شاهی که دلش «توسعه» می‌خواست …داریوش همایون جایی نوشته بود برنامه پنجم توسعه (از ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷) یک افتضاح تمام عیار بود، بنا بود نی

شاهی که دلش "توسعه" می خواست.

داریوش همایون جایی نوشته بود برنامه پنجم توسعه (از 1352 تا 1357) یک افتضاح تمام عیار بود، بنا بود نیمی از هزینه آن را سرمایه گذاری های دولت تامین کند که کار دشواری بود. اما در همان سال اول به دلیل جنگ اعراب و اسرائیل و شوک نفتی معروف اوضاع تغییر کرد و قیمت نفت چند برابر شد.

درآمد دولتی جهش کرد، آنها هم با خیال راحت هزینه های برنامه را نه تنها تامین کردند بلکه به بیش از دو برابر و نیم افزایش دادند، بدون آنکه ظرفیت اقتصاد را در نظر داشته باشند.
آدم های کارنابلدی نبودند، استاد گرانقدری در کلاس درس توسعه میگفت: وقت و فردی سازمان برنامه و بودجه همان زمان گفته بود: این پول را درمملکت تزریق کنید انقلاب می شود! رئیس بانک مرکزی وقت هم نامه ای مشابه برای شاه ایران نوشت که پول را سرمایه گذاری کن به یک باره خرج نشود که کشور توان و ظرفیت کافی برای جذب این حجم درآمد ندارد.

مملکتی که نیروی انسانی و زیرساخت حمل و نقل درستی نداشت به روزی افتاد که وصفش کرده اند: «کشتی ها برای تخلیه بار در بنادر گاه تا شش ماه منتظر می ماندند، انبوه کالاها زیر آفتاب و باران از بین می رفتند یا برای تخلیه محوطه گمرگ زیر بولدوزرها له می شدند، سیمان هایی که آنقدر منتظر کامیون ماندند که سنگ شدند و هزاران کامیونی که به دلیل نداشتن راننده در بیابان ها خاک می خوردند!»

پیامد آن برنامه تورم بالا بود که نارضایتی را در جامعه افزود، چنانکه می شود انتظار داشت این تزریق پول نفت، فساد افسار گسیخته ای هم همراه آورد. شاه ایران می خواست بهترین ها را داشته باشد، ولی توجه نداشت که یکشبه نمی شود مملکت را متحول کرد، در طی مدتی کوتاه چهره کشور تغییری اساسی کرده بود و راه قرن ها را رفته بود، ولی ریشه اش را آفت زده بود و فقط با درآمد نفت سرپا مانده بود.

پادشاه ناخوش احوال و دارای کیش شخصیت در همسایگی آن امپراتوری شریر کمونیستی خطاهایی مهلک کرد. کسانی گفته اند به دلیل بیماری می خواست تا زمانی که زنده است کاری کند کارستان، ولی بعید بود در جامعه آن زمان می توانست کاری پیش ببرد. وقتی از دانشگاه های کشوری بیش از اهل علم و کارآفرین، چریک و مخالف سیاسی بیرون بیاید، دیگر آرزوهای پادشاه برای "ژاپن دوم شدن" نمی توانست اهمیتی داشته باشد.

کانال راهبرد
@RahbordChannel

http://telegram.me/m_ali_mokhtari