📌 گام مثبت وزیر نیرو؛ علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه.. ✍🏻 فاطمه مرتضوی

📌 گام مثبت وزیر نیرو؛ علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه

✍🏻 فاطمه مرتضوی

🔸 اصل خبر: پنج‌شنبه، هجدهم آّبان ماه، پایگاه اطلاع‌رسانی انرژی امروز، بر شایعه‌ای که چند روز پیش در فضای رسانه‌های غیررسمی دست‌به دست می‌شد، صحه گذاشت؛ این خبر که از زبان وزیر نیرو تایید می‌شد، مربوط به انتخاب محمد فاضلی، جامعه‌شناس ایرانی، به سمت مشاورۀ رضا اردکانیان، وزیر نیروی دولت دوازدهم، بود.

🔸 اهمیت خبر: سال‌هاست اخبار آزارنده‌ای از پیشرفت‌های مهندسی و تکنولوژیک کشور منتشر و تحلیل می‌شود؛ از ساخته شدن سدهایی که نه تنها منتج به مهار انرژی (به عنوان هدف پروژه) نمی‌شوند؛ بلکه منجر به بحران‌های اجتماعی و اقتصادی و گردشگری برای ساکنین حوالی سد نیز می‌شوند. یا اخبار مبنی بر واردات تکنولوژی‌های مرتبط با سازمان هواپیمایی کشور، بدون بهبود کیفیت پروازهای این سازمان و و و. اینها، یک از هزارِ نمونه‌های پروژه‌های توسعه‌ساز کشور است که با وجود الصاقِ پیوست‌های فرهنگی، همچنان زیان‌های اجتماعی‌شان بیش از سودهای تکنولوژیک آنها است.

🔸 تحلیل خبر: نقش خنثای پیوست‌های فرهنگی (اگر نخواهیم از نقش منفی آنها بگوییم) در ناکامی‌های پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای ِ کشور؛ نشان می‌دهد قائل شدنِ نقش ِ حاشیه‌ای برای علوم انسانی در توسعۀ کشور، به حلِ بدون بحرانِ مسائل منجر نخواهد شد. حلقۀ مفقوده در این میان، بازیابی علوم انسانی نه به عنوان پیوست و حاشیه، بلکه به مثابه و در جایگاه «سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی» است؛ جایگاهی که داوری اردکانی، سال‌ها پیش به اضطرار و استمرار بر آن اصرار و ابرام داشته است.

🔸 بنیاد تحلیل: رضا داوری اردکانی در کتاب «سیر تجدد و علم جدید در ایران»، نسبتِ توسعه‌ساز علوم مهندسی و علوم انسانی را تشریح کرده است. داوری در این کتاب توضیح می‌دهد که غرب پس از پیشرفت‌های تکنولوژیک که بر پایۀ علوم مهندسی و علوم پایه شکل می‌گرفت، به مرحلۀ مواجهه با بحران‌های ناشی از این پیشرفت‌ها رسید. به زعم اردکانی پس از این مرحله است که علوم انسانی متولد می‌شوند. یعنی شانِ تولید علوم انسانی در غرب، حل بحران‌های ناشی از پیشرفت علوم دیگر است.
داستان غرب در مواجهه با علوم انسانی از زبان داوری، به نقد مواجهۀ جامعۀ توسعه‌نیافتۀ ایران با علوم انسانی، متصل است. از نظر داوری ما علوم انسانی و علوم دیگر را وارد کرده‌ایم و شان حل بحران هم برای آن قائل نیستیم. با این حال، راهِ برون‌رفت جوامع توسعه‌نیافته از نظر داوری اردکانی، تلقی علوم انسانی به عنوان «برنامه‌ریزی» است.

🔸 تبریک به جامعۀ مهندسی کشور: نام محمد فاضلی به عنوان جامعه‌شناس، به پژوهش‌های مرتبط با حوزۀ نیرو گره خورده است. انتخاب وی به سمت «مشاور برنامه‌ریزی و توسعۀ پایدار» در وزارت نیرو، نشان از درکِ وزیری دارد که با پیشینه‌ای مهندسانه، جای جامعه‌شناس در وزارت تحت امر خود را «برنامه‌ریزی» تشخیص داده است؛ این، یعنی درکِ نسبت علوم انسانی و برنامه ریزی توسعه. باید این انتخاب را پیش از «دکتر محمد فاضلی» به «مهندس رضا اردکانیان» تبریک گفت و امیدوار بود چنین انتخاب‌هایی، رویه‌های طبیعی و بدیهیِ سیاست‌گذاری این کشور شود.

✅ منبع: داوری اردکانی، رضا. (۱۳۹۱). سیر تجدد و علم جدید در ایران. تهران: فردایی دیگر.

http://ow.ly/Kcw730guP4l
@appliedhumanities