ساحت زیست ۱۸:۰۸ ۱۳۹۵/۰۹/۱۴ شماره ۲۰ جامعه پویا منتشرشد پرونده‌ای ویژه درباره کارتن خوابها، گفت وگو با رضا کیانیان درباره مسئولیت اجتماعی، گفت و گو با معاونان وزیر راه و تعاون درباره مسکن اجتماعی و مهر از جمله مطالب این شماره
ساحت زیست ۱۱:۲۵ ۱۳۹۵/۰۹/۱۳ فجایع سوریه و یمن از فرط تکرار کمتر از اخبار تغییرات شدید آب و هوایی تاثیر گذار شده اند اما گاهی خبر مرگ افرادی، بیشتر از آستانه تکرار پذیری آدمی متاثر کننده می‌شود. اینکه شخصی سعی کند وسط آن همه بمب و موشک و مهاجم انتحاری و تک تیرانداز داعشی و دزدی و غارت‌های مرسوم یک شهر جنگ زده لباس دلقک بپوشد تا صرفا کودکان آسیب دیده از جنگ را خوشحال کند، بیشتر به یک تراژدی کمدی ساخته ذهن یک کارگردان شاعر مسلک شبیه است تا واقعیت جنگی. چیزی همانند فیلم زندگی زیباست اثر روبرتو بنینی …. اناس البشا، ۲۴ ساله، مدیر «فضایی برای امید» که در مناطق جنگ زده سوریه فعالیت مدنی داشت و سعی می‌کرد که با شبیه شدن به دلقک کودکان آسیب دیده را شاد کند، در بمباران حلب کشته شد. بی بی سی فارسی. مرگ به سراغت می‌آید. کاش به هیئت سِل بیاید. به هیئت سرما. نه «حمله‌ی انتحاری».. ...
ساحت زیست ۱۱:۲۵ ۱۳۹۵/۰۹/۱۳ آلدو لئوپولد: اخلاقی که بخواهد به مثابهِ مکمل و راهنمایِ رابطه‌‌ی اقتصادی با زمین عمل کند، وجودِ نوعی تصویرِ ذهنی از زمین به مثابهِ یک مکانیسمِ زیستی را فرض می‌گیرد. ما فقط وقتی می‌توانیم نسبتِ به چیزی اخلاقی عمل کنیم که بتوانیم آن‌را ببینیم، حس کنیم، بفهمیم، به آن عشق بورزیم یا ایمان داشته باشیم …. باستانیِ خاک-بلوط-آهو-سرخ‌پوست امروز به زنجیره‌ی خاک-ذرت-گاو-کشاورز تبدیل شده است …. آهو به غیر از بلوط، از صدها نوع گیاهِ دیگر تغذیه میکند، همین‌طور گاو می‌تواند صدها گیاهِ غیر از ذرت را مصرف کند. بنابراین، هر دوی آنها حلقه‌هایی در صدها زنجیره‌ی مختلف هستند. هرمِ یاد شده شبکه‌ای پیچیده از زنجیره‌های مختلفِ غذایی است، آن‌قدر پیچیده که ممکن است بی‌نظم و آشفته به نظر برسد؛ با این‌حال پایداری (stability) سیستم گواهی است بر ساختارِ فوق‌العاده نظام‌مندِ آن. کارکردِ آن به همکاری و رقابت میانِ اجرایِ متعدد و متنوعِ آن بستگی دارد. ...
ساحت زیست ۱۱:۲۵ ۱۳۹۵/۰۹/۱۳ اخلاق زمین. مطلب یکی از فصل‌های مهم کتاب «سالنامه‌ی یک شهرستان شنی» نوشته‌ی «آلدو لئوپولد» است این نوشته بعد از گذشت بیش از نیم قرن که از زمانِ نگارشِ آن می‌گذرد، در شمار تأثیرگذارترین مطالب نوشته شده در حوزه‌ی حفاظت از محیطِ زیست است. منبع: مجله اینترنتی یوتوپیا. ترجمه: روزبه فیض. قسمت ششم: هرمِ زمین. اخلاقی که بخواهد به مثابهِ مکمل و راهنمایِ رابطه‌‌ی اقتصادی با زمین عمل کند، وجودِ نوعی تصویرِ ذهنی از زمین به مثابهِ یک مکانیسمِ زیستی را فرض می‌گیرد. ما فقط وقتی می‌توانیم نسبتِ به چیزی اخلاقی عمل کنیم که بتوانیم آن‌را ببینیم، حس کنیم، بفهمیم، به آن عشق بورزیم یا ایمان داشته باشیم. که معمولاً در آموزش‌های مربوط به حفاظت از محیطِ زیست ارائه می‌شود عبارت است از «توازنِ طبیعت». بنا به دلایلی که شرحِ آنها در این‌جا نمی‌گنجد، این نوع صحبت کردن قادر به توصیفِ دقیقِ میزانِ نادانیِ ما نسب به مکانیسم‌های زمین نیست. تصویرِ به مراتب واقع‌بینانه‌تر تصویری است که در علمِ اکولوژی استفاده می‌شود: هرمِ زیستی (biotic pyramid). ...
ساحت زیست ۱۶:۲۵ ۱۳۹۵/۰۹/۱۱ این شهری است که ما ساخته ایم. تجسم همه عقلانیتی که در آن به کار رفته است شهر تجسم فضایی هویتی جامعه شناختی است.
ساحت زیست ۱۳:۳۹ ۱۳۹۵/۰۹/۱۱ دکتر مصطفی محقق داماد: در سیستم فقهی خودمان در قرن اول و دوم این نهضت انجام شده که روایات اخلاقی تبدیل به کد قانونی شده است. اگر خیلی از کارها را امروز حرام می‌دانیم وقتی به تاریخ آن برمی گردیم هیچ کلمه حرام نمی‌بینید و فقط روایت است که این کار را انجام ندهید. مثلاً غیبت، که خداوند در قرآن کریم انسان را از انجام آن نهی میکند و نهی دلالت بر حرمت میکند و فتوای حرمت داده شده است. و بسیاری از چیزها. ولی بسیاری دیگر در همین حد روایات اخلاقی مانده است و تبدیل به کد قانونی نشده است. ربا و غیبت و زنا، مال مردم خوری تبدیل به کد قانونی شده است. شما اساتید حیوان شناس و مدافع حقوق حیوانات اول کارتان باید این باشد که به دستگاههای مختلف کشور فشار بیاورید که در آخر رساله‌های عملی، حقوق حیوانات را از اخلاق تبدیل به کد قانونی کنند و گرنه نسل آهو در کشور از بین می‌رود. نسل حیوانات متنوع از بین خواهد رفت. این تنوع حیوانات که دارد کم می‌شود به دلیل این است که این قانون‌ها را نداریم … یکی از این حقوق‌ها مسئله حیوانات است که باید از بعد اخلاقی به کد قانونی تبدیل شود. ...
ساحت زیست ۱۳:۳۸ ۱۳۹۵/۰۹/۱۱ حقوق حیوانات در اسلام / متن سخنرانی سید مصطفی محقق داماد - در سمینار روان و رفتار حیوانات فرهنگستان علوم در سال ۱۳۸۶. قسمت پنجم: خلاء کدهای قانونی درباره حقوق حیوانات. نکته را عرض می‌کنم. حق از نظر حقوقی همیشه به یک معنی نیست. یک حق است که به معنی حق داشتن است و یک حق به معنی حق بودن است. یک حق هم به معنی حق حمایت است. حق داشتن با حق بودن فرق میکند. حق بودن این است که خدا حق است. این خبر حق است. ...
ساحت زیست ۱۲:۰۶ ۱۳۹۵/۰۹/۰۹ نوام چامسکی: آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا نتایج یکی از تحقیقاتش را منتشر کرده است که این نتایج برای دانشمندانی که دربارۀ یخ‌های قطبی مطالعه می‌کنند، هم زنگ خطر بود و هم مایۀ شگفتی. بر اساس این تحقیق، «یخچال غول‌پیکر گرینلند موسوم به زکریا ایستروم که تا سال ۲۰۱۲ از منظر یخرفت‌شناسی پایدار بود، اکنون ثبات خویش را از دست داده و وارد مرحلۀ عقب‌نشینی فزاینده شده است» و این یعنی مرحله‌ای غیرمنتظره و سخت شوم. این یخچال «بدان میزان آب دارد که اگر تماماً آب شود، به‌تنهایی می‌تواند سطح آب دریاها را حدود ۱۸ اینچ (۴۶ سانتی‌متر) بالا ببرد. این یخچال اکنون وارد مرحلۀ فروپاشی شده و سالانه حدود پنج‌میلیارد تن از حجمش را از دست می‌دهد. تمامی تکه‌های فروپاشیدۀ این یخچال وارد اقیانوس آتلانتیک شمالی می‌شود». ...
ساحت زیست ۱۱:۵۵ ۱۳۹۵/۰۹/۰۹ نیویورک‌تایمز «به‌طور سنتی، در چنین نشست‌هایی [مذاکرات پاریس] مذاکره‌کنندگان درصدد انعقاد موافقت‌نامه‌ای هستند که از نظر قانونی ال لذا برنامه‌های داوطلبانه جایگزین اهدافِ الزامیِ از بالا به پایین شد.» اقدامات داوطلبانه هیچ معنایی ندارد، مگر شکست موافقت‌نامه. شکست، آن هم «به‌خاطر ایالات متحده»، به‌عبارت دقیق‌تر، به‌خاطر جمهوری‌خوا‌هان که اکنون بدل به خطری جدی برای بقای بشریت شدهاند. ...
ساحت زیست ۱۱:۴۰ ۱۳۹۵/۰۹/۰۹ * این نوشتار برشی است از کتاب جدید نوام چامسکی با عنوان «چه کسی بر جهان حکومت میکند؟» چامسکی: بحران بسیار عمیق‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم. خطر گرمایش جهانی در دراز مدت از خطر حملات هسته‌ای بیشتر است. منبع: تارنمای ترجمان. ژانویۀ ۲۰۱۵، بولتن دانشمندان هسته‌ای ساعت آخرالزمانِ** مشهور خود را به سه دقیقۀ قبل از نیمه‌شب جلو برد و این یعنی ما هم‌اکنون با چنان تهدیدی مواجهیم که در سی‌سالۀ اخیر بی‌سابقه است. بولتن برای این کار دو علت اصلی را نام برد که بقای بشر را تهدید میکند: سلاح‌های هسته‌ای و «تغییرات لجام‌گسیختۀ آب‌وهوایی». بولتن در بیانیۀ خود رهبران جهان را محکوم کرد که نتوانسته‌اند «به‌سرعت واکنش نشان داده یا دست به اقداماتی بزنند که برای محافظت از شهروندان در برابر فاجعۀ آینده ضروری است … اکنون تک‌تک افراد روی زمین در معرض خطر نابودی‌اند؛ چون رهبران جهان نتوانسته‌اند به مهم‌ترین وظیفه‌شان جامۀ عمل بپوشانند، یعنی تضمین و مراقبت از سلامت و حیات تمدن انسانی» …از همین رو، دلایل خوبی داریم تا توجهمان را معطوفِ دست‌های آلوده‌ای کنیم که ما را تا آستانۀ آخرالزمان پیش برده است. پایان سال ۲۰۱۵ رهبران جهان در پاریس گرد هم آمدند تا دربارۀ مشکل حاد «تغییرات لجام‌گسختۀ آب‌وهوایی» ...
ساحت زیست ۱۱:۳۹ ۱۳۹۵/۰۹/۰۹ 💢بیانیه مردمی در مورد ورود کمیسیون اصل ۹۰ و نمایندگان مجلس در حل معضل آلودگی هوا👇👇 شما نیز در رفع معضل آلودگی و تنفس فرزندان وعزیزانتان شریک باشید.
ساحت زیست ۱۱:۳۹ ۱۳۹۵/۰۹/۰۹ مسئولان یک پارک تفریحی در ژاپن در پی اعتراض مردم مجبور شدند پیست اسکیتی را که برای تزئین آن از ماهی‌های منجمد استفاده کرده بودند، منبع: بی بی سی فارسی
ساحت زیست ۱۸:۳۷ ۱۳۹۵/۰۹/۰۷ آلدو لئوپولد: یکی از نقاطِ ضعفِ «سیستمِ حفاظت از محیطِ زیست مبتنی بر انگیزه‌های اقتصادی» این است که اغلبِ اعضایِ اجتماعِ زمین ارزش مثلاً گل‌های وحشی و پرنده‌های سرودخوان (song birds). از میانِ بیش از ۲۲۰۰۰ گونه‌ی گیاهی و جانوریِ بومیِ ایالتِ ویسکانسین در آمریکا، شاید فقط ۵ درصدِ آنها قابلِ فروش، خوردن یا خوراندن هستند (ارزشِ اقتصادی دارند). با این حال همه‌ی این موجودات به اجتماعِ زیستی منطقه تعلق دارند و امتداد یافتنِ حیات گونه‌شان حقِ آن‌هاست، همان‌طور که پایداری‌ِ این اجتماع نیز به یک‌پارچه ماندنِ آن وابسته است. ...
ساحت زیست ۱۸:۳۷ ۱۳۹۵/۰۹/۰۷ اخلاق زمین. مطلب یکی از فصل‌های مهم کتاب «سالنامه‌ی یک شهرستان شنی» نوشته‌ی «آلدو لئوپولد» است این نوشته بعد از گذشت بیش از نیم قرن که از زمانِ نگارشِ آن می‌گذرد، در شمار تأثیرگذارترین مطالب نوشته شده در حوزه‌ی حفاظت از محیطِ زیست است. منبع: مجله اینترنتی یوتوپیا. ترجمه: روزبه فیض. قسمت پنجم: جایگزین‌های اخلاقِ زمین. وقتی که منطقِ تاریخ از ما «نان» بخواهد و ما در عوض به آن «سنگ» تعارف کنیم، دشواریِ شرحِ شباهت‌های سنگ و نان را به جان خریده‌ایم. در این‌جا من به برخی از سنگ‌هایی که به جای نان (یعنی اخلاقِ زمین) ارائه شدهاند اشاره می‌کنم …یکی از نقاطِ ضعفِ «سیستمِ حفاظت از محیطِ زیست مبتنی بر انگیزه‌های اقتصادی» این است که اغلبِ اعضایِ اجتماعِ زمین ارزشِ اقتصادی ندارند. مثلاً گل‌های وحشی و پرنده‌های سرودخوان (song birds). از میانِ بیش از ۲۲۰۰۰ گونه‌ی گیاهی و جانوریِ بومیِ ایالتِ ویسکانسین در آمریکا، شاید فقط ۵ درصدِ آنها قابلِ فروش، خوردن یا خوراندن هستند (ارزشِ اقتصادی دارند). با این حال همه‌ی این موجودات به اجتماعِ زیستی منطقه تعلق دارند و امتداد یافتنِ حیات گونه‌شان حقِ آن‌هاست، همان‌طور که پایداری‌ِ این اجتماع نیز به یک‌پارچه ماندنِ آن وابسته است. ...
ساحت زیست ۱۷:۰۵ ۱۳۹۵/۰۹/۰۶ مردم ایران به مثابه مجانین راننده! وقت پیش لطیفه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌گشت به این مضمون که «اگر کسی بخواهد بر مبنای تبلیغات ماهواره‌ای مردم ایران را ارزیابی کند احتمالا آنها را عده‌ای معتاد دارای مشکل ریزش مو و ناتوانی جنسی میداند که از عوارض پوستی رنج برده و به شدت خواهان مهاجرت به کشورهای دیگر هستند!» این لطیفه اما به نکته ظریفی اشاره دارد و آن هم این است که بازنمایی اغراق گونه یک پدیده چه تصویر مضحکی را می‌تواند رقم بزند. این بازنمایی اغراق گونه نه تنها در تبلیغات ماهواره‌ای که در گزارشات حوادث و سوانح حمل و نقلی در ایران در نهایت خودش عمل میکند. به این صورت که در علت اکثر قریب به اتفاق گزارشات کارشناسی، خطای انسانی جزو علل اصلی تصادفات گنجانده می‌شود و خواندن این گزارشات کارشناسی شده برای یک ناظر خارجی این تصور را پدید می‌آورد که مردم ایران احتمالا دیوانگان و مجانینی هستند که تنها هدفشان از رانندگی رساندن تلفات تصادفات جاده‌ای به رقم شانزده هزار نفر در سال ۹۴ است! آیا به راستی مردم ایران چنین اند؟. یکی از مغالطه‌های رایج در سطوح مدیریتی «تقلیل ساختار به فرد» است. به این معنی که وقتی یک ساختار مستعد ...
ساحت زیست ۱۱:۵۴ ۱۳۹۵/۰۹/۰۴ دکتر مصطفی محقق داماد: یکی از اصول اعتقادی ما در قرآن مجید، حشر حیوانات است (و اذا الوحوش حُشرت، سوره تکویر آیه ۵) وحوش که محشور می‌شوند، کوه هم محشور می‌شود و زمین هم محشور می‌شود. اگر زمین و حیوان محشور می‌شوند ناشی از آن است که سعادت و رستگاری آنها با هم ارتباط تنگاتنگ دارد. نجات طبیعت دو نجات و دو رستگاری نیست. بلکه جهان باید رستگار شود. این معنای رستگاری کل طبیعت است. ...
ساحت زیست ۱۱:۵۴ ۱۳۹۵/۰۹/۰۴ حقوق حیوانات در اسلام / متن سخنرانی سید مصطفی محقق داماد -. قسمت چهارم: رستگاری جمعی انسان و حیوان این سوگندهای به طبیعت مقدمه این است که نفس آدمی نیز یکی از پدیده‌های الهی در کنار خورشید و کوه و شتر و مار و عقرب و موش و غیره است و تفاوت آن این است که پشتیبانی تمام موجودات در ید قدرت الهی است و با قدرت الهی به طرف خداوند می‌روند. (ما من دابه الا هو آخذ بناصیتها ان ربی علی صراط مستقیم، سوره هود آیه ۵۶) یعنی به جبر تکامل پیدا می‌کنند. وقتی از (دابه) صحبت می‌شود تمام جنبنده‌ها را می‌گوید. اعم از گاو و موش و کوه و صحرا و دریا و غیره را به معنی جنبنده یعنی حیوانات. هیچ حیوانی نیست که پشتیبانی او در دست خداوند نباشد و همه بر صراط مستقیم حق قرار دارند و به جبر پیش برده می‌شوند و نمی‌توانند راهی را که باید نروند. اگر عقرب می‌گزد، به امر الهی و به سنن تکوینی الهی این امر را انجام می‌دهد و باید هم انجام دهد. ولی به بشر به دلیل قوه ناطقه و روح الهی می‌گوید که (و نفس و ما سوّاها فالهمها فجورها و تقویها)، (قل هذه سبیلی، سوره یوسف آیه ۱۰۸) این راه من است. خوب و بد را به تو گفته‌ام. (اما شاکرا و اما کفورا، سوره انسان آیه ۶) خودت می‌دانی که کدام راه را انتخاب کنی. ...
ساحت زیست ۱۱:۳۶ ۱۳۹۵/۰۹/۰۴ یکی از جملات آشنا و تقریبا فراگیر که پدران و پدربزرگان همه ما هنگام ذوق زدگی ما از دیدن برف بیان می‌کنند کم و بیش به این شکل است ک اما گویا در همه روایت‌ها کف برف از زانو پایین‌تر نیامده است. حالا ترس من این است که با بلایی که سر آسمانمان می‌آوریم اوضاع به گونه‌ای پیش برود که برای فرزندانمان با ذوق زدگی تعریف کنیم که در زمان ما برف «روی زمین می‌نشسته» است و نشستن برف و سفیدی آن روی زمین یا درختان یکی از آرزویهای محال نسل‌های بعد گردد. بعید نیست برف هم به اندازه همان مرغ وحشی طبیب اصفهانی ذی شعور باشد که زبامی که برخاست مشکل نشیند … ...
ساحت زیست ۱۱:۰۹ ۱۳۹۵/۰۹/۰۳ هرآنچه را که تا کنون درباره زاده شدن انسان‌ها از میمون‌ها شنیده اید فراموش کنید ما از نسل میمون‌ها نیستیم، بلکه خودمان یکی از آنها هستیم! به بیان دقیق‌تر، انسان امروزی (هوموساپینس) همراه با شامپانزه‌ها، بونوبوها، گوریل‌ها و اورانگوتان‌ها خانواده «میمون‌های بزرگ» را تشکیل می‌دهند که تا کنون بقا یافته اند. ما با دو عضو از این خانواده یعنی بونوبوها و شامپانزه‌ها دارای جد مشترک هستیم و تقریبا پنج میلیون سال قبل از یکدیگر جدا شده ایم. در بین دوره‌های تکاملی، این جدایی را اصطلاحا «روز قبل از دیروز» می‌نامند. کنار گذاشتن انسان‌ها از دسته میمون‌ها دیدگاهی است که این روزها از نگاه اکثر نخستی شناسان کاملا ساختگی و غیرواقعی است. ما موجودی «بر فراز» طبیعت هستیم و خود را متفاوت از سایر موجودات می‌دانیم، این صرفا همانند حسی است که پای لرزان و سست موج سوار «بر فراز» موج‌های اقیانوس دارد. بسیاری از ما انسان‌ها به این اطمینان خاطر رسیده ایم که در میان موجودات زنده گونه‌ای خاص و منحصر به فرد هستیم …. و خلاصه از پستی‌ها و حقارت‌های نسبت داده شده به دنیای حیوانات مبراییم. جنسی انسان، کریستوفر ریان و ساسیلدا جفا، صفحه ۷ ...
ساحت زیست ۱۱:۰۸ ۱۳۹۵/۰۹/۰۳ سوسیوبیولوژی (زیست شناسی اجتماعی):. «زیست شناسی سرنوشت است» اواسط قرن بیستم، ژان پل سارتر (۱۹۸۰-۱۹۰۵) نویسنده و فیلسوف فرانسوی با رواج فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم، واضع اندیشه‌ای شد که بر خلاف ناتورالیسم معتقد به جبر، به طرح مساله‌ی اصالت بشر و آزادی وی می‌پرداخت. از منظر این اندیشه آدمی فاقد طبیعتی بشری ست. یا به تعبیر سارتر «بشر نخست هیچ نیست. سپس چیزی می‌شود، یعنی چنین و چنان می‌گردد و چنان می‌شود که خویشتن را آن چنان می‌سازد.». به عقیده سارتر و پیروانش، زندگی مفهوم «از پیش بوده‌ای» ندارد. ایشان افراد متعذر به جبر را دچار سوء نیت و خطای آنها را موجب مکتوم نگاه داشتن آزادی کلی اقدام میدانند. سارتر اندیشه‌ی خویش را مورد اعتراض کسانی میداند که «سست عنصر» خطابشان میکند. افرادی که می‌خواهند معتقد باشند که زبون یا قهرمان زاییده می‌شوند و مفری برایشان نیست. با خلاصه کردن مفهوم سوسیوبیولوژی در جمله‌ی «زیست شناسی سرنوشت است» یافته‌های آن را مرد سالارانه پنداشته و شدیدا مورد انتقاد قرارمی دهند. ...
