یک لهستانی که با عشق به ایران آمده

یک لهستانی که با عشق به ایران آمده

می‌گوید عشقی که نمی‌توان تعریفش کرد او را به ایران و ترجمه آثار ادبیات فارسی علاقه‌مند کرده است.

به گزارش خبرنگار ادبیات و نشر ایسنا، درتا اسواپا Dorota Słapa متولد 1363/ 1984 است که از سال 2007 به ایران‌شناسی علاقه‌مند شده، اگرچه می‌گوید از زمان کودکی به موضوع شرق‌شناسی علاقه‌مند بوده است. او درباره گرایشش به ایران و ایران‌شناسی به موضوع «عشق» اشاره می‌کند که حسی است بدون تعریف واژگانی. درتا اسواپا پایان‌نامه کارشناسی خود را به بررسی آثار «گلی ترقی» اختصاص داده و کارشناسی ارشد او به بررسی گزیده آثار «محمود دولت‌آبادی» اختصاص داشته است. او هم‌اکنون دانشجوی دوره دکترای تاریخ ایران اسلامی در دانشگاه تهران است.

با درتا اسواپا که زبان فارسی را به خوبی حرف می‌زند در یک روز پاییزی در محل خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) درباره علاقه‌مندی‌اش به زبان فارسی، آرزوها و بررسی آثار ایرانی بویژه زنان معاصر ایرانی در حوزه ادبیات و برخی مسائل در این حوزه به گفت‌وگو پرداختیم که ماحصل آن را در زیر می‌خوانید. افشین شحنه‌تبار مدیر انتشارات بین‌المللی شمع و مه، او را در این گفت‌وگو همراهی می‌کرد.

جای ادبیات امروز ایران در لهستان خالی است

درتا اسواپا مترجم لهستانی درباره علت علاقه‌مندی‌اش به ترجمه ادبیات معاصر فارسی گفت: من از سال 2007 بحث ایران‌شناسی را شروع کردم و از همان ابتدا درصدد این بودم که ادبیات داستانی ایران را به مردم لهستان معرفی کنم چون معتقدم هر انسانی برای هدف و وظیفه‌ای به وجود آمده است. وظیفه ما این است که علاقه‌مندی‌های خود را بشناسیم و براساس آن‌ها کارهای ماندگاری را از خود به وجود بیاوریم که برای آیندگان بماند. امروز مطمئنم که می‌خواهم بر روی ادبیات معاصر ایران کار کنم و نویسندگان معاصر ایرانی را به لهستانی‌زبان‌ها معرفی کنم.

او افزود: البته 30 - 40 سال پیش کار‌هایی از افرادی همچون صادق هدایت‌، بزرگ علوی و... در مجلات علمی به زبان لهستانی در کشورم به چاپ می‌رسید اما من معتقدم ادبیات باید از میان مردم جوشیده باشد و جای ادبیات امروز ایران در کشورم خالی است. از طرفی افراد عادی باید بتوانند آثار را به راحتی تهیه کنند و بخوانند و یکدیگر را بشناسند. در لهستان بیشتر کارهایی از ایرانیان از زبان انگلیسی ترجمه شده است که بیشتر آن‌ها هم دارای گرایش سیاسی هستند و به نظر من نمی‌توانند و نتوانسته‌اند آداب، رسوم و تاریخ ایرانیان را آن‌چنان که هست منتقل کنند.

اسواپا تصریح کرد: مثلا "بوف کور" نوشته صادق هدایت و "چشمهایش" نوشته بزرگ علوی به صورت کتاب در دهه 70 میلادی چاپ شده بود. در دهه اخیر دو تا کار شهرنوش پارسی‌پور "زنان بدون مردان" و "طوبا و معنای شب" از فارسی به لهستانی برگردانده شده است. "طوبا.." را خانم پروفسور آنا کرسنوولکسا که رییس دپارتمان ایران‌شناسی دانشگاه یاگلانی است، ترجمه کرده است. داستان‌های فارسی هم که ترجمه شده بیشتر ترجمه‌شان در مجلات علمی مخصوص شرق‌شناسی آمده است.

این مترجم با تاکید بر این‌که از ترجمه زبان فارسی دو هدف عمده را پیگیری می‌کرده است گفت: اولین هدف من تعقیب علاقه‌مندی‌هایم بود که از جمله آن‌ها تسلط بر زبان فارسی است و از آن‌جا که به ادبیات علاقه ویژه دارم می‌خواستم اطلاعات زیادی در مورد نویسندگان پرطرفدار ایرانی داشته باشم. به همین سبب از سال 2007 به صورت جدی به بحث خوانش و ترجمه آثار ایرانیان پرداختم. پایان‌نامه کارشناسی من به بررسی آثار گلی ترقی اختصاص داشت و تقریبا تمام آثار این نویسنده به غیر از دو کار اخیر او یعنی «فرصت دوباره» و‌ رمان «اتفاق» را بررسی ‌کردم. من می‌خواستم از طریق خوانش این آثار ضمن آشنایی با چهره‌های شاخص ادبیات معاصر ایرانی، با فضای ایرانی، طرز تفکر آن‌ها و دغدغه‌ها و دلمشغولی‌های آنان آشنا شوم. در واقع یکی از مسائل مهمی که برای من مطرح بود، این بود که بدانم مساله نویسندگان ایرانی چیست، چرا ادبیات معاصر ایران در جهان ترجمه نشده و نمی‌شود، آیا این مساله به سبب کمبود مترجم در این زمینه است یا علاقه‌ای در زمینه ترجمه این آثار وجود ندارد.

درتا اسواپا افزود: به همین دلیل در لهستان کشور خودم سراغ برخی از مجلات اعم از مجلات الکترونیکی و مجلات کاغذی رفتم. با کمال تعجب متوجه شدم بیش از نیمی از نشریاتی که من با آن‌ها در ارتباط بودم به منعکس کردن آثار نویسندگان معاصر ایرانی در مجلاتشان علاقه‌مندند، البته بدون پول و من با این موضوع کنار آمدم. چون می‌خواستم پیش از ترجمه کتاب‌های نویسندگان معاصر ایرانی، آثار این نویسندگان را کم وبیش خوانده و با آنان در ارتباط باشم. در حال حاضر هم با سه مجله که دو مجله آن‌ها به صورت اینترنتی و یکی در نسخه کاغذی (البته سومی هم اینترنتی است و قابل دانلود و هم نسخه کاغذی دارد) منتشر می‌شود در زمینه ترجمه آثار ادبیات معاصر ایرا