رویکردهای نوظهور محیط زیستی:. «نقد بوم گرا، رویکردی نو در نقد ادبی». قسمت دوم

رویکردهای نوظهور محیط زیستی:
«نقد بوم گرا، رویکردی نو در نقد ادبی»
قسمت دوم

🖋زهرا پارساپور
@sahatzist
از لحاظ لغوی اصطلاح بوم گرا از دو بخش Eco و Criticism تشکیل شده است. احتمالاً نخستین بار در سال 1978، ویلیام روکرت این اصطلاح را در مقاله اش: «ادبیات و بوم شناسی: آزمایشی در نقد بوم گرا» به کار برد. منظور روکرت از نقد بوم گرا، کاربرد بوم شناسی و مفاهیم آن در مطالعه ادبیات بود. اما چریل گلوتفلتی در کتاب خود تعریف تازه ای از نقد بوم گرا بیان کرد که گستره وسیع تری از مطالعات را در بر می گیرد. پس از وی تقریبا همه مقالات و کتابهایی که در این زمینه نوشته شده است، این تعریف را مبنا قرار داده اند: «نقد بوم گرا به ارتباط میان ادبیات و دنیای فیزیکی می پردازد». در تعریفی کامل تر آمده است: «نقد بوم گرا به ارتباط میان ادبیات و محیط زیست یا چگونگی انعکاس ارتباط انسان با محیط فیزیکی در ادبیات می پردازد».(Tosic,2006)
@sahatzist
آنچه در تعریف روکرت بیشتر مورد توجه قرار می گیرد، بازتاب طبیعت در آثار ادبی و کاربرد اصطلاحات زیست محیطی در آنهاست که به نوعی روش کار را در این گونه از نقد به سمت و سوی جمع آوری این اصطلاحات در آثار ادبی سوق می دهد. این نوع نقد متناسب با آثاری است که پر قرن بیستم شکل می گرفت و نظریه های ادبی را به این سمت و سو هدایت می کرد.
@sahatzist
کاربرد این اصطلاحات آثار ادبی را به دنیتی علم نزدیک می کرد. ثوراو در پایان مجموعه یادداشتهای سفرش با عنوان «جنگل های مین»، فهرستی از اسامی درختان، گل ها، درختچه ها و پرندگان به دست می دهد( خانلری، 1375). در تعریفهای کاملتری که بعدها از بوم نقد بازگو شد، بحث چگونگی بازتاب رابطه انسان با طبیعت در آثار ادبی مطرح شد. در این نقد، ناقد دغدغه های محیط زیستی دارد درست همان گونه که نقد فمینیستی، زبان و ادبیات را آگاهانه از دیدگاه خاص جنسیت بررسی می کند و.نقد مارکسیستی آگاهانه به حالتهای تولید و طبقات اقتصادی در خوانش متون توجه دارد، نقد بوم گرا نیز رویکرد جهان محورانه ای را برای مطالعه ادبیات در نظر می گیرد.(Abrams & Galt Harpham)
@sahatzist
مباحثی که در این رشته مطرح می شود، آمیزه ای از مباحث مادی( در اکولوژی) و مسایل معنوی است که هر دو یک هدف را دنبال می کنند و آن کمک به حفظ و بقای انسان است.اصطلاحات دیگری نیز برای نامیدن این زمینه میان رشته ای پیشنهاد شده است؛ کانند نقد ادبی محیط زیست، مطالعات فرهنگی سبز و بوم شاعرانه ها. اما بسیاری از منتقدان از جمله گلوتفلتی اصطلاح نقد بوم گرا را ترجیح می دهند؛ زیرا هم کوتاه است و هم به آسانی در ترکیباتی مانند نگرش بوم گرایانه و منتقد بوم گرا استفاده می شود.
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی نقد ادبی
@sahatzist
http://s1.upzone.ir/24160/IMG_20160612_220407.jpg