📢ناداستان چیست؟. پاکزاد: ئی. ال

📢ناداستان چیست؟
@matikandastan

مجید پاکزاد: ئی.ال.دکتروف معتقد بود ما چیزی به نام داستان و غیرداستان نداریم، آن‌چه هست "روایتگری" است.

شاید به همین دلیل باشد که امروزه در آمریکا با انتشار سالانه بین سی تا چهل هزار عنوان کتاب ادبیات غیرداستانی در مقابل حدود پنج هزار عنوان رمان ادبی جلدسخت، خوانندگان ـ به گفته‌ دکتر مژگان قاضی‌راد ـ گرایش بیشتری برای خواندن آثار غیرداستانی یا Non-fiction دارند.

دامنه‌ی ادبیات غیرداستانی بسیار گسترده و گوناگون است، از زندگی‌نامه‌های خودنوشت و دیگرنوشت ادبی و مموآرها تا خاطرات سیاسی تا کتاب‌های جنایی مبتنی بر واقعیت و آثاری با موضوعات تاریخی و حتی علمی اما در قالب روایت.

با این حال در نگاه اول به نظر می‌رسد Non-fiction یا ناداستان در برابر داستان قرار می‌گیرد. به تعبیر دیگر، ممکن است این‌گونه تلقی شود که هر اثر غیرداستانی را می‌توان در دسته‌ Non-fiction قرار داد. اما چنین نیست. اگر داستان را عنوان کلی برای دو زیرمجموعه‌ آثار ژانری و فیکشن‌ها و نیز آثار ادبی مشهور به جلدسخت در نظر بگیریم، ادبیات ناداستانی یا Non-fiction به‌طور ساده جستار ادبی بلندی در حد یک کتاب است با یک موضوع پژوهشی یا واقعی و مستند و در عین حال برخوردار از یک راوی مشخص.

این گونه خاص ادبی و روایی، در چند سال اخیر، در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته و به‌ عنوان یک گونه اصطلاحا میان‌رشته‌ای در حال تعریف شدن است. به نظر می‌رسد که با علاقه عمومی و ریشه‌دار کتابخوانان ایرانی به مطالعه آثار تاریخی و سرگذشت‌نامه‌های ایرانی و غیرایرانی و آثاری از این دست، زمینه برای رواج یافتن تألیف و انتشار ادبیات ناداستانی فراهم باشد، اما باید دید نویسندگان ایرانی و به‌خصوص داستان‌نویسان که اغلب از ناکامی در جذب مخاطب به‌طور گسترده گله‌مندند، آیا بخت خود را در این گونه ادبی نیز می‌آزمایند یا نه. هرچند خلق این قبیل آثار به همان اندازه که به خلاقیت در نویسندگی وابسته است، به پشتکار در پژوهش گسترده نیز نیازمند است که ظاهرا برای بسیاری از نویسندگان، یا امکان اقتصادی آن فراهم نیست یا توش و توان ذهنی و فکری برای پرداختن به آن. (منبع: بی بی سی)
@matikandastan