🔴والنتاین و چند پیام جامعه شناختی.. ✍🏻جعفر احمدی

🔴والنتاین و چند پیام جامعه شناختی

✍🏻جعفر احمدی

📍در سالهای اخیر مردم ایران به والنتاین اهمیت زیادی می دهند. سالهای نه چندان دورتر در ایران این روز تنها برای دختران و پسران مجرد شناخته شده بود. اما اکنون هم برای مجردها و هم برای متاهل ها روز والنتاین تبدیل به روزی خاص و نمادین شده است. هرچند ممکن است برای بعضی ها این روز یک روز معمولی باشد و برگزاری مناسک این روز را به نوعی غربگرایی و تبعیت از فرهنگ غربی قلمداد کنند. از طرفی دیگر والنتاین به لحاظ فکری و فرهنگی باب طبع عده ای خاص نیست ولی آنچه ما در ظاهر امر می بینیم عمومیت یافتن پاسداشت این روز است. از منظر جامعه شناسی ممکن است این موضوع، موضوعی پیش پا افتاده و درجه چندمی باشد ولی این شمولیت و عمومیت یافتن روز والنتاین در بین مردم ایران می تواند حاوی پیام ها و نکات قابل توجه اجتماعی و فرهنگی باشد.

روز والنتاین روز تبدیل شدن ایرانیان به شهروند جهان وطنی: در مباحث مربوط به جهانی شدن این موضوع مطرح می شود که در جریان جهانی شدن و برداشتن مرزهای زمانی و مکانی مردم هویت های جهانی کسب می کنند. اکنون والنتاین برای تمام مردمان جهان روزی مهم و خاص شده است و ایرانیان هم از این قافله عقب نمانده و در این هویت جهانی سهیم شده اند. پذیرش روز والنتاین در بین ایرانیان از این جنبه می تواند نوید بخش پیام خوبی باشد و آن این است که شهروندان ایران خود را تافته جدابافته نمی دانند و خود را شهروند جهانی می بینند. با وجود اینکه در تقویم رسمی ایران این روز هیچ اسم و رسمی ندارد ولی همزمان با کل مردمان جهان در ایران این روز هم اسم دارد هم رسم.

روز والنتاین نمادی از زنانه شدن فرهنگ ایرانی: زنانه شدن فرهنگ فرایندی است که در آن نقش و تاثیر زنان در حوزه های مختلف فرهنگی و اجتماعی گسترده و توسعه پیدا می کند. هرچند روز والنتاین در بین مردم ایران یک وضعیت عینی و صوری برای ظهور زنانه شدن فرهنگ است ولی این وضعیت عینی می تواند بعد ذهنی حضور زنان در فرهنگ و اجتماع را رقم بزند. به عبارتی می توان گفت والنتاین به لحاظ صوری و ظاهری، بعدی زنانه به خود گرفته ولی همین غلبه نمادین زنانه شدن این روز، می تواند منجر به تغییر نگرش نسبت به زنان و جایگاه زنان در فرهنگ ایرانی باشد. برای همین است که در بین مردان ایرانی این روز از چنان جدیتی برخوردار نیست، ولی چون برای زنان این روز مهم است و غلبه نگاه زنانه وجود دارد، مردان هم در مناسک این روز مشارکت می کنند.

والنتاین جوک است یا جدی؟ طنز های مربوط به والنتاین همیشه یک ماه جلوتر از رسیدن این روز در بین مردم حضور می یابند. اینکه جنبه طنز والنتاین برجسته تر از جدی بودنش می شود؛ ریشه در این خصلت مردم دارد که برای ایرانیان زندگی یا دردناک است یا طنزآلود. اگر دردناک و حزن انگیز نباشد به شدت قابلیت تبدیل شدن به طنز و جوک را دارد. همچنان که قبلا گفته شد برای مردان این روز خیلی مهم وجدی نیست؛ پس قابلیت تبدیل شدن به طنز را دارد. مخصوصا چون این روز نه به حاکمیت و نه به گروه خاصی تعلق ندارد؛ لذا جوک کردن آن هم نمی تواند تبعات منفی داشته باشد!
عشق ورزیدن یا کادو خریدن: والنتاین روز عشق و عشق ورزیدن است. این عشق ورزیدن را به شیوه های مختلف می توان ابراز کرد. ولی در فرهنگ ایرانی کادو خریدن شکلی غالب برای عشق ورزیدن در روز والنتاین است. خریدن کردن و دادن هدیه روشی برای دوست داشتن دیگران است ولی تنها روش موجود نیست. برجسته کردن این بعد از عشق و دوستی می تواند متاثر از شرایط نگاه اقتصادنگرانه بر روابط زندگی باشد. در اینجا کاری به خوب بودن و تبعات این نوع نگاه به زندگی و نگرش مردم نداریم. منتهی باید تاثیرکارکردهای اجتماعی این نوع نگاه به عشق را در لایه های مختلف اجتماعی مورد توجه قرار داد. آیا همه روابط حتی روابط عاشقانه را می توان با خرید کردن و مصرف کردن نگه داشت؟ آیا این همه کادو و هدیه هایی که در این روز خریداری می شود می تواند معیاری برای عشق ورزیدن ایرانی ها باشد؟ بدون شک پاسخ به این پرسش ها، نه می باشد. چون اگر مردم ایران عاشق پیشه باشند باید آمار فقر، فحشا، طلاق، کودکان کار، اختلاس و صدها آسیب اجتماعی دیگر پایین می آمد. عشق درون انسانها سکنی می گزیند نه در بیرون انسانها. عشق و دوست داشتن از اندیشه آدمی تراوش می کند نه از قلب او.

#جامعه

🌐شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology