بیشتر ما انسان‌ها آن چیزی که قابلیتش را داریم نیستیم. بیشتر قابلیت‌های ما پنهان مانده‌اند

بیشتر ما انسان‌ها آن چیزی که قابلیتش را داریم نیستیم. به عبارت دیگر، می‌توانیم بسیار بهتر از این باشیم، اما قابلیت‌های خودمان را شکوفا نکرده‌ایم. بیشتر قابلیت‌های ما پنهان مانده‌اند. در این میان، یکی از عواملی که باعث می‌شود قابلیت‌های ما شکوفا نشوند این است که مشکلات و ایراد‌هایی در نحوه‌ی اندیشیدنِ ما وجود دارند. نحوه‌ی اندیشیدن ما همه‌ی جنبه‌های دیگر زندگیمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین وقتی که خوب نیندیشیم بسیاری از کارهای دیگرمان را هم خوب انجام نمی‌دهیم. به همین دلیل، هم برای موفقیت در کارهای علمی و دانشگاهی و هم برای موفقیت در زندگیِ روزمره بسیار مهم است که نحوه‌ی اندیشیدنِ خودمان را ارتقا دهیم.

نکته اینجاست که تقریباً همه‌ی ما انسان‌ها در تفکر نیز آن گونه که باید نیستیم. یعنی می‌توانیم بسیار بهتر از این باشیم اما قابلیت‌های فکریِ خودمان را شکوفا نکرده‌ایم. واقعیتش این است که «هیچ» گامی برای بهتر اندیشیدن و سنجشگرانه‌اندیشی (تفکر نقادانه) بر نداشته‌ایم و این در حالی است که کیفیتِ تفکرِ ما مستقیماً بر کیفیتِ زندگی‌مان تأثیر می‌گذارد و، در نتیجه، لازم است که در اندیشیدنِ خودمان پیشرفت‌هایی به وجود بیاوریم. پیشرفت در تفکر همانندِ پیشرفت در بسکتبال، باله، یا نواختنِ گیتار است. اگر به صورت آگاهانه خودمان را متعهد نکنیم که تفکر خودمان را ارتقا دهیم،‌ بعید است که این اتفاق به صورت خود به خود رخ دهد. تا وقتی برای تفکر خودمان آنچنان که باید و شاید ارزش و اهمیت قائل نباشیم برای ارتقا بخشیدن آن گام‌های لازم را بر نمی‌داریم.

ارتقای تفکر مستلزم یک فرایند تدریجی است که نیازمندِ طرحی برای یادگیری و کار مجدانه است. امکان ندارد که فقط با اراده کردن به یک متفکرِ درجه‌ یک تبدیل شویم. تغییر دادن عادت‌های فکری یک طرحِ طولانی‌مدت است که در طی چند سال اتفاق می‌افتد؛ نه در طی چند هفته یا چند ماه. برای آنکه فضیلت‌های فکریِ اساسی در شخص پدید آیند لازم است که دوره‌های طولانی را به پرورشِ آنها اختصاص دهد.

اما چگونه می‌توانیم به متفکرانی سنجشگر تبدیل شویم؟ چگونه می‌توانیم به خودمان و دانش‌آموزان و دانشجویانمان کمک کنیم تا در زندگی روزمره‌ بهتر بیندیشیم/بیندیشند؟

نخستین نکته‌ای که باید بدان توجه کنیم این است که برای تبدیل شدن به یک متفکر سنجشگر باید مراحلی را طی کنیم:
1. باید بپذیریم که ایرادهایی جدی در اندیشیدن ما وجود دارد (چالش را برای تفکر خودمان بپذیریم) و
2. دست به کار شویم و همواره تمرین کنیم.

در مطالبی که تحت عنوان «9 راهبرد برای سنجشگرانه‌اندیشی در زندگی روزمره» می‌آوریم به توضیحِ راهبردهایی می‌پردازیم که هر شخص علاقمند می‌تواند برای ارتقای تفکرش از آنها استفاده کند. به هنگامِ توضیح دادنِ این راهبردها، آنها را به گونه‌ای توصیف می‌کنیم که گویی داریم مستقیماً با شخص صحبت می‌کنیم. برای کسانی که کمی با سنجشگرانه‌اندیشی (تفکر نقادانه) آشنایی دارند، شاید بتوان جزئیات بیشتری را هم اضافه کرد.

این مطالب با استفاده از نوشته‌ی زیر، نوشته‌ی ریچارد پُل، تنظیم شده‌اند:
Critical Thinking in Everyday Life 9 Strategies