🔳 سومین مصاحبه کانال تلگرامی در باره تاب اوری جامعه ایرانی در شرایط بحرانی.. ▪ ️بخش ۱ از ۲

🔳 سومین مصاحبه کانال تلگرامی #جامعه_شناسی_حوزه_عمومی در باره تاب اوری جامعه ایرانی در شرایط بحرانی

▪ ️بخش 1 از 2

❇️ دکتر سعید مدنی

به نام خدا با عرض سلام خدمت دوستان عزیز و با درود به روح بزرگ مرحوم دکتر قانعی راد
در پاسخ به سوالی که مطرح شده درباره تاب آوری جامعه ایران، باید اشاره کنم که بحث راجع به تاب آوری بدون توجه به مفهوم آسیب پذیری ممکن نیست. در واقع این ها دو مفهوم دو قلو هستند که همیشه در کنار هم مطرح می شوند. آسیب پذیری اشاره دارد به شرایطی که جامعه به دلیل بی ثباتی مالی اقتصادی، افزایش مخاطرات زیست محیطی، تغییرات آب و هوا و خیلی دلائل دیگری در واقع آسیب پذیرتر می شود، بدین معنی که در برابر این خطرات و در جهت مدیریت خطر از جمله حفظ خود در مقابل شوک ها، تهدیدها و حفظ درآمد، قادر به دفاع از خودش نیست. هر میزان که جامعه کمتر قادر به دفاع از خودش باشد، بنابراین آسیب پذیرتر است. همین جا بلافاصله باید اشاره کنیم به این که موقعی که می گوییم جامعه آسیب پذیری اش پایین است، باید به گروه های مختلف اجتماعی توجه کنیم چون میزان آسیب پذیری در جامعه به یک میزان توزیع نشده است. در واقع گروه های فقیر و کم درآمد و متوسط پایین آسیب پذیری شان بسیار بالاتر است و گروه های پردرآمد و متوسط بالا آسیب پذیری شان طبیعتا کمتر است. من گاهی اوقات احساس میکنم که دوستان و همکارانی که وارد سیستم های دولتی شده اند، جامعه شناس ها یا متخصصان علوم اجتماعی و رشته های مختلف که وارد همکاری با دستگاه های دولتی شدند، موقعی که راجع به مردم ایران صحبت میکنند، انگار که راجع به نخبگان در قدرت دارند صحبت می کنند، انگار که راجع به طبقه متوسط رو به بالا و طبقات پردرآمد صحبت می کنند. واقعیت این است که بخش قابل توجهی از جامعه ایران در معرض آسیب پذیری بسیار بالا قرار دارد به دلیل وضعیت به اصطلاح اقتصادی- اجتماعی ایران و فشارهایی که بر روی آن است. راجع به علل این آسیب پذیری اشاره شده است نابرابری درآمدی، منطقه ای، جنسیتی همه اینها آسیب پذیری را مخصوصا در گروه هایی که این نابرابری در موضع فرودست قرار می گیرند، بیشتر میشود. فقر شدید و فقر مطلق که شواهد و قرائن و مطالعات نشان می دهد که جامعه ایران به سرعت دارد به سمت آن سقوط می کند. بخش بزرگی از جامعه ایران دارد به سمت آن سقوط می کند، موجب افزایش آسیب پذیری می شود. متوقف شدن نظام تولید و کاهش اشتغال و افزایش بیکاری این آسیب پذیری را بیشتر می کند. علاوه بر این ها باید توجه داشت که این آسیب پذیری تحت تاثیر سیاست های خارجی نظام از طریق تحریم ها بیشتر می شود، بلای طبیعی مثل خشکسالی و مسائل دیگر هم وضع را به مراتب بدتر می کند. باز تاکید می کنم بر روی وجه توزیع آسیب پذیری در جامعه ایران که البته در مورد آسیب پذیری کودکان و زنان به مراتب بیشتر از گروه های دیگر اجتماعی است که باید به آن توجه کرد که زمانی که می گوییم آسیب پذیری جامعه ایران، منظورمان یک توزیع مساوی در جامعه ایران نیست، بلکه آسیب پذیری طبقات و گروه های فرودست به مراتب بیشتر از گروه های فرادست است. هم در قدرت، هم از جهت ثروت و سایر منابع. در مقابل این آسیب پذیری آن وقت تاب آوری مطرح می شود. تاب آوری اشاره دارد به اینکه یک فرد یا یک مجموعه یا یک گروه یا یک ملت یا اعضای یک طبقه یا گروه اجتماعی، در مقابل صدمه حاصل از شوک، چقدر امکان مقاومت دارند و اجازه می دهد به آنها که وضعیت پیش از شوک را تحمل کنند. تاب آوری انسانی اشاره دارد به اینکه چقدر اطمینان است نسبت به امکان وجود فرصت های کافی در حال و آینده تا افراد امکان مدارا و سازگاری در برابر حوادث نامطلوب را داشته باشند و توانایی حفاظت از خود و دیگران را داشته باشند. یک پدری که درآمد ثابتی دارد در مقابل کاهش قدرت خریدش و ارزش حقوقی که دریافت می کند و کاهش این، تا کی می تواند از خود و خانواده اش محافظت بکند. واقعیت این است که در مجموع و در یک ارزیابی کلی، آسیب پذیری جامعه ایران به سرعت در حال افزایش است و تاب آوری آن به شدت در حال کاهش است. حال برگردیم به قسمت دوم سوالی که مطرح شده است اینکه آیا این وضعیت یعنی افزایش آسیب پذیری و کاهش تاب آوری تا کی تحمل می شود و تا کی می تواند منجر به اعتراضات اجتماعی بشود که طبیعتا چالش جدی نظام سیاسی هم هست.

ادامه دارد

@MAminGhaneirad
#جامعه_شناسي_حوزه_عمومي