✅آمدن دو سر باخت برای نظام سیاسی دینی. ✍🏻محمدرضا - جامعه‌شناس

✅آمدنِ دو سر باخت برای نظامِ سیاسیِ دینی
✍🏻محمدرضا #پویافر - جامعه‌شناس

کاندیدا شدن آقای رییسی برای انتخابات ریاست جمهوری به اندازه کافی سوژه تحلیل‌های انتخاباتی شده است. اما آنچه در این میان کمتر دیده شده، هزینه و فایده آمدن او برای مشروعیتِ دینیِ نظام جمهوری اسلامی است. در واقع فراتر از برنده یا بازنده بودن رییسی در انتخابات و تحلیل‌های مربوط به آن، پرسش مهم در اینجا، پرسش از پیامدهای کاندیداشدن کسی در کسوت و جایگاه آقای رییسی برای نظام سیاسیِ دینی مستقر (و همچنین نظام دینیِ سیاسی) در کشور است.
آقای رییسی، صاحب مهم‌ترین جایگاه مدیریتیِ آمیخته با تقدّس دینی در کشور است. جایگاه متولی بودنِ بارگاه امام رضا(ع) به دلیل صاحب آن آستان قدس، برای اکثر مردم ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. در چنین شرایطی، متولی مهم‌ترین مکان و آستان مقدسِ مذهبی در ایران که تقاطع سه نوع قداستِ «لباسِ روحانیت»، «جایگاهِ اجتماعی فقاهت» و «حفظِ حرمتِ امام شیعیان» است، خود پا به عرصه رقابت با دیگران گذارده تا رییس جمهور شود.
در واقع رییس این دستگاهِ مقدّس و معنوی و تمامی آنها که خود را پیشتیبان او و همزمان داعیه دارِ درجه یک دفاع از مشروعیت سیاسی و حیات جمهوری اسلامی می‌دانند، حاضر شده‌اند تا از تقدّسِ جایگاه رییسی هزینه کنند و او واردِ بوته ارزیابی و انتخاب مردم کنند. نتیجه این آزمون و رقابت انتخاباتی از دو حال خارج نیست که هرکدام به نوبه خودش پیامدهایی خواهد داشت:

1
حالت نخست، اگر آقای رییسیِ رییس آستان قدس برنده انتخابات باشد:
در این صورت برای آقای رییسیِ رییس جمهور، تازه اول راه است. او که تا کنون بیشتر قاضی یا قاضی القضات بوده و دیگران را قضاوت می‌کرده، حالا باید به قضاوت شدن تن دهد. آنچه ملسم است، در محکِ آزمونِ مدیریت اجرایی قرار گرفتن، برای کسی که در جایگاه «قضا»، بار سیاستگذاری و برنامه ریزی مستقیم در امور اجرایی – از امورِ مستقیماً مرتبط با زندگی مردم، تا دیپلماسی خارجی- را بر دوش نداشته، به شدت خطرناک خواهد بود. آزمونی که به نظر نمی‌رسد به این آسانی بتوان از آن سربلند بیرون آمد؛ چه آنکه با تدبیرترین و موفق‌ترین دولت‌های پس از انقلاب هم از گزند انواع انتقادات و حملات گروه‌های رقیب بی بهره نماندند و در نهایت با چهره‌ای زخمی از انتقادات و چالشهای گوناگون، با تنی خسته از میدان اجرا به گوشه عزلت رفتند. رییسی در صورت به دست گرفتن بالاترین مقام اجرایی کشور، برای اولین بار در دوران پس از پیروزی انقلاب، موجب تن دادن یک آیت الله –به معنای کامل مجتهد- به امور مدیریت اجرایی کلان خواهد شد(در این مورد یادآوری این مطلب مفید است که تمام دوره ریاست جمهوریِ آیت الله خامنه‌ای در دورانی بود که عملاً اداره قوه مجریه در دست نخست وزیر بود). این کار برای نخستین بار در تاریخ پس از پیروزی انقلاب، یک «فقیه» را در موقعیتِ آزمون تجربیِ ایده‌ها و آرمانها و شعارهایش قرار خواهد داد. به این ترتیب نظام حمهوری اسلامی عملاً بدون آنکه خود بخواهد، فردی با ویژگیهای شبیه به ویژگیهای لازم برای ولی فقیه را به آزمونِ سخت مدیریتِ اجرایی کشور خواهد فرستاد.

2
حالت دوم، اگر آقای رییسی بازنده انتخابات باشد:
در این صورت هزینه‌های بیشتری به نظام سیاسی دینی تحمیل خواهد شد. اگر رییسی در انتخابات موفق نشود، چنین استدلال خواهد شد که با رأی ندادن مردم به متولی مقدس‌ترین بارگاه و حرم دینی در ایران- که همه ایرانیان مسلمان، چه انقلابی و چه غیر انقلابی آن را عاشقانه دوست دارند- دیگر جای هیچ شکی نیست که نظام سیاسی ایرانِ سرمایهِ دینی خود و شاید همه سرمایه خود برای استمرار مشرعیت سیاسی‌اش را از دست داده است. بنابراین، شاهد و گواه بزرگی برای مدعای آنان که مدتها بر این پایه استدلال می‌کردند که نظام جمهوری اسلامی مشروعیت مردمی خود را از دست داده، فراهم خواهد شد.

3
آنچه آمدن رییسی با مشروعیتِ دینیِ نظام سیاسی خواهد کرد، اختلال در چارچوب تقدّس بخش عالی‌ای است که برای جایگاه اجتهاد و فقاهت در جامعه وجود دارد. او که با قرار گرفتن در تولیت آستان قدس رضوی عملاً می‌رفت تا ذهن مردم را در تمرین انطباق با معیارهای ولایت فقیه قرار دهد، حالا همه سرمایه مقدسش را به عرصه‌ای آورده که خواه ناخواه هدفِ نقد و محل چالش است؛
اگر برنده باشد، چالش‌های سخت مدیریت اجرایی امور کشور و اگر بازنده باشد، چالش کاهش سرمایه‌ دینیِ مشروعیتِ سیاسیِ نظام، پیش روی اوست.

#انتخابات
#ریاست_جمهوری

🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxZ3dXAZ8P6lvw