🔅الگوهای جایگزین خانواده

🔅الگوهای جایگزین خانواده

🖊زهره #غلامعلی زاده


📍از ابتدای خلقت بشریت و در همه دنیا یک نهاد اجتماعی کوچک به نام خانواده وجود داشته که هم اکنون نیز به عنوان کوچکترین اما مهم ترین نهاد اجتماعی محسوب می گردد.


📍اما در این یادداشت به الگوهای جایگزین خانواده و اینکه آیا واقعا می توانند جایگزینی برای ای نهاد مهم که مرکب از مرد و زن به عنوان همسر و والدین و فرزندان می باشد؛ گردند یا خیر.


✅چهار الگوی جایگزین خانواده وجود دارد که عبارتند از:

1⃣هم خانگی
2⃣کمون ها
3⃣زوج های همجنس گرا و
4⃣سولوگامی یا ازدواج با خود


1⃣هم خانگی:
در دهه های اخیر، گسترش آزادی های جنسی به پیدایش نوعی از روابط کم و بیش پایدار بین زن و مرد منجر شده که از آن به عنوان هم خانگی(زندگی مشترک یک زن با یک مرد بدون ازدواج) یا هم باشی یاد می شود.


📍در حال حاضر در بعضی از کشورهای غربی، افرادی که باهم زندگی مشترک بدون ازدواج دارند، از حقوقی همانند حقوق زوج های ازدواج کرده برخوردار شده اند.

✅چندین عامل در رواج این الگو نقش داشته است:
1⃣آزادی بی سابقه روابط جنسی
2⃣ایدئولوژی استقلال و عدم تعهد(نداشتن جنبه رسمی و قانونی این الگو) زیرا ضمن آنکه امکان ارضای جنسی غیر متعهدانه را فراهم می آورد، برای بسیاری از جوانان در حکم یک ازدواج آزمایشی است که در صورت بروز نشانه های ناسازگاری میان زوجین، یا حتی مشخص شدن تفاوت علقه های آنان، به آسانی می توان آن را بهم زد.
3⃣عواملی مانند گسترش سکونت در منازل انفرادی به دلایل تحصیلی یا شغلی و مدارای بیشتر مالکان خانه های استیجاری در خصوص اسکان زوج های هم خانه در مقایسه با دهه های گذشته
4⃣افزایش میزان طلاق که باعث نگرانی جوانان نسبت به موفقیت در امر ازدواج و تبعات طلاق دارد.


📍هم خانگی به دلیل جنبه غیرمتعهدانه آن از دیدگاه اسلام مشروعیت ندارد.این الگو به هیچ وجه برای بروز عواطف اصیل و عمیق میان زن و مرد و پرورش صحیح فرزندان به عنوان اهداف مهم ازدواج زمینه مناسبی را به دلیل بی ثباتی و ناپایداری فراهم نمی آورد.

2⃣کمون ها:
از نیمه های قرن نوزدهم یکسری اجتماعات اشتراکی یا کمون ها به عنوان جایگزین خانواده تحت تاثیر برخی دیدگاه های رادیکالی به تدریج به صحنه آمدند.

📍این اجتماعات اشتراکی مشتمل بر تعدادی از مردان و تعدادی از زنان بودند که با یکدیگر ارتباط جنسی مشترک داشتند و از دیدگاه ایدئولوگ ها، نوعی بازگشت به طبیعت و احیای کمون های اولیه ماقبل تاریخ تلقی می شدند.


📍نفی هرگونه سلطه در روابط زن و مرد و نفی احساس مالکیت و رقابت، از انگیزه های اصلی مخالفت این گروه ها با نهاد خانواده و گرایش آنان به این الگوی جدید بود.


📍اهمیت و اعتبار اجتماعی کمون ها دیری نپایید و این اجتماعات به تدریج به سمت پذیرش هنجارها و ویژگی های ساختاری خانواده سنتی حرکت کردند.زیرا این الگو در دستیابی به اهداف موردنظر توفیق چندانی حاصل نکرد.


3⃣زوج های هم جنس گرا:
تقریبا در همه جوامع برقراری رابطه جنسی با فردی از جنس موافق امری ناپسند و قابل سرزنش است و در بسیاری موارد مانند حقوق کیفری ما تنبیهات شدید بدنی و حتی کیفر مرگ برای مرتکبان چنین عملی در نظر گرفته شده است.

📍هم اکنون شماری از کشورهای غربی مانند آمریکا وضعیت بی سابقه ای را در این خصوص تجربه می کنند و حتی آن را به رسمیت شناخته اند.

📍زوج های همجنس از نظر زیستی امکان تولید مثل ندارند، ولی بسیاری از آنان فرزندان حاصل ازدواج های پیشین خود را به درون مناسبات همجنس گرایانه می آورند و خانوارهایی متشکل از زوج های همجنس باز و فرزندان تاسیس می کنند.

📍با وجود همه اینها الگوی همجنس گرایی گذشته از فطرت ستیزی و عدم مشروعیت دینی، از حیث جایگاه حقوقی حتی در جوامعی مانند آمریکا نیز وضعیت نامشخصی دارند.


4⃣ازدواج با خود یا سولوگامی که یک الگوی دیگر جایگزین خانواده است که برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد نظر سروران معزز را به یادداشتی که در همین رابطه استاد دانشمندم سرکار خانم دکتر ولی پوری بزرگوار به تفصیل و شیوا نگاشته اند جلب می نمایم.


📍علی ایحال ملاحظه می شود که هیچ کدام از این الگوهای جایگزین نهاد خانواده به معنای واقعی کلمه خانواده نمی توانند نقش یک خانواده واقعی را ایفا کنند و هرکدام به طریقی دارای ایراد و اشکال می باشند که محکوم به رد هستند.

🔰نگرشی نو به تاثیر کیفی خانواده بر بزهکاری

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology