مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal
️نشانه‌ی علوی بودن «علوی»!.. باقر طالبی دارابی
✳️نشانه ی علوی بودن "علوی"!
✍🏻باقر طالبی دارابی
🔹وزیر محترم اطلاعات در باره تغییر کیش از اسلام به مسیحیت در ایران سخن گفته است. اینگونه مواجهه ایشان به موضوع در میان برخی نویسندگان در قلمرو جامعه شناسی دین (دکتر حسن محدثی ) و فعال سیاسی روزنامه نگار (حجه الاسلام و المسلمین مجتبی لطفی ) و کسان دیگری که خبرها را رصد میکنند و در باره آن مینویسند ،مورد توجه و مداقه واقع شده است.
🔸اینکه این نوع نگرش وزیر را که خود از مجتهدین است ،نشانه نگاه متفاوت ایشان به موضوع قلمدادکرده اند، یک تحلیل درست و برداشتی موید به شواهد تجربی است.
🔹اما سخن گفتن یک مقام ارشد اطلاعاتی و امنیتی به رغم نگاه بسیار واقع گرایانه ای که ترسیم کرده است، نشان میدهد مساله تغییر کیش در ایران یک امر "اطلاعاتی و امنیتی" است. این امر از دو جهت میتواند مورد تحلیل قرار بگیرد：
🔴وجه مثبت ：
🔸وزارت اطلاعات کارشناسی ترین وزارت خانه در میان وزارت خانه ها و نیز در مقایسه با بخش های قضایی است. بنابراین تغییر کیش یک امر کارشناسانه اما "سری " است و بنابراین اینجا باید بررسی و پیگیری شود.
🔴وجه خاکستری：
🔹بنابر آنچه وزیر محترم بیان کرد میتوان گفت در ورای این سخنان این تحلیل کارشناسانه وجود دارد که تغییر کیش ناشی از عامل انسانی داخلی است. در یک سو شهروند ایرانی تغییر کیش داده است که تحت شرایط ذهنی بومی و به عنوان سوژه یا فاعل آگاه عمل کرده است. در سوی دیگر برخی دیگر از شهروندان ایران که "کشگران دیندار و متولیان دین " هستند.
🔸علم جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی میگوید هر آنچه خاستگاه اجتماعی دارد باید ساز و کار و راه حل اجتماعی داشته باشد .تغییر کیش یک "کنش " است. یعنی یک عمل اجتماعی معطوف به هدف. در سخنان وزیر اطلاعات هدف "کنش تغییر کیش" به گفته خود این افراد رسیدن به آرامش خاطر و احساس امنیت در محضر خداست .
🔹جامعه شناسی معاصر ثابت کرد که "آرامش " و "پرهیز از خشونت" در قالب "معنای زندگی "یک هدف کاملا "عقلانی " است . بنابراین کنش تغییر کیش از این نظر یک کنش معطوف به هدف است و در چهار نوع کنش وبری ،از کنش اولیه و نشانه تاثیر مدرنیته و مدرن شدن جامعه است. اما همین کنش به لحاظ حکم فقهی و قانون کشوری در زمره گناه و جرم قرار دارد.
🔸 تا اینجا همه چیز حاکی از وجود کار کارشناسانه در وزارت اطلاعات است و باید دست مریزاد گفت به دولت و وزیر و همه براداران و خواهران کارشناس اطلاعاتی و امنیتی در پیکره بزرگ این وزارتخانه. وزارت اطلاعات با همین کارشناسی های علمی و واقع بینانه وارد فاز بسیار جدیدی شد.
🔹اما به عنوان یک شهروند کوچک در میان جمعیت هشتاد میلیونی ایران که اندکی علم دین پژوهی با گرایش جامعه شناختی و الهیاتی و فقهی خوانده است میگویم سخن گفتن وزیر اطلاعات از تغییر کیش همچنان این مساله را به اذهان داخلی و خارجی میرساند که چرا تغییر کیش همچنان باید یک مساله ی اطلاعاتی و امنیتی باشد؟
🔸پدیده های اجتماعی و دینی ساز و کارها و راه حلهای اجتماعی و دینی میطلبند.
👌آقای علوی در این سخنان کار ی "علوی " انجام داده اند و آن توجه به "ما قال " بود و نه صرفابه " من قال " ؛ یعنی توجه بی طرفانه به سخنان کنش گر تغییر کیش داده و و نه صرفا نظر به شخص او به عنوان مجرم . تیماری کردن و نه تیمساری نمودن برای یک درد!
🔹دانش اندک من در حوزه جامعه شناسی دین و فرهنگ و به عنوان کسی که سالها در زمینه معنویت گرایی های جدید تحقیق و تدریس میکند ،به من میگوید که جامعه اطلاعاتی کشور عزیز ما با درس آموزی از تجربه های گذشته به درجه ای از کارهای کارشناسانه و تخصصی نزدیک میشود که "منشور حقوق شهروندی" نیز خاک نخواهد خورد. و این یعنی امید به بالندگی بیشتر و اعتماد و امنیت ملی بالاتر و انشاءالله نقدها این بالندگی را بیشتر نیز میسازد .
🔸دین پژوهی و رواج دانش دین شناسی که برخی دانشگاهها شروع کرده اند از جمله دانشگاه ادیان و مذاهب میتواند به این نوع نگرش علوی و کارشناسانه کمک بسیاری بکند.
💌پیشاپیش حلول ماه مبارک رمضان ماه قرآن و علی (ع ) را تبریک عرض میکنم. عبادات قبول و التماس دعا.
رمضان کریم !
۱۳۹۸/۲/۱۵
🔰منبع: بوی خوش بهار نارنج
@religionandsociety