چند زبان سخن گفته شود. ارقام بيانگر شرايطی هستند که در آن زبانها همزيستی میکنند و در عين حال نشان میدهند که نياز به تعليم و تربيت دو زبانه بسيار زياد و در عين حال بسيار پيچيده است. گسترش علم و تکنولوژی، افزايش امکان جا به جايی سريع جمعيت، تغيير مداوم شرايط اقتصادی و سياسی، تغيير افقهای فرهنگی و نيازها و اميدهای انسانها و بروز فاجعه هايی مانند جنگ، بيکاری و قحطی هم سبب میشوند که دائماً در گوشه و کنار جهان گروههای کثيری از مردم، محل زيست خود را ترک کنند و در نقاط ديگری سکونت گزينند. اين امر مستلزم سازگاريهای بسيار از جمله سازگاری زبانی يعنی فراگيری يک زبان ديگر است. در کنار اين نوع دو زبانگی که ناشی از جايی سريع جمعيت در روزگار ماست، نوع ديگری از دو زبانگی نيز وجود دارد که در مقايسه با نوع اول میتوان آنرا دوزبانگی «کلاسيک» ناميد، به اين صورت که در بسياری از کشورهای جهان به علل تاريخی گروههايی از مردم که به زبانهای گوناگون سخن میگويند، قرنهاست که در کنار هم زندگی میکنند، عوامل اقتصادی و فرهنگی در اين کشورها به گونهای آرايش يافته است که يکی از زبانهای رايج در آنجا، به عنوان زبان رسمی شناخته میشود. به هر حال، دو زبانگی خواه در شکل نوين و خواه در شکل سنتی آن مسائلی را برای نظامهای آموزشی مطرح کرده است که پاسخگويی به آنها، به بررسيهای دقيق و همه جانبه نياز دارد.
@linguisticsacademy
منبع : سایت انسان شناسی