✅بی استدلالی سخنان پیروان ادیان.. صادق القول بودن پیامبر از سنخ هیچ کدام از این امور نیست

✅بی استدلالی سخنان پیروان ادیان

🔹 متعلق علم حضوري يا نفس است يا افعال نفساني يا انفعالات نفساني يا قواي نفساني. صادق القول بودن پيامبر از سنخ هيچ كدام از اين امور نيست. ثانيا اگر بپذيريم كه اين قضيه شرطيه صحيح است كه اگر براي من قطع حاصل شد كه اين آدم، صادق القول است در آن صورت مي‌توانم بدون استدلال به گفتار او معتقد شوم؛ لكن صدق قضيه شرطيه به معناي صدق مقدمه قضيه نيست. پرسش ما اين است كه چگونه صادق القول بودن يك انسان براي ما قابل كشف خواهد شد؟ اگر كسي هميشه راست گفته نتيجه نمي‌شود كه اگر الان سخني بگويد لزوماً راست خواهد گفت، زيرا او اكنون مي‌تواند دروغ بگويد و اين اولين دروغ او خواهد بود. اولين دروغ هر انساني اولين دروغ او خواهد بود به اين معني كه قبل از آن دروغي نگفته بوده است.

🔹نكته آخر آن كه صدق اخلاقي با صدق منطقي متفاوت است. صدق اخلاقي آن است كه گفته من مطابق عقيده‌ام باشد اما صدق منطقي آن است كه گفته من مطابق واقع باشد. ما به دنبال صدق منطقي هستيم. ما دغدغه صدق منطقي داريم نه صدق اخلاقي. ما مطمئنيم كه پيامبر اخلاقا دروغ نمي‌گويد و آنچه را واقع مي‌داند بيان مي‌كند اما آيا آنچه او واقع مي‌داند دقيقاً مطابق واقع است؟

🔹اين سخنان به اين معنا نيست كه ما به گفته پيامبر اعتماد نكنيم؛ تنها به اين معناست كه اعتقاد من چنان مبنا ندارد كه بتوانم تفرعن‌آميز و تمسخرآميز به اعتقاد ديگران بنگرم، به اين بهانه كه چرا اعتقاد مرا ندارند. سخن در اين است كه ما پيروان اديان مختلف هيچ كدام استدلال نداريم لذا حق نداريم يكديگر را مؤاخذه كنيم.

✍مصطفی ملکیان،معرفت شناسی باور دینی

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology