ترجمه و تلخیصِ مدخل «فلسفه محیط زیست زنانه‌نگر» از دانشنامه فلسفی استنفورد. 🖋نوشته

ترجمه و تلخیصِ مدخل «فلسفه محیط زیست زنانه‌نگر» از دانشنامه فلسفی استنفورد
@sahatzist
قسمت دوم : زنان اخلاقی/اخلاق زنانه

🖋نوشته #کارن_جی_وارن

✅سرآغاز فلسفۀ زیست‏‌محیطی در غرب اخلاق محیط‏زیست است. خلاف فلسفۀ اخلاق متداول در غرب، فلسفۀ اخلاق محیط‏ زیست در غرب (چه از نوع زنانه‏‌نگر و چه غیر‌‏زنانه‌‏نگر) مبتنی بر این ادعاست که انسان‏ها در قبال حیوانات و طبیعت مسئولیت (یا وظیفۀ) اخلاقی دارند. البته دربارۀ مبانی این مسئولیت اختلاف نظر وجود دارد. برخی ادعا می‌کنند مبنای این مسئولیت ارزش ذاتی حیوانات و طبیعت است و این نگرش در تضاد با نگاه متداول فلسفی‌ای قرار گرفته که آنها را به شکل ابزارهایی در مسیر مطامع خود می‌دید. برخی دیگر استدلال می‌کنند که حیوانات و طبیعت واجد کیفیت‌هایی هستند که آنها را در خور ملاحظات اخلاقی می‌‏کند.
@sahatzist
✅با وجود اختلاف نظر دربارۀ مبانی این مسئولیت‌های انسانی، فلسفه‌های محیط‏ زیست غربی از آنچه فلاسفۀ بزرگ آن را انکار کرده‌‏اند، یعنی مسئولیت اخلاقی انسان‏ها نسبت به حیوانات و طبیعت، دفاع می‌کنند. به طور کلی در بازبینی فلسفۀ اخلاق در دوران معاصر، مسئلۀ مسئولیت اخلاقی به حیوانات و طبیعت هم تسری یافت و آنان نیز دارای جایگاه اخلاقی شناخته شدند. این‏گونه فلسفۀ اخلاق حیوانات شکل گرفت.
@sahatzist
✅رهیافت‏‌های زنانه‏‌نگر به فلسفۀ اخلاق حیوانات:
فیلسوفان زنانه‏‌نگری که به فلسفۀ اخلاق حیوانات پرداختند نیز به مخالفت با مسائلی نظیر پرورش حیوانات به صورت انبوه و در شرایط کنترل‏ شده، تشریح حیوانات زنده و شکار برخاستند و به مصاف دو دیدگاه رقیب رفتند که یکی را پیتر سینگر مطرح کرده بود و نسخه‌‏ای فایده‏‌باورانه ارائه می‌داد (1975) و دیگری متعلق بود به تام ریگن که مبتنی بر حق بود (1982). سینگر مخالف سوءرفتار با حیوانات بود زیرا باعث ایجاد درد و رنج غیرضروری برای موجوداتی می‌شد که دارای ادراک هستند، و ریگن مخالف بود زیرا این اعمال حق حیات را از موجوداتی سلب می‌کرد که خودش آنها را «سوژه‏‌های حیات» می‏‌نامید. اما رهیافت زنانه‌نگر با دخالت دادن عامل جنسیت در چشم‌‏اندازِ خود پا را فراتر گذاشت.
@sahatzist
✅متفکران زن در فلسفۀ اخلاق حیوانات از چشم اندازهای متفاوت در پیش‌برد این رشته مشارکت کردند:
🔵 رهیافت زنانه‌نگر تأکید دارد که نگاه فلاسفۀ بزرگ و معتبر به انسان، به عنوان موجودی عاقل، وی را از طبیعت جدا می‏‌کند و برتر از آن قرار می‌دهد و با این کار فراموش می‌کند که انسان‌ها نیز، ولو عاقل، در واقع حیوان هستند و بخشی از طبیعت. این رهیافت ارتباط میان خشونت علیه زنان، خشونت علیه طبیعت و هرزه‏نگاری را آشکار می‌کند.

🔵دیدگاه زنانه‌نگر نقش زبان در خلق، نگه‏داری و جاودانه کردن استثمار زنان و حیوانات را نشان می‌دهد.
این دیدگاه نشان می‌دهد چگونه دوگانه‏‌انگاری بنیادی در فلسفه‌های مرجع‏ ـ مانند دوانگاری فرهنگ در برابر طبیعت و ذهن در برابر بدن‏ ـ به لحاظ جنسیتی خنثی نیست و مردانگی و طبیعت و ذهن را برتر از زنانگیِ در پیوند با حیوانات و طبیعت و بدنِ فرومایه‏‌تر می‌نشاند.

🔵نگاه زنانه‏‌نگر بهره‌کشی از زنان و حیوانات را در پیوند با یگدیگر می‌داند؛ آنها تحت سلطۀ ناموجه قرار گرفته‌اند. این دیدگاه به طور خاص تبعیض جنسی و تبعیض میان انواع و گونه‏‌ها را در پیوند با هم می‌داند؛ نظامی که برتری و فروتریِ موجودات غیر‏انسان را با عضویت آنان در گروهای زیستی تقویت و ترویج می‌کند.

🔵رهیافت زنانه‌نگر این مهم را طرح می‌کند که فقدان چشم‌‏انداز جنسیتی در فلسفۀ اخلاق حیوانات دیدگاه‌های موجود در حوزۀ بدرفتاری با حیوانات را نابسنده و ناقص باقی می‌گذارد.

#اکوفمنیسم
#زنان
@sahatzist
فعالان اکوفمنیسم علاوه بر استفاده از ابزارهای مرسوم تبلیغاتی مثل دیوارنویسی و پارچه نویسی همواره از بدن خود به عنوان مکانی برای بیان خواسته های زیست محیطی خود استفاده می کنند . آن ها با این کار ضمن اعتراض به مسائل محیط زیستی، با همسویی با فمنیست های رادیکال خواستار لغو همه ممنوعیت ها بر علیه بدن زنان می شوند.