📚 لادن طباطبایی، اوتیسم و ماجرای عجیب سگی در شب. به خاطر دخترش که اوتیسم دارد

📚 لادن طباطبایی، اوتیسم و ماجرای عجیب سگی در شب
@matikandastan

رضا شکراللهی: ◀یکی از خبرهای پی‌درپی تلخ این روزها مهاجرت لادن طباطبایی، بازیگر، به آمریکا بود. به خاطر دخترش که اوتیسم دارد. با خواندن این خبر بی‌درنگ به یاد رمان «ماجرای سگی در نیمه‌شب» افتادم که، از اتفاق، مدتی است آن را داده‌ام دست پسرم و این روزها از خواندن آن هیجان‌زده است. رمانی که شخصیت اصلی و راوی آن یک نوجوان اوتیستیک است. این رمان شهرت بین‌المللی دارد، برنده‌ی جوایز بسیار شده و دست‌کم سه ترجمه از آن در ایران منتشر شده است. می‌خواهم این رمان را به کسانی معرفی کنم که آن را نمی‌شناسند. پیش از آن اما، چند نکته درباره‌ی اوتیسم، که به اشتباه و نادرست در فارسی به آن «درخودماندگی» می‌گویند...

◀این رمان نوشته‌ی مارک هادون (متولد ۱۹۶۲)، نویسنده، تصویرگر و فیلمنامه‌نویس انگلیسی است که آن را در سال ۲۰۰۳ منتشر کرد. یعنی در ۴۱ سالگی. رمانی بسیار مشهور، با فروش حدود دو میلیون نسخه فقط در بریتانیا، که نام آن در فهرست‌هایی نظیر ۱۰۰۱ یا حتا ۱۰۱ کتابی که باید پیش از مرگ خواند هم آمده است.

◀کریستوفر، شخصیت اصلی رمان، به علت اختلال اوتیسم از درک مسائل عادی زندگی عاجز است، اما هوش فوق‌العاده‌ای دارد و دنیا را دیگرگونه می‌بیند. البته در هیچ جای کتاب به‌صراحت نامی از اوتیسم نمی‌برد. ماجرا با کشته شدن سگی در همسایگی آن‌ها آغاز می‌شود و کریستوفر سعی می‌کند قاتل سگ را با ابتکارات منحصربه‌فرد خود بیابد.

◀این آغاز داستانی درخشان است با یک راوی متفاوت و کم‌نظیر برای ورود به ساختار و دنیای ذهنی شخصی که نمونه‌های آن‌ در دور و اطراف ما کم نیست، اما هیچ شناختی از آن‌ها نداریم. رمانی که یک نوجوان اوتیسمی درباره‌ی قتل سگ همسایه و زندگی خودش نوشته است! کاری به‌غایت سخت برای مارک هادون، در عین حال کاملاً موفقیت‌آمیز.

◀اوتیسمی‌ها در جهانی متفاوت با جهان ما زندگی می‌کنند. دنیایی که تصویر در آن حرف اول را می‌زند، همه چیز همان‌قدر صریح است که روز روشن است و شب تاریک، از کنایه و استعاره و توصیف‌های پیچیده در آن خبری نیست، و صراحت و صداقت و منطق در همه جا و همه چیز جاری و ساری است. کریستوفر در این رمان هوش عجیبی در ریاضیات دارد. او اعداد اول را تا عدد ۷۵۰۷ حفظ است و با معمای قتل سگ نیز به‌مثابه‌ی یک مسئله‌ی ریاضی برخورد می‌کند.

◀مارک هادون نه تنها داستان را از زبان او روایت می‌کند که فرم روایی رمانش را نیز از هر جهت با موضوع، شخصیت، راوی و حتا مضمون اثر هماهنگ کرده است. از شماره‌ی فصل‌ها، که از عدد ۲ شروع می‌شود و به مرور می‌فهمیم بر اساس اعداد اول است، بگیر تا زبان روایت که از پیچیدگی‌های لفظی و لحنی و معناپردازی‌های عاطفیِ معمول عاری و خالی است، تا چینش وقایع فصل‌ها که گاه به آشفتگی در روایت پهلو می‌زند اما در چیدمان کلی کشف می‌کنیم که کاملاً متناسب است با جهان فکری این راوی ۱۵ ساله.

◀و نهایتاً این‌که از معدود رمان‌هایی است که نه فقط برای نوجوانان نوشته شده نه فقط برای بزرگسالان. به تعبیر ناشر، هر خواننده‌ی بالای ۱۳ سال از مطالعه‌ی آن لذت می‌برد. (منبع: خوابگرد)
@matikandastan