ارزش خاک مانند ارزش آزادی وقتی معلوم می‌شود که از بین رفته باشد!

ارزش خاک مانند ارزش آزادی وقتی معلوم می‌شود که از بین رفته باشد!
@sahatzist
قسمت دوم : شکنندگی شرایط آب و خاک ما از زمانی شروع شد که مدل بهره‌برداری از منابع‌مان را تغییر دادیم .ایران ۱۲ برابر حد قابل تحمل دچار فرسایش خاک است.

این متن تلخیصی است از میزگرد "بررسی لایحه خاک" که به همت خبرگزاری ایانا با حضور کامبیز بازرگان، منوچهر گرجی، محمود عرب‌خدری و علی اسدی برگزار شده است.


◀️ما نسبت به آنچه که حد قابل تحمل بوده ۱۰ تا ۱۲ برابر بیشتر دچار فرسایش خاک هستیم. یک نمونه آن اراضی هستند که آنها را تحت کشت برای مدت زمان یک تا ۱۰ سال می‌بریم و آن ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر نخست خاک از بین می‌رود و بعد از آن زمین رها شده و اراضی متروکه که دیگر خاک ندارد به جا می‌ماند. تبعات این وضعیت نداشتن پوشش گیاهی و سپس سیل و... است.

◀️به‌طور قطع خاک یکی از عوامل تأثیرگذار و مهم در حفظ آب است. برای مثال در غرب و جنوب غربی دامنه‌های زاگرس قبلاً روستا بوده و خاک‌های بارور چشمه‌ها و نهرها را تا تیرماه پرآب نگاه می‌داشتند، اما الآن در همان اوایل بهار هم آب ندارند؛ زیرا خاک و عوامل جنبی حفظ خاک مثل پوشش گیاهی از بین رفته‌اند.
@sahatzist
ما در ۲۰ تا ۳۰ سال اخیر در کشور با تغییر اقلیم روبه‌رو شده‌ایم برای مثال بارندگی ما به یکباره به نصف کاهش پیدا کرده و درعین حال خشک سالی هم داشته‌ایم، اما می‌بینیم وضعیت از نظر منبع تأمین آب شرب و کشاورزی در خیلی از روستاها دچار بحران و در نهایت منجر به مهاجرت شده است.

از این منظر بحث خاک فقط فرسایش نیست، بلکه بحث تخریب‌های فیزیکی خاک و تخلیه ماده آلی است ... در مراحل بعدی کاهش حاصلخیزی و بعد شوری و قلیایی هم هست. البته مدیریت غلط و آلودگی خاک، بحث بسیار مهمی است که منجر به آلودگی منابع سطحی و زیرسطحی و آلودگی محیط زیست و تالاب‌ها شده است.

◀️من فکر می‌کنم شکنندگی شرایط آب و خاک ما از زمانی شروع شد که مدل بهره‌برداری از منابع‌مان را تغییر دادیم و از الگوهایی پیروی کردیم که متناسب با شرایط اقلیمی کشورمان نیست. برای مثال در بحث ماده آلی که شما فرمودید، مجموعه دانش بومی را که آقای دکتر گرجی جمع‌آوری می‌کردند تأکید می‌کند که استفاده از مواد آلی و برگرداندن کود دامی و یا حتی برگرداندن فضولات انسانی که گفته شده بر سر چاه‌های فاضلاب دعوا بوده تا آن را به زمین برگردانند، جزو فرهنگ کشاورزی ایران بوده و الان کشور چین از این فرهنگ برخوردار است. به عبارت دیگر در مقاله‌های‌شان تأکید می‌کنند که کشاورزی بدون برگرداندن ماده آلی یک جوک است، ولی این ادبیات در کشور ما کمرنگ و از روش‌های کشاورزی غیربومی کپی‌برداری شده است. برای مثال مدل جمع‌آوری لجن که فاضلاب را از بالای شهر در داخل لوله کنیم و بعد همه را در پایین شهر دپو و لجنزار درست کنیم، قابل نقد و بررسی است؛ بنابراین شرایط بهره‌برداری ما از منابع خاک و آبمان باید متناسب با شرایط اقلیمی ایران باشد. مرور اطلاعات و داده‌ها نشان می‌دهد که تعداد چاه‌های غیرمجازمان قابل توجه است. مواد آلی حدود ۶۰ درصد خاک‌های کشور کمتر از یک درصد است. در حالی که رقم دو درصد را برای کف درصد مواد آلی در خاک می‌گذاریم. برای مثال درصد مواد آلی در اروپا به‌ویژه کشورهای شمالی این قاره خیلی بالا است، اما در ایران این وضعیت حتی در استان گلستان هم خوب نیست، فقط مازندران و گیلان از نظر مقدار مواد آلی در شرایط مناسب هستند.
@sahatzist
ساحت زیست
http://s3.img7.ir/2pCG2.jpg